نگاهی به زندگی معمر قذافی

با تنگ تر شدن حلقه محاصره مقر معمر قذافی و نزدیک شدن پایان عمر سیاسی او نگاهی کوتاه داریم به زندگی و حکومت ۴۲ ساله وی بر لیبی

با تنگ تر شدن حلقه محاصره مقر معمر قذافی و نزدیک شدن پایان عمر سیاسی او نگاهی کوتاه داریم به زندگی و حکومت ۴۲ ساله وی بر لیبی. در هر حال ، معمر قذافی نیز علی رغم دوران طولانی حکومتش نتوانست با عزت و احترام کناره گیری کرده و سرنوشت او مانند سایر دیکتاتورهایی است که عقل خود را تسلیم شهوت قدرت کرده و با خفت رژیمشان واژگون شد. او نیز از سرنوشت همپالکی هایش عبرت نگرفت ،شاید بقیه دیکتاتورها دستکم لحظه ای به آخر و عاقبت قذافی، مبارک ، بن علی ،علی عبدالله صالح و... بیاندیشند تا دچار سرنوشت آنها نشوند.

به گزارش خبرگزاری ها، معمر محمد عبدالسلام ابو منیار القذافی از قبیله القذاذفه در روز ۷ ژوئن سال ۱۹۴۲ در روستایی به نام جهنم در یک خیمه بدوی در صحرای سرت لیبی به دنیا آمد.

تحصیلات ابتدایی خود را در همان روستا به پایان رساند و سپس به شهر سبها در جنوب لیبی رفت ‌و پس از ازدواج با همسر اولش و به دنیا آمدن محمد قذافی از وی جدا شد.

معمر قذافی در سال ۱۹۶۵ به ارتش پیوست و در سن ۲۷ سالگی توانست به همراه گروهی از افسران لیبی، ادریس اول پادشاه لیبی را طی کودتای بدون خونریزی از قدرت برکنار کند و به رژیم سلطنت در کشورش پایان دهد.

وی بعدها نام کودتایش را انقلاب فاتح نهاد.

فذافی صاحب رکورد طولانی ترین دوران حکومت در لیبی در بیش از ۵ قرن اخیر است؛ تا جایی که از سال ۱۵۵۱ میلادی یعنی از زمان حکومت عثمانی تاکنون کسی به اندازه حاکمیت او در راس قدرت در لیبی قرار نداشت.

وی در سالهای۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷ رئیس شورای فرماندهی انقلاب را بر عهده داشت.

در سال ۱۹۷۶ کتاب معروفش را که به کتاب سبز شهره است منتشر کرد و در آن از آنچه که دکترین سوم جهان خواند سخن گفت.

مقصود قذافی از دکترین سوم جهان نظریه ای فراتر از مارکسیسم و نظام سرمایه داری ( فئودالیسم) است.

او برای اثبات ادعایش مبنی بر نظریه سوم جهان، می گوید بر اساس نظریه او جمهور مردم حاکم کشورند.

قذافی در مارس ۱۹۷۷ و با استناد به کتابش تشکیل "جمهوری بزرگ سوسیالیستی عربی خلق لیبی( الجماهیریه العربیه الیبیه الشعبیه الاشتراکیه العظمی)" را اعلام کرد و مدعی شد : "در چنین نظامی مردم به طور مستقیم قدرت را به دست دارند و این امر از طریق برگزاری کنگره های عمومی خلق که در واقع در لیبی جای پارلمان را می گرفت عملی خواهد شد".

قذافی بیشتر به سبب رفتارهای خارج از عرف خود معروف است مثلا در مورد فلسطین نظریه تشکیل کشور " اسراطین" را داده بود که آمیزه ای از نام اسرائیل و فلسطین است.

وی بارها نظریه وحدت عربی را مطرح و تلاش کرد به شیوه وحدت مصر و سوریه در جنگ با اسرائیل، با تونس متحد شود اما تمامی تلاش هایش بی نتیجه ماند در نتیجه دیدگاهش را از جهان عرب به سمت آفریقا عوض کرد و خود را "شاه شاهان آفریقا" خواند و پس از آن سعی کرد درهای لیبی را به روی همه کشورهای آفریقایی بگشاید و راه را برای تشکیل ایالات متحده آفریقا هموار کند.

● دیدگاههای سیاسی قذافی

قذافی بنابر آنچه در "کتاب سبز" خود نوشته در حکومت به حاکمیت دمکراتیک و مستقیم مردم معتقد بود. هم چنین وی در این کتاب نظریه‌ای را مطرح می‌کند که نه مارکسیستی و نه سرمایه‌داری است و آن را نظریه جهان سوم برای زمامداری و حکومت می ‌داند. وی در مورد نظریه ‌اش می گوید: این چکیده تجربه‌های بشری است و معتقد است که کمیته‌های انقلاب باید قدرت را در کشور بدست داشته باشند.

در مورد خاورمیانه و نزاع اعراب - اسرائیل نیز دیدگاه "کتاب سفید " یا "اسراطین" را ترویج می‌کند، یعنی تاسیس کشور فلسطینی واحد و یکپارچه که هم اعراب و هم یهود در آن درکنار یکدیگر زندگی کنند.

● دیدگاه‌های قذافی درباره اعراب و جهان عرب

گرایشات قومی و عربی‌اش او را واداشت طرح‌های عجیب و غریبی برای جهان عرب ارائه دهد، از جمله:

- اعلام "میثاق طرابلس " در سال ۱۹۶۹ میان لیبی و سودان و مصر.

- "اعلامیه قاهره " در سال ۱۹۷۰ که با تکیه بر اصول و مبادی انقلاب،‌ آزادی و سوسیالیسم خواستار اتحاد سه کشور شد.

- اتحاد جمهوری‌های عربی در سال ۱۹۷۱ میان سه کشور لیبی و مصر و سوریه تحت این عنوان که این اتحاد مقدمات اتحاد کامل سه کشور را فراهم خواهد نمود.

- "بیاینه جربه " جهت تاسیس جمهوری اسلامی عربی در سال ۱۹۷۴ میان لیبی و تونس.

- "بیانیه وجده" که درصدد تاسیس اتحاد عربی آفریقایی بود و در سال ۱۹۸۴ ارائه گردید.

- دعوت از کشورهای عربی در سال ۱۹۸۸ جهت پیوستن به اتحادیه عربی - آفریقایی که آن را در سال ۱۹۸۴ با کشور مراکش آغاز نمود و اتحاد با مراکش را اولین گام در راه تشکیل این اتحادیه تلقی کرد.

- لغو مرزها و قوانین گمرکی میان لیبی و تونس از یک سو و لیبی و مصر از سوی دیگر در سال ۱۹۸۸

- ایفای نقش در اتحاد دو یمن.

- امضای "موافقتنامه مراکش " در سال ۱۹۸۹ به عنوان اولین گام در راه تحقق وحدت عربی.

- ارائه طرح اتحاد اعراب.

- ارائه طرح اتحادیه عربی - آفریقایی.

● دیدگاهای قذافی درباره آفریقا

از جمله شعارهای قذافی در مورد آفریقا این بود که "آفریقا برای آفریقایی‌هاست " و "آفریقایی‌ها باید با یکدیگر متحد شوند". شاید قذافی به این طریق می خواست به نقش آفریقا در جهان کنونی تاکید کند و شاید به همین دلیل بود که آفریقا نقش مهمی در تغییر دیدگاه‌های آمریکا و انگلیس در قضیه لاکربی بازی کرد و این دو کشور را واداشت تا مواضع لیبی را در این باره بپذیرند.

قذافی در سال ۱۹۹۹ "تجمع کشورهای ساحل و صحرا" را تاسیس کرد که هم اکنون ۲۳ کشور آفریقایی در آن عضویت دارند و پس از آن برای تبدیل سازمان وحدت آفریقا به سوی اتحادیه آفریقا گام برداشت.

● قضیه ربودن امام موسی صدر

"سید موسی صدر " معروف به "امام موسی صدر " متولد ۱۴ خرداد ۱۳۰۷ در قم مرجع دینی و سیاسی شیعیان پس از مهاجرت از ایران به لبنان، "مجلس اعلای شیعیان لبنان " را تأسیس کرد و رهبری فکری و سیاسی شیعیان این کشور را عهده‌دار شد. وی در ۳ شهریور سال ۱۳۵۷ و در آخرین مرحله از سفر دوره‌ای خود به کشورهای عربی، بنابر دعوت رسمی معمر قذافی وارد لیبی شد و در روز ۹ شهریور ربوده شد. دستگاه‌های قضایی لبنان و ایتالیا و تحقیقات انجام شده از سوی واتیکان، ادعای رژیم لیبی مبنی بر خروج صدر از آن کشور و ورود او به رم را رسما تکذیب کرده‌اند.

مجموعه اطلاعات آشکار و پنهانی که طی دو دهه پیش بدست آمده، تماما گواه آنند که موسی صدر هرگز خاک لیبی را ترک نگفته‌است. در این میان قرائن متعددی حکایت از آن دارند که امام موسی صدر همچنان زنده است.

● ماجرای لاکربی و تحریم لیبی

در ۲۱ دسامبر ۱۹۸۸ هواپیمای خطوط مسافری پان امریکن بر فراز دهکده لاکربی در اسکاتلند منفجر شد و تمام ۲۷۰ مسافر و خدمه آن جان باختند.

فاجعه هوایی لاکربی در آن سال‌ها به بزرگترین جریان تحقیق و بازجویی تاریخ انگلستان تبدیل شد. این حادثه تروریستی را عموماً حمله‌ای به آمریکا تلقی کردند، چون ۱۸۹ نفر از قربانیان آمریکایی بودند. ماجرای لاکربی تا پیش از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ مرگبارترین حمله به شهروندان آمریکایی تلقی می‌شد.

دولت‌های آمریکا و بریتانیا، لیبی را مسئول بمب‌گذاری در این هواپیما معرفی کردند که به وضع تحریم‌های بین‌المللی علیه لیبی منجر شد. در سال ۲۰۰۳ دولت لیبی رسماً مسئولیت بمبگذاری در یک هواپیمای مسافربری شرکت پان امریکن در سال ۱۹۸۸ را قبول کرد. عبدالباسط المقراحی تنها فردی است که در ارتباط با این بمب‌گذاری محکوم شده است.

● تحولات اخیر لیبی تا فرار قذافی از طرابلس

روز ۱۷ فوریه گذشته شبکه های تلویزیونی عرب زبان از آغاز تظاهرات و قیام مردمی در لیبی خبر دادند. دلیل شعله‌ور شدن اعتراضات مردمی در لیبی دستگیری یک وکیل و فعال حقوق بشر به نام "فتحی تاربل " عنوان شده که با بستگان زندانی‌های زندان ابوسلیم که در آن مخالفان حکومتی و متهمان به اسلامگرایی نگهداری می‌شوند، ارتباط داشته است.

پس از اعلام این خبر صدها فعال سیاسی مخالف رژیم قذافی خواستار برگزاری تظاهرات در روز ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ همزمان با ششمین سالگرد تظاهرات شهر بنغازی در سال ۲۰۰۵ شدند. در آن سال نیروهای امنیتی رژیم لیبی به شدت این تظاهرات را سرکوب کردند.

از ۱۷ فوریه تا کنون اعتراضات مردمی سراسر لیبی را فراگرفته که با سرکوب بسیار شدید رژیم معمر قذافی و قتل عام مردم این کشور و محکومیت‌های بین المللی همراه بوده است.

رژیم ۴۲ ساله سرهنگ معمر قذافی دیکتاتور لیبی دوشنبه ۲۲ اوت ۲۰۱۱ با پیشروی انقلابیون به قلب پایتخت لیبی عملا فرو ریخت تا خبرهای ضد و نقیضی درباره فرار وی از طرابلس به گوش برسد.