تغذیه گاو خشك و انتقالی

طی دوره Pre fresh مواد مغذی مورد نیاز افزایش یافته درحالی كه ماده خشك مصرفی كاهش می یابد غلظت مواد مغذی جیره باید افزایش یابد توازنمواد معدنی جیره در این دوره مهم می باشد

● دوره Far-off خشكی

▪ اهداف دوره Far-off خشكی شامل :

- حفظ نمره وضعیت بدنی

- حفظ ذخائر پروتئینی و عضلانی

- نوسازی دیواره شكمبه و فراهم كردن ویتامین ها و مواد معدنیمورد نیاز می باشد.

طی دوره Pre-fresh مواد مغذی مورد نیاز افزایش یافته درحالی كه ماده خشك مصرفی كاهش می یابد. غلظت مواد مغذی جیره باید افزایش یابد. توازنمواد معدنی جیره در این دوره مهم می باشد. نیاز است میكروب های شكمبه و پرزهایشكمبه نیز برای سطوح بالاتر كنسانتره آماده باشند. در این دوره خوشخوراكی جیره مهماست.

انرژی مورد نیاز یك گاو تازه زا معمولا بیشتر از انرژی تأمین شده می باشد. هر اقدام جهت كاهش (درجه) كتوز مزمن، به افزایش ماده خشك مصرفی، افزایش شیر تولیدیو تولید مثل بهتر منجر خواهد شد. به ویژه گروه های گاو تازه زا به تولیدكننده كمكمیكند تا زمان مصرف علوفه با كیفیت بالاتر و افزودنیهای خوراكی را برای گاوهایی كهبیشترین پاسخ را دارند برنامه ریزی نمایند. افزودنی های خوراكی گاو تازه زا شاملپروپیونات كلسیم، كولین، نیاسین و كشت مخمر می باشد.

افراد بسیاری فقط یك هدفبرای گاو تازه زا دارند، آن ها می خواهند دامپزشك را دور نگه داشته و خودشان نیز ازگاو نگهداری نكنند.

هدف اصلی مشاهده جفت ماندگی ، كتوز حاد و تب شیر كم و یاجابجایی شیردان خوب است .

اما تولید بالاتر تنها به شرطی تأمین می شود كه مابرای گاو تازه زا اهداف بیشتری در نظر بگیریم. آن ها باید تا جایی كه ممكن است زود،و به مقدار زیادی خوراك بخورند و دارای مشكلات متابولیكی تحت بالینی كمی باشند.

● اهمیت گوساله زایی گاو برایتولید شیر

تعدادی از تولیدكنندگان اهمیت كمی به بیماری هایمتابولیكی می دهند، زیرا آن ها با گاو تازه زا برای مدت طولانی سروكار ندارند. هرچند، آنها نمی توانند تشخیص دهند، ولی مشكلات مزمن ( تحت بالینی ) می تواند بهتولید شیر آسیب وارد نماید. پیش بینی می شود كه ۵۰ درصد گاوها دارای تب شیر مزمن درروز زایش می باشند. این مسئله گاو را به كمتر خوردن و ایجاد سایر مشكلات سلامتیمستعد می كند. بیشتر گاوهای پرتولید، كتوز مزمن را تجربه كرده اند. كاهش شدت كتوزمی تواند باعث شود كه گاو حوراك بیشتری خورد ه و ۵/۴۵ تا ۷/۴۷ كیلوگرم شیر در روز وشاید بیشتر تولید نماید.

● تغذیه و مدیریت گاو Far-off

دوره Far-off از روز ۶۰تا۲۱ پیش از زایش را شامل میشود. اهداف دوره Far-off شامل حفظ و نگهداری وضعیت بدنی، حفظ ذخایر پروتئینی وعضلانی، نوسازی دیواره شكمبه و فراهم كردن ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز میباشد.

● مصرف

برای گاوهای Far-off ، ماده خشك مصرفی مورد انتظار ۲/۲-۲ درصداز وزن بدن می باشد. بنابراین یك گاو ۶۱۴ كیلوگرم می تواند ۶/۱۳-۳/۱۲ كیلوگرم مادهخشك را در هر روز مصرف نماید. گاوها به مقادیر ویژه ای ( پوند یا گرم ) از موادمغذی نیاز دارند نه به درصدهای مواد مغذی. بنابراین، جیره ها را با مقادیر واقعیبرای سنجش ماده خشك مصرفی متوازن كنید.

● وضعیت بدنی

بهترین حالت این است كه گاوهای خشك دارای نمره وضعیت بدنی ۵/۳ باشند واین وضعیت را تا روز زایش حفظ نمایند.گاوها در اواخر دوره شیردهی از انرژی جیرهبرای جایگزین كردن ذخایر بدنی، كارآمدتر از گاوهای خشك می باشند (بازده ۷۵ درصد درمقابل ۶۰ درص) .بنابراین، توصیه می شود كه گاوها طی اواسط تا اواخر دوره شیردهینمره وضعیت بدنی خود را افزایش داده و نمره وضعیت بدنی مناسب برای گوساله زایی را (۵/۳) به جای دوره خشكی در این زمان به دست آورند.

اگر گاوها در اواخر دوره شیردهیبسیار سنگین باشند، باید از مقدار انرژی جیره در آن زمان كاست. هیچ وقت نباید تلاشكرد تا جیره گاوها را طی دوره خشكی افزایش داد زیرا گاوها در معرض شرایط نامطلوبكتوز قرار گرفته و شروع به ذخیره چربی در كبد می نمایند.

پژوهشگران ایالتمیشیگان دریافتند كه گاوهایی كه طی دوره خشكی چربی بدنی ذخیره كردند، در دورهشیردهی بعدی دارای شیر تولیدی بیشتری بوده و در اولین تلقیح آبستن می شوند. اما،گاوها در این مطالعه در دارای نمره وضعیت بدنی ۷۷/۲ بودند. گاوها بسیار لاغر بوده وبه وزن بدن بیشتری نیاز داشتند.

در این شرایط، بهتر این است كه نمره وضعیت بدنی طیدوره خشكی افزایش یابد. اما، باید تلاش كنیم كه در مرحله اول گاو لاغر وارد دوره Dry-off نشود. این مساله به ویژه زمانی اهمیت بیشتری دارد كه گاوهای خشك لاغرنتوانند از گاوهایی كه دارای شرایط مناسب برای خوراكدهی هستند، جدا شوند. گاوهاییكه دارای نمره وضعیت بدنی بالا هستند ( بیشتر از ۷۵/۳) با احتمال بیشتری مصرف كمتر،كتوز و سایر بیماری های متابولیكی را در قبل و بعد از زایش دارا هستند.

● ذخایر پروتئینی وعضلانی

(NRC (۱۹۸۹توصیه نموده است كه جیره های گاوهای خشكدارای ۱۲ درصد پروتئین خام باشد. بیشتر متخصصان تغذیه معتقدند كه این توصیه برایدوره Far-off می باشد. بعضی متخصصان تغذیه ۱۳-۱۲ درصد پروتئین خام را برای اطمینانتوصیه كرده اند. (NRC (۲۰۰۱ پروتئین قابل متابولیسم مورد نیاز را بر اساس روزهایآبستنی و وزن گوساله متولد شده پیش بینی نموده است. برای مثال گاوی با وزن ۷۳۰كیلوگرم كه در روز ۲۴۰ آبستنی قرار دارد ۴/۱۴ كیلوگرم ماده خشك در هر روز مصرفخواهد كرد و به ۸۷۱ گرم پروتئین قابل متابولیسم در هر روز نیاز دارد.

این مقداربرابر با ۶ درصد پروتئین قابل متابولیسم در جیره ها یا ۹/۹ درصد پروتئین خام میباشد، به شرط آن كه جیره به خوبی برای بخش های پروتئینی متوازن شده باشد.یك زیرنویسدر (NRC (۲۰۰۱ به خواننده توضیح می دهد كه ۱۲ درصد پروتئین خام می تواند به طورحقیقی موردنیاز باشد تا نیاز گاوها برآورده شود و این به علت اتلاف پروتئین میباشد.

خورانیدن پروتئین كمتر از حد، طی دوره خشكی می تواند ذخایر پروتئینی گاورا تهی نماید. این مساله می تواند تولید شیر ، عملكرد تولیدمثل و سلامت گاوها طیدوره شیردهی بعدی را كاهش دهد.در مطالعه ای، افزایش پروتئین جیره از ۹ به ۱۳ درصددر تلیسه ها از روز۷۰ تا ۰ پیش از زایش، مقدار شیر را در اولین دوره شیردهی از ۸۰۷/۱۰ كیلوگرم به ۷۲۰/۱۱ كیلوگرم افزایش داد. متاسفأنه بسیاری از گاوداران برایگاوهای Far-off جیره های سیلویی و دارای علوفه با كیفیت پایین یا مرتع در نظر میگیرند. آنها هیچ پروتئینی را اضافه نكرده و بنابراین بخش پروتئینی جیره ۸ تا ۱۰درصد می باشد.

● نوسازی دیوارهشكمبه

مطلوب ترین حالت این است كه طی دوره Far-off ، جیره هایبا علوفه بالا به ویژه علوفه دارای ساقه های بلند نظیر یونجه خورانیده شود. علوفهبه حفظ پرشدگی بالای شكمبه، تحریك حركت عضله و ترمیم دیواره آسیب دیده آن در شرایطیكه به گاوها جیره های با غلات بالا خورانیده می شود، كمك می نماید. این مساله میتواند ماده خشك مصرفی و تولید بالاتر را بعد از زایش تحریك كند. مزیت دیگر خورانیدنجیره با علوفه بالا، این است كه در مجموع، دارای انرژی كمتری هستند و به جلوگیری ازچاق شدن گاو طی دوره خشكی كمك می نمایند. انواع مختلفی از علوفه می تواند به گاوهای Far-off خورانیده شود.

درصد سدیم و پتاسیم جیره Far-off برای جلوگیری از تب شیر مهمنمی باشد، ولی به طور قطع جیره گاوهای پیش از زایش باید از نظر مواد معدنی متوازنباشد. علوفه هائی كه محتوی مقدار زیادی دانه می باشند، مثل سیلوی ذزت ، باید بصورتمحدود خورانده شوند و معمولاً بهترین راه این است كه ذرت سیلویی به ۴۰-۳۰ درصد ازماده خشك جیره محدود شود.

● ویتامین ها و موادمعدنی

اگر یك گاو در دوره Far-off در معرض محدودیت ویتامین هاو مواد معدنی موردنیاز قرار گیرد، اثرات آن تا زمان بعد از زایش یا تا زمان تولیدمثل بعدی گاو دیده نخواهد شد. مواد معدنی كمیاب و ویتامین E به طور ویژه ای برایجلوگیری از جفت ماندگی و ادم پستان مهم می باشد. امكانات زیادی برای افزودن ویتامینها و مواد معدنی برای گاوهای شیری فراهم نشده است.

بعضی گاوداران سعی می كنندتا مكمل ها را به صورت انتخاب آزاد بخورانند. این روش قابل اطمینان نمی باشد. اگرخورانیدن به صورت گروهی باشد، مهمترین كار این است كه مكمل ها را با TMR مخلوط كنیم .

● مدیریت و تغذیهگاوهای خشك Pre-fresh

در ۱۵-۱۰ سال گذشته، گاوداران شیر تولیدی را در مزرعه شانافزایش دادند زیرا شروع به خورانیدن جیره Pre-fresh به گاوهای خشك از ۲۱ روز قبل اززایش تا روز زایش نمودند. مدیریت وتغذیه گاو طی سه هفته قبل از زایش و بعد از آن،به مقدار زیادی تولید گاوها را برای یك دوره شیردهی كامل تعیین می نماید. طی دوره Pre-fresh احتیاجات تغذیه ای گاوها افزایش می یابد در حالی كه ماده خشك مصرفی كاهشمی یابد بنابراین غلظت مواد مغذی جیره باید افزایش یابد. توازن مواد معدنی جیره دراین زمان بسیار مهم می باشد. همچنین، میكروب های شكمبه و پرزهای شكمبه از تنظیمتدریجی به كنسانتره بیشتر سود می برند.

▪ مزایای بسیار زیادی در جیره Pre-fresh وجود دارد:

۱) بیماری های متابولیكی كاهش می یابد كه به علت بهبود توازنمواد معدنی می باشد. اگر تمام گاوهای خشك در یك گروه باشند، به علت هزینه های مكملو وجود علوفه، مشكل خواهد بود كه مواد معدنی مناسب تامین گردد.

۲) كتوز حاد ومزمن كاهش می یابد. این امر با افزایش غلظت انرژی جیره انجام می شود. اگر یك مزرعهدار فقط یك گروه خشك داشته باشد، غلظت انرژی نمی تواند افزایش یابد، چون گاوهای Far-off بسیار چاق خواهند بود. اغلب، كتوز قبل از زایش توسعه می یابد. این مساله ( كتوز) یكباره شروع می شود و آشكار نمی باشد و كنترل سرعت پیشرفت به سمت مشكلات كتوزبعد از زایش حتی با بهترین جیره گاو تازه زا هم مشكل می باشد.در نهایت، با تطبیقمیكروب های شكمبه، مشكلات متابولیكی رفع شده و حفظ تا حد امكان بالای مصرف در طولدوره Pre-fresh ، مصرف بعد از زایش را افزایش خواهدداد. هرگونه اقدام جهت بهبودی درمصرف گاو تازه زا به شیر تولیدی بیشتر، مشكلات سلامتی تحت بالینی (مزمن)كمتر،عملكرد تولیدمثلی بهتر و سودمندی بیشتر منجر خواهد شد.

● مصرف

پژوهش ها در دانشگاه ویسكانسین نشان دادند كه گاوها به طورقابل توجهی ماده خشك مصرفی شان را طی هفته آخر پیش از زایش كاهش می دهند. میانگینماده خشك مصرفی برای سه هفته قبل از زایش ۲۰ درصد كمتر از مصرف گاوهای خشك Far away می باشد. بیشتر این كاهش طی هفته آخر پیش از زایش رخ می دهد. ماده خشك مصرفی درگاوهایی كه قرار است ۲ گوساله به دنیا بیاورند زودتر از سایر گاوها كاهش می یابد. دلایل كاهش مصرف می تواند شامل تغییرات شرایط هورمونی، كتون هایی كه با شروعاستفاده گاو از چربی بدنش افزایش می یابند و بزرگی گوساله باشد.

NRC ۲۰۰۱ پیشبینی كرده است كه گاوی با ۷۵۱ كیلوگرم وزن در ۲۷۰ روزگی آبستنی، ۷/۱۳ كیلوگرم مادهخشك مصرف می كند. ولی در ۲۷۹ روزگی آبستنی فقط ۱/۱۰ كیلوگرم مصرف می نماید.

وقتی جیره ای برای یك گروه Pre-fresh فرموله می شود، فرض براین استكه مقداری برابر ۷۵/۱ درصد وزن بدن یا ۵/۱۰ كیلوگرم ماده خشك برای گاوهای هلشتاین. می توانند مصرف نمایند.در هر مرحله مدیریت باید گاوهای Pre-fresh را برای یك پوندماده خشك مصرفی بیشتر ترغیب كرد. این مسئله وقتی كه گاوهای Pre-fresh به راحتی بهمقادیر كافی آب تمیز دسترسی داشته باشند، حیاتی تر است. آب به گاوها كمك می كند كهمصرف بیشتری داشته باشند. پژوهشگران ویسكانسین نشان دادند كه گاوهایی كه طی دوره Pre-fresh به مقدار كمی خوراك می خوردند ماده خشك مصرفی آن ها در ۳ هفته بعد اززایش كمتر بوده است.

● انرژی

در همان زمان كه ماده خشك مصرفی كاهش می یابدرشد جنین و رشد بافت پستانی افزایش می یابد و این باعث افزایش مجموع مواد مغذیموردنیاز می شود. پژوهشگران در دانشگاه كورنل انرژی مورد نیاز برای رشد جنین و سایربافت های وابسته به آبستنی را پیش بینی كردند.اما انرژی مورد نیاز برای رشد پستانرا بررسی و تعیین نكردند.

آنها دریافتند كه توصیه های NRC۱۹۸۹ برای گاوهای بالغ ( ۲۵/۱ مگاكالری بر كیلوگرم ) برای تأمین احتیاجات نگهداری و رشد جنینی كافی است. اما این غلظت انرژی طی هفته آخر پیش از زایش وقتی كه مصرف كاهش می یابد كافی نمیباشد.

---