یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا

گوزن‌ها امواج فرابنفش را می‌بینند


گوزن‌ها امواج فرابنفش را می‌بینند

بررسی‌های انجام شده روی گروهی از گوزن‌ها نشان داده است چشم‌های این گروه از موجودات علاوه بر نور مرئی نسبت به امواج فرابنفش نیز از خود واکنش نشان می‌دهد. در حقیقت برخلاف دیگر …

بررسی‌های انجام شده روی گروهی از گوزن‌ها نشان داده است چشم‌های این گروه از موجودات علاوه بر نور مرئی نسبت به امواج فرابنفش نیز از خود واکنش نشان می‌دهد. در حقیقت برخلاف دیگر موجوداتی که در گروه پستانداران قرار می‌گیرند، قرنیه چشم گوزن‌ها این ویژگی را دارد که به امواج فرابنفش اجازه می‌دهد وارد چشم شده و از سلول‌هایی که در مسیر نور قرار می‌گیرد عبور کند.

در شبکیه چشم گوزن‌ها مانند برخی حیوانات سلول‌های میله‌ای و مخروطی برای جذب امواج فرابنفش وجود ندارد، بلکه سلول‌های معمولی و عادی شبکیه نسبت به محرک‌هایی هرچند ضعیف نیز از خود واکنش نشان می‌دهد. اگرچه بسیاری از پرندگان توانایی تشخیص امواج فرابنفش را دارند، اما این ویژگی در میان پستانداران نادر است و در این میان جوندگانی مانند موش‌ها و خفاش‌ها استثنا هستند. گوزن‌هایی که ساکن مناطق شمالی کره زمین هستند برای زندگی در دشت‌های بی‌درخت پوشیده از گلسنگ‌های قطبی سازگاری دارند. این موجودات دارای بینی اختصاصی هستند و شکل استخوان بینی آنها مارپیچی و به گونه‌ای است که می‌تواند هوای سردی را که وارد مجرای تنفسی می‌شود گرم کند.

همچنین یکی از ویژگی‌های جالب توجه این موجودات این است که در فصول سرد سال لایه‌ای اسفنجی‌شکل روی سم‌ها ایجاد می‌شود که گوزن‌ها می‌توانند به کمک آن روی گل و لای به آسانی راه بروند. با شروع فصل سرما لایه‌ای سخت و مستحکم جایگزین بافت اسفنجی شده و به این ترتیب گوزن‌ها می‌توانند حتی روی برف و یخ نیز به آسانی راه بروند. بنابراین چندان عجیب نیست که توانایی‌های دیداری این موجودات نیز در مقایسه با دیگر موجودات اختصاصی باشد.

اما فکر می‌کنید آیا اساسا لازم است موجودات، توانایی تشخیص امواج فرابنفش را داشته باشند؟ گوزن‌ها ساکن دشت‌های بی‌درخت هستند و سکونتگاه آنها مناطقی است که از گلسنگ، برگ، چمن و جگن که گونه‌ای از چمن بومی زمین‌های مرطوب است، پوشیده شده است.

گلسنگ که منبع اصلی تامین غذای این موجودات در فصل زمستان است امواج فرابنفش را جذب خود می‌کند. به همین سبب در میان انبوهی از برف که در فصل زمستان سطح زمین را می‌پوشاند، گوزن‌ها می‌توانند گلسنگ‌ها را به رنگ سیاه دیده و تشخیص دهند. بازتابش امواج فرابنفش از سطح گلسنگ‌ها موجب می‌شود حتی علی‌رغم این ‌که این گیاه در زیر برف مخفی شده باشد، گوزن‌ها بتوانند براحتی آنها را بیابند. این توانایی به این گروه از موجودات این امکان را می‌دهد تا بتوانند منبع غذای زمستانی‌شان را شناسایی کرده و از گرسنگی در امان بمانند.

مترجم: زهرا هداوند

منبع: wired