جوش نزن،‌جوش می‌زنی!

● این جوش از كجا جوشیده؟!
اول بهتر است جغرافیای جوش‌های پوست را بشناسیم. پوست ما دارای دو لایه است: لایه رویی به نام <اپی‌درم> و لایه‌ زیری به نام <درم.> علاوه بر بافت اصلی پوست، …

این جوش از كجا جوشیده؟!

اول بهتر است جغرافیای جوش‌های پوست را بشناسیم. پوست ما دارای دو لایه است: لایه رویی به نام <اپی‌درم> و لایه‌ زیری به نام <درم.> علاوه بر بافت اصلی پوست، انواع مختلفی از ضمائم پوستی در این بافت قرار دارند كه هر كدام وظایف خاصی به عهده دارند. مثل غدد تولید كننده چربی پوست،‌ غدد ترشح كننده عرق و نیز ریشه‌های مو (یا همان فولیكلول‌ها) این فولیكول‌ها در لایه دوم یا درم قرار گرفته‌اند. در كنار فولیك ول، یك غده چربی وجود دارد كه ترشحات خود را به درون مجرایی می‌ریزد كه نهایتا فولیكول مو از آن ناحیه از پوست بیرون می‌آید.

‌● این جوش از كجا جوشیده؟!

حالا می‌توانیم شرایطی را كه آكنه در آن اتفاق می‌افتد، بهتر درك كنیم. در موقع بروز آكنه، عواملی مثل هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) باعث افزایش ترشح غدد چربی می‌شوند. این افزایش چربی‌های پوست، به‌خصوص در مناطقی كه تعداد و تراكم این غدد چربی‌ساز بیشتر است، بیشتر خود را نشان می‌دهد. مناطقی مثل صورت، گردن، قفسه‌سینه و پشت. با تركیب شدن چربی و سلول‌های مرده سطحی پوست، مجرای فولیكول‌ مو كه به خارج پوست باز می‌شود، مسدود شده و همین باعث به‌وجود آمدن جوش‌های سرسفید- كه سربسته هستند- خواهد شد. این اولین تظاهر آكنه است. كم‌كم سلول‌های التهابی بدن هم وارد معركه می‌شوند تا این انسداد را رفع كنند و البته كاری ازشان ساخته نیست. از طرف دیگر به خاطر ایجاد فضایی بسته ، میكروب‌هایی كه به طور معمول بر روی پوست می‌آیند و می‌روند،‌ امكان رشد و تكثیر و ایجاد عفونت پیدا می‌كنند و همین باعث شدت یافتن واكنش‌های التهابی محل می‌شود.

از این خانه به آن خانه!

شكل جوش‌ها یا همان آكنه در مراحل مختلف، متفاوت است. معمولا به‌صورت یك جوش سرسفید شروع می‌شود. اما ممكن است از همان ابتدا جوش سرسیاه یا همان كومدون‌ها، شكل اولیه ظهور جوش‌ها باشد. به‌تدریج و با افزایش واكنش التهابی در محل، سطح جوش بزرگ‌تر و قرمز می‌شود. در مراحل پیشرفته‌تر، مقداری مایع، كه حاصل همان واكنش‌های التهابی است، در محل جمع می‌شود و جوش به‌صورت كیست در می‌آید. اگر تا این مرحله جوش درمان نشد، پس از بهبودی خودبه‌خود آن، اثری از جوش‌ روی پوست باقی می‌ماند كه متاسفانه چندان ظاهر جالبی ندارد. به این اثر یا <داغ> به‌جا مانده از جوش اولیه‌ی بهبود یافته، اصطلاحا اسكار می‌گوییم. رفع اسكارها و آثار این جوش‌ها به مراتب سخت‌تر و پرهزینه‌تر از جوش اولیه است و گاه امكان‌پذیر نیست.

دكتر فرنوش صفوی‌فر