تکبر و خود بزرگ بینی

یکی از عوامل روانی و گرایش‌های نفسانی که انسان را از اندیشه درست و شناختن راه سالم باز می‌دارد، کبر و خودخواهی است. خطر تکبر این است که انسان را در برابر دستورهای الهی سرکش می‌سازد و او را از بندگی راستین خداوند دور می‌کند.

یکی از عوامل روانی و گرایش‌های نفسانی که انسان را از اندیشه درست و شناختن راه سالم باز می‌دارد، کبر و خودخواهی است. خطر تکبر این است که انسان را در برابر دستورهای الهی سرکش می‌سازد و او را از بندگی راستین خداوند دور می‌کند. نمونه‌ای از این گونه تکبر را در وجود شیطان می‌بینیم. آن گاه که خداوند، او را با صراحت، به سجده بر آدم دستور داد، اطاعت نکرد و از امر خدا سر پیچید.

خداوند در قرآن می‌فرماید: و (یاد کن) هنگامی که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده و خضوع کنید»، همگی سجده کردند، جز ابلیس که سر باز زد و تکبر ورزید و (به خاطر نافرمانی و تکبرش) از کافران شد. (بقره: ۳۴) خود‌بزرگ‌بینی شیطان سبب شد که میان او و پذیرش حق، حجابی پدید آید. در نتیجه، به فرمان خدا اعتراض کند؛ اعتراضی که مایه کفر و راندن او از درگاه الهی شد. حضرت علی علیه السلام در این باره می‌فرماید: تکبر و تعصب، به او [شیطان] دست داد و به خلقت خویش افتخار کرد و از جهت اصل و ریشه خود در مقایسه با او (انسان) تعصب ورزید.