تغییرات همیشگی زندگی ما

زندگی ما دارای فراز و نشیب های بسیاری است جوان ها در طول زندگی موقعیت های متفاوتی را می پذیرند و ایفا می کنند برخی از این موقعیت ها زیبا, مثبت و لذت بخش و به یادماندنی اند در صورتی که بعضی از آنها زشت, منفی, رقت بار و فراموش شدنی هستند

زندگی ما دارای فراز و نشیب های بسیاری است. جوان ها در طول زندگی موقعیت های متفاوتی را می پذیرند و ایفا می کنند. برخی از این موقعیت ها زیبا، مثبت و لذت بخش و به یادماندنی اند؛ در صورتی که بعضی از آنها زشت، منفی، رقت بار و فراموش شدنی هستند.

موقعیت های زندگی و تصمیمات حیاتی آنها همگی مثبت و منفی، تلخ و شیرین، زشت و زیبا است، اما واقعی و به یاد ماندنی اند.

توانایی های جسمی، توانایی های ذهنی و روحی، شرایط و موقعیت های اجتماعی و محیطی هر جوان وابسته به نقش هایی است که آنها در طول زندگی می پذیرند.

در واقع، رفتار، عملکرد و یا وظیفه ای است که جوان در شرایط و موقعیت های معین در گروه های اجتماعی و براساس برعهده می گیرد. بسیار حائز اهمیت است.

● تعهدات متفاوت در دوران متفاوت

جوانان براساس ویژگی های فردی همچون سن، جنس، تحصیلات، نژاد، طبقه اجتماعی در طول زندگی، شرایط پذیرش و ایفای مسئولیت های متفاوتی را پیدا می کنند.

این مسئولیت ها با تغییر هر یک از ویژگی ها دستخوش تغییر می شوند.

در زندگی نیز جوانان براساس ویژگی های یاد شده تعهدات متفاوتی را در طول زندگی اجرا می کنند.

مهم این است که محتوای اصلی مسئولیت را خوب درک و آن را به بهترین نحو ممکن اجرا کرد. یکی از تاثیرگذارترین ویژ گی ها در پذیرش و تغییر موقعیت ها سن افراد است.

این در حالی است که در بیشتر جوامع سن مانع از پذیرش بعضی از مسئولیت های اجتماعی می شود. در این جوامع، موقعیت ها و پست های اجتماعی، حقوق، وظایف و مزایای ویژه، همیشه به گروه های سنی خاصی تعلق دارد و افراد دارای سنین بالا از پذیرش این نقش ها محروم می شوند.

اما می بایست همیشه به این واقعیت توجه کرد که در هر حال با گذشت زمان و افزایش سن در طول زندگی، مسئولیت های اجتماعی که افراد می پذیرند و در قالب آن ایفای نقش می کنند، در حال تغییر است.

جامعه نیز از سنین مختلف توقعات و انتظاراتی متفاوت دارند. برای مثال، در جامعه انتظاری که از یک جوان در مورد ساعات، نوع و نحوه اشتغال می رود، با یک فرد مسن بسیار متفاوت است.

اصطلاح گروه های سنی در بسیاری از جوامع رایج است. در واقع این وضعیت به ما می گوید که افراد در موقعیت ها و برهه های مختلف زندگی چه نقشی را باید ایفا کنند.

● اصل تغییر وظیفه هاست

بعضی از وظایف توسط قوانین تعریف می شوند، در حالی که بعضی از مسئولیت ها در فرهنگ و آداب جامعه شکل می گیرند. در هر حال، اکثر موقعیت ها تحت تأثیر سن قرار دارند، به طول مثال، در اکثر جوامع بشری محدودیت های فراوانی برای کودکان و سالمندان وجود دارد که ناشی از آن است که دیگران گمان دارند که آنان توانایی، ظرفیت، دانش و قدرت فیزیکی لازم برای ایفای بسیاری از نقش ها را ندارند.

مسئله حائز اهمیت در موقعیت های اجتماعی، اصل تغییر وظیفه هاست. افراد بویژه سالمندان باید آمادگی لازم برای تغییر نقش ها را داشته باشند. آنان باید بتوانند وظیفه های گذشته را که زمان ایفای آنها سپری شده است، به فراموشی بسپارند و مهیای پذیرش نقش های جدیدی شوند.

جوانان با گذراندن بلوغ جسمی و فکری به تشکیل خانواده مستقل و ترک والدین خود می اندیشند. تعداد زیادی از فرزندان به دلایل مختلف شغلی، تحصیلی و سایر موارد مجبور به ترک خانه پدری و حتی مهاجرت به شهرهای دور و کشورهای دیگر می شوند.

در اینجا، وظایف پدران و مادران دچار تغییر می شود و پدرها و مادرها باید این تغییر موقعیت را به خوبی درک کرده، خود را آماده پذیرش وظایف جدید در برابر جوانان خود کنند. آنانی که نمی توانند این تطابق را به خوبی درک کرده، از پذیرش نقش جدید عاجزند، خود و فرزندان خود را با مشکلات فراوان مواجه می سازند.

● بروز مشکلات در زندگی

در این مورد ارائه خدمات مشاوره به جوانان و خانواده های آنان می تواند در پذیرش نقش های جدید مفید باشد.

یکی دیگر از مسائلی که در دوران زندگی مان دچار تغییر می شود، تغییر شغلی ما است. با رسیدن به سن بازنشستگی، یا حتی دوره جوانی فرد موقعیت شغلی خود را از دست می دهد.

به همین دلیل تغییراتی در وضعیت اقتصادی و رفاه مادی او به وجود می آید. پیامدهای این مسئله با توجه به اختیاری بودن و یا اجباری بودن آن در میان ما متفاوت است، ولی آنچه اهمیت دارد این است که نظام های حمایتی اجتماعی باید به دنبال تعریف موقعیت های جدید و جایگزین کردن آن با نقش قبلی افراد به ویژه جوانان باشد.

دردوره کهنسالی، احتمال فوت همسر و ادامه زندگی به تنهایی بسیار فراوان است. با توجه به این که نرخ امید به زندگی در زنان بیشتر است و احتمال عواملی همچون تصادفات جاده ای، حوادث کار و جنگ برای مردان بیشتراست، تنهایی در زنان شایع تراست.

بعد از فوت همسر در هر دوره سنی، وظیفه همسری و بعضی از موقعیت های عاطفی که افراد ایفا می کنند از بین می ر ود و حتی موقعیت هویتی افراد نیز دچار تغییر می شود؛ بویژه اگر آنان وابستگی زیادی به همسرشان داشته باشند.

اما نباید فراموش کرد که برای افراد همیشه فرصت های مناسب برای بازگشت به زندگی جدید وجود دارد. آنان باید آمادگی ایفای نقش های جدید را در خود فراهم آورند و درجست وجوی نقش های اجتماعی متناسب با سن، موقعیت و شرایط خود باشند.

همه ما در دوران پیری ناتوانی هایی مانند کاهش توان بدنی، کم تحرکی، درد مفاصل، کاهش قدرت بینایی، کاهش قدرت شنوایی، کاهش انعطاف پذیری و عضلات و اندام ها را تجربه می کنیم. البته درجه و شدت آنان در افراد مختلف متفاوت است و بستگی زیادی به سبک زندگی آنان دارد.

در دوران پیری وابستگی سالمندان به فرزندشان همچون وابستگی کودک به مادر است، وابستگی به افراد است که این وابستگی امکان دارد جسمی و یا مادی باشد.

وابستگی مادی زمانی است که سالمندان برای برآوردن نیازهای خود حتما به کمک های مادی دیگران محتاج باشند و استقلال مالی نداشته باشد.

دراین جا، نقش خانواده، جامعه و نظام های حمایتی دولتی و غیر دولتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آنان با کمک فرد سالمند می بایست از تمامی امکانات، تجهیزات و منابع جامعه استفاده کنند تا استقلال فردی سالمند را حفظ کنند.

دربسیاری از مواقع، می توان با کمک گرفتن از تکنولوژی، استفاده از وسایل توان بخشی، مناسب سازی محیط و... مشکلات جسمی و استقلال سالمندان را کاهش داد.