ربع قرن نمایشگاه کتاب

نمایشگاهی در آبان اولین نمایشگاه بین المللی کتاب سال ۱۳۶۶ آن هم نه در اردیبهشت که ۱۴ آبان برگزار شد و با وجود این که درهای نمایشگاه فقط از ساعت ۹ تا ۱۷ برای بازدیدکنندگان باز بود, ۵۰۰ هزار نفر از آن دیدن کردند

۱- نمایشگاهی در آبان:اولین نمایشگاه بین‌المللی کتاب سال ۱۳۶۶ آن هم نه در اردیبهشت که ۱۴ آبان برگزار شد و با وجود این که درهای نمایشگاه فقط از ساعت ۹ تا ۱۷ برای بازدیدکنندگان باز بود، ۵۰۰ هزار نفر از آن دیدن کردند.

البته این اولین و آخرین نمایشگاه آبـان ماهی کتاب بود. آن زمان ۱۹ کشور جهان به همراه ۳ سازمان بین المللی در بخش دولتی و ۱۹۶ موسسه انتشاراتی از ۳۲ کشور جهان در بخش خصوصی شرکت کرده بودند. و کتاب های ناشران خارجی در کل ۲۶ هزار عنوان داشت. ۲۰۰ ناشر داخلی هم ۸۰۰۰ عنوان کتاب به مخاطبان عرضه کردند.

۲- فروش بلیت برای ورود به نمایشگاه

هفدهم اردیبهشت ۱۳۶۸ همزمان با عید سعید فطر دومین نمایشگاه کتاب برگزار شد. نمایشگاهی که برخی گمان می کردند ناشران آمریکایی و اروپایی آن را تحریم کنند، زیرا مصادف بود با انتشار کتاب موهن آیات شیطانی و صدور فتوای امام خمینی(ره). ولی رشد کمی و استقبال مردم این گمان را از بین برد زیرا که ۲۵۰ ناشر داخلی (۳۳ ناشر شهرستانی و ۲۱۷ ناشر تهرانی) با ۱۰ هزار عنوان کتاب، در کنار ۳۳۰ ناشر خارجی از ۲۹ کشور با ۲۸ هزار عنوان کتاب حاضر شدند و برای اولین بار فهرست موضوعی کتاب های ناشران خارجی در چهار جلد چاپ شد و به فروش رسید. ساعت بازدید از نمایشگاه دوم ۹ تا ۱۷ بود که از هر بازدیدکننده ۵۰ ریال بلیت ورودی دریافت می کردند. در طی ۱۳ روز برگزاری نمایشگاه، نزدیک به۶۵۰ هزار نفر از آن بازدید کردند.

۳- یارانه ۱۰ میلیون دلاری بانک مرکزی

از هفدهم تا بیست وهشتم اردیبهشت سال ۱۳۶۹ مرکز نمایشگاه های بین المللی در انتظار حضور دوستداران کتاب بود. ۳۴۱ ناشر داخلی با ۱۰ هزار عنوان کتاب و ۳۰۵ ناشر خارجی با بیش از ۳۴ هزار عنوان کتاب در این سومین نمایشگاه حضور داشتند. ارائه ۱۳ هزار عنوان کتاب از ۷۱ ناشر انگلیسی و ۲۱ ناشر آمریکایی مهم ترین آمار بخش ناشران خارجی بود. در این دوره کتاب های خارجی بر خلاف دوره های قبل بر اساس ریال قیمت گذاری شد و نه دلار و بانک مرکزی مبلغ ده میلیون دلار ارز برای کتاب های خارجی اختصاص داده بود. «نشریه سخنگو» روزانه در نمایشگاه چاپ می شد و رایگان در اختیار ناشران و با قیمت ۵۰ ریال در اختیار بازدیدکنندگان قرار می گرفت.

۴- ورود کودکان به نمایشگاه کتاب تهران

شانزدهم اردیبهشت ۱۳۷۰ در نمایشگاه کتاب، سالنی به ناشران کودک تعلق گرفت و فضای سالن ها دو برابر شد و نخستین سمینار نشر کامپیوتری و سالن خدمات نشر بر پا شد. در چهارمین دوره، ۱۶۰ ناشر خارجی از کشورهای عرب و مسلمان و ۱۷۰ ناشر از اروپا و آمریکا و ۳۲۰ ناشر از داخل شرکت کردند که ناشران خارجی ۴۲ هزار عنوان کتاب داشتند و ناشران داخلی ۱۲ هزار. غرفه نهضت فلسطین با سمینارها و شب شعرهایش و ارائه بیش از۳۰۰۰عنوان کتاب درباره فلسطین بر پا شد.

این بار در چند مجلد نام تمامی کتاب های عرضه شده در نمایشگاه به تفکیک موضوع به چاپ رسید و نشریه سخنگو به سه زبان فارسی و انگیسی و عربی هر روز با ده هزار نسخه به چاپ می رسید. ویژه نامه های «فلسطین» و «کودکان» نیز منتشر می شد. در چهارمین دوره آمار بازدیدکنندگان به حدود ۷۵۰ هزار نفر رسید.

۵- ورود آلمانی ها ممنوع!

موضوع پنجمین نمایشگاه کتاب تهران، جمهوری های مسلمان نشین شوروی سابق بود که چهاردهم اردیبهشت افتتاح و بیست وپنجم اردیبهشت ۱۳۷۱ به پایان رسید. گرچه ۵۶۵ ناشر خارجی از ۲۶ کشور با ۴۵ هزار عنوان کتاب شرکت داشتند، ولی خبری از ناشران آلمانی نبود، زیرا دولت آلمان سال ۱۳۷۱ مانع حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه فرانکفورت شده بود و همین عامل محرومیت شان از نمایشگاه تهران شد. ناشران مصری هم برای نخستین بار به صورت مستقیم در نمایشگاه شرکت کردند. در این دوره، سالن شماره ۱۵ به ناشران کودک با برنامه های متنوع اختصاص داشت که ۲۸ ناشر در آن حاضر بودند.

۶- مسابقه جهانی کاریکاتور در نمایشگاه

حضور ۱۵۰۰ موسسه انتشاراتی داخلی و خارجی، از ویژگی های مهم ششمین نمایشگاه کتاب تهران بود که از سیزدهم اردیبهشت ۱۳۷۲ افتتاح شد و بیست وچهارم اردیبهشت پایان یافت. از دیگر ویژگی های این دوره باید به: عرضه مستقیم کتاب های خارجی به پژوهشگران و متخصصان، برگزاری جلسات درباره مسائل جوانان با حضور نویسندگان و صاحبنظران، اختصاص سالن ۵۹ به اطلاع رسانی، راه اندازی سیستم ایاب و ذهاب از نقاط مختلف شهر به نمایشگاه، ارائه فهرست کامپیوتری کتاب های نمایشگاه، نقشه راهنمای سالن ها و غرفه ها و... اشاره کرد. البته باید به برگزاری مسابقه جهانی کاریکاتور توطئه شیطانی هم اشاره کرد که هر روز به نفر برتر یک سکه بهار آزادی هدیه داده می شد.

۷- خرید کتاب با دلار ۷۰ تومانی

هفتمین نمایشگاه کتاب تهران سیزدهم اردیبهشت ۱۳۷۳ با ارائه ۶۰ هزار عنوان کتاب و با حضور ۱۲۰ ناشر خارجی افتتاح شد و تا بیست وسوم اردیبهشت ادامه یافت. جالب است که بدانید سهم ناشران آمریکایی در این دوره بیش از دیگر ناشران خارجی بود. هفتمین نمایشگاه کتاب برنامه های جنبی متعددی داشت مانند: نمایشگاه کتاب از نگاه عکاسان، روز مردم بوسنی و هرزگوین، سلسله سخنرانی درباره نماز و تاکید بر ارزش های زن در جامعه اسلامی، غرفه ویژه شهید آوینی و...

ستاد هفتمین نمایشگاه کتاب از بیست ونهم فروردین برگه خرید کتاب را به این صورت بین مردم توزیع کرده بود: دارندگان مدرک دیپلم ۱۵۰ هزار ریال، لیسانس ۲۰۰ هزار ریال و فوق لیسانس به بالا ۳۰۰ هزار ریال. آن دوره قیمت کتاب بر حسب دلاری ۷۰۰ ریال محاسبه شده بود. «کاغذ اخبار» روزنامه رنگی هشت صفحه ای بود که روزانه در هفتمین نمایشگاه کتاب منتشر می شد.

۸- آغاز انتخاب ناشر برگزیده سال

بیست وپنجم اردیبهشت تا چهارم خرداد ۱۳۷۴ هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و سومین نمایشگاه بین المللی اطلاع رسانی برگزار شد. حضور ۷۸۰ ناشر داخلی و ۴۷۰ نا شر خارجی و ۳۵ غرفه نمایش خدمات نشر و بازدید ۲۰۵ هزار نفری مخاطبان از مهم ترین آمار این دوره بود. غرفه سرزمین و مردم ایران، مشاهیر و مفاخر، معرفی ناشر سال، سمینار بررسی وضع کاغذ در ایران، روزهای فرهنگی استان ها، نمایشگاه کاریکاتور، غرفه همگام با هستی، غرفه کتاب و خانواده، مراسم عصر خاطره و شعر و... از جمله برنامه های خاص این دوره بود. یکی از ویژگی های نهمین نمایشگاه کتاب، انتخاب ناشران برگزیده سال بر اساس معیارهای مشخص بود. بخش ویژه این دوره، «فرهنگ و میراث مشترک» نام داشت که مجموعه ای غنی از کتب و آثار فرهنگی و ادبی و هنری از فرهنگ اقوام و مردم ایرانی در طی دوران های گذشته بویژه سده های اسلامی را نشان می داد.

۹- نمایشگاه میلیاردی شد

استقبال زیاد مخاطبان از نمایشگاه هشتم موجب شد تا فضا در نهمین نمایشگاه کتاب (هجدهم تا بیست وهشتم اردیبهشت ۱۳۷۵) از ۴۰ هزار مترمربع به ۷۵ هزار مترمربع برسد و باز هم پاسخگوی نیاز تمام بازدیدکنندگان نباشد. کمیته ناشران خارجی از آبان ۱۳۷۴ دعوت نامه هایی را برای ۱۴۰ ناشر لاتین و ۵۰۰ ناشر عرب ارسال کرده بود که از این میان ۲۵ ناشر لاتین و ۱۴۰ ناشر عرب در نمایشگاه حضور یافتند. تعداد ناشران داخلی هم به ۱۳۴۰ واحد می رسید و این نخستین نمایشگاهی بود که فروشش میلیاردی می شد. در این دوره «نمایشگاه موضوعی کتاب» برگزار شد که در آن یک نسخه از همه کتاب های موجود در سالن ها به صورت موضوعی به نمایش درآمد. در ورودی همه سالن ها غرفه های اطلاع رسانی خانه کتاب قرار داشت که به سوالات مردم پاسخ می گفت. اجرای طرح «کاروان های دوستی کتاب» با دعوت از دو میلیون دانش آموز و صد هزار معلم از سراسر کشور انجام شد. اجاره غرفه ها متری ۵۰۰۰ تومان بود و تخفیف ۵۰ درصدی به ناشران شهرستانی موجب شده بود که تعداد حاضرین آنها رشدی تصاعدی و ۲۰۰ درصدی داشته باشد.

۱۰- نمایشگاه با عطر غدیر

همزمان با عید غدیر نمایشگاه دهم در اردیبهشت ۱۳۷۶ با حضور ۷۴۰ ناشر داخلی (با ۴۳ هزار عنوان) و ۳۶۰ ناشر خارجی برپا شد.

موضوع این نمایشگاه «غدیر، ولایت و امامت» بود که بخش های مختلفی مانند: اختصاص سالنی به کتاب های منتشر شده سال ۷۵، چاپ فهرست کامل کتاب های تازه منتشر شده در یک مجلد و افتتاح اولین نمایشگاه «فعالیت های ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی» داشت. در دوره دهم بخش های ویژه روایت فتح و سرداران شهید، فعالیت ویژه ای داشتند. بازدیدکنندگان این دوره بیش از یک میلیون نفر بودند که حدود ۵۰۰ هزار نفر از آنها دانش آموزان بودند.

۱۱- افتتاح سرای اهل قلم

بیست و نهم اردیبهشت ۱۳۷۷، یازدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی برگزار شد که بسیاری از اولین ها را در برگرفته بود، مانند: نخستین جشنواره صنعت چاپ، آغاز فعالیت سرای اهل قلم و بخش سوم خرداد و همچنین استفاده از سیستم رنگی برای زیباسازی داخل سالن های بخش فارسی. در جشنواره صنعت چاپ که با حضور ۴۰ موسسه داخلی و خارجی برگزار شد، نمایندگی های ماشین آلات صنعت چاپ از آلمان، ژاپن، هلند، دانمارک، تایوان، هند و سوئیس و انگلیس نیز حضور یافتند. در بخش سوم خرداد کتابخانه ای تخصصی ویژه جانبازان و معلولان و خانواده های شهدا با ۵۰۰۰ جلد کتاب و کتابخانه دفاع مقدس با ۸۰۰۰ جلد، به همراه ۲۵۰۰ جلد کتاب برای جانبازان نابینا و ۵۰ نوار گویا فراهم شده بود. سرای اهل قلم نیز مجموعه ای از یادداشت ها، دست نوشته ها، مدارک تحصیلی و دانشنامه های اهل قلم را به نمایش گذاشته بود. در این دوره کتاب های بخش ناشران خارجی با قیمت هر دلار ۲۰۰۰ ریال عرضه شد که باعث افزایش فروش ۲۵ تا ۴۵ درصدی نسبت به نمایشگاه دهم بود.

۱۲- نمایشگاه حرفه ای می شود

دو میلیون نفر از چهارده تا بیست وچهارم اردیبهشت ۱۳۷۸ به دوازدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رفته بودند تا در فضایی بیش از ۱۲ هزار مترمربع از نمایشگاه دیدن کنند. در این دوره ۲۳۰ هزار عنوان کتاب خارجی نیز عرضه شد. در این دوره برای حرفه ای تر شدن نمایشگاه، تنها ناشرانی امکان ثبت نام داشتند که ۲۰ عنوان کتاب در سال منتشر کرده بودند. در حالی که سال های قبل انتشار حداقل پنج کتاب جدید شرط حضور در نمایشگاه بود. اتفاق مهم دیگر این بود که نرخ ارز یارانه ای برای خرید کتاب های خارجی در نظام بانکی و نظام فروش از ۳۰۰ تومان به ۲۰۰ تومان کاهش یافت. همزمان با نمایشگاه کتاب، هفتمین نمایشگاه اطلاع رسانی و فناوری مطبوعات نیز در حال برگزاری بود که ۱۲۰۰ شرکت و مرکز اطلاع رسانی دولتی و خصوصی در آن حاضر بودند. این شرکت ها و مراکز اطلاع رسانی در «بازارچه اطلاع رسانی» محصولات خود را برای فروش عرضه می کردند.

۱۳- سالنی به نام امام علی(ع)

سال ۱۳۷۹ نمایشگاه کتاب از ۱۳ اردیبهشت در حالی آغاز شد که به مناسبت نامگذاری این سال به نام امام علی(ع)، سالنی به نام امام علی(ع) با ۱۴۰۰ عنوان کتاب پیرامون شخصیت ایشان افتتاح شده بود. در سیزدهمین دوره، انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، تسهیلات ویژه ای مانند مشاوره رایگان درباره کتاب در اختیار آنها قرار داده بود. کانون پرورش فکری کودک و نوجوان هم کارگاه های نقاشی، سفالگری، خطاطی، عروسک سازی، کلاژ، آسمان نما، زیست شناسی و نمایش فیلم و تئاتر تدارک دیده بود. خانه کتاب ایران در سالن میلاد ۱۱ هزار و ۱۸۹ عنوان کتاب چاپ اول سال ۷۸ را به نمایش گذاشته بود. علاوه بر این، هفدهم اردیبهشت نیز اندیشمندان و نویسندگان عرب، برای گسترش روابط فرهنگی ایران و کشورهای عربی سمیناری را برگزار کردند.بازدیدکنندگان در این دوره می توانستند به جای خرید کتاب های قطور و سنگین مانند دوره آثار شهید مطهری و امام خمینی، دیسکت فشرده آن را خریداری کنند.

۱۴- تنوع در برنامه های جنبی

نخستین رویداد مهم فرهنگی دهه ۸۰ با چهاردهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هجدهم تا بیست و هشتم اردیبهشت ۱۳۸۰ رقم خورد. تقسیم بندی حوزه فعالیت ۱۴۶۰ ناشر داخلی به این صورت بود: ۱۵۰ ناشر کودک و نوجوان، ۵۴ ناشر کتاب های آموزشی و کمک درسی، ۲۰۰ ناشر شهرستانی و ۱۰۵۶ ناشر بزرگسال که در مجموع ۶۵ هزار عنوان کتاب را به مخاطبان عرضه کردند.

برای نخستین بار، پایگاه اینترنتی نمایشگاه از اول اردیبهشت راه اندازی شد که علاقه مندان می توانستند از این طریق اطلاعاتی مانند نحوه برگزاری این دوره، مقررات، اسامی ناشران، جانمایی غرفه ها، نقشه راهنما و... را به دست آورند. برنامه های جنبی چهاردهمین دوره بسیار متنوع بود که بعضی حتی برای اولین بار برگزار می شدند: اختصاص دو سالن به نام امام حسین(ع)، ارائه آثار برتر کودک و نوجوان نویسندگان ایرانی به همراه چکیده انگلیسی و فارسی آن در غرفه نشر بین الملل، عرضه ده هزار عنوان کتاب خارجی برای فروش ریالی به منظور صرفه جویی ارز، برپایی مراسم بزرگداشت سعدی و فردوسی و خیام، برگزاری بیش از ۳۰ نشست نقد و بررسی کتاب، مراسم تعزیه خوانی به مناسبت اربعین حسینی، برپایی غرفه انتفاضه و...

۱۵- نمایشگاه و اربعین حسینی

پانزدهمین نمایشگاه کتاب که از یازدهم اردیبهشت ۱۳۸۱ آغاز به کار کرد، همزمان بود با اربعین حسینی، به همین دلیل با عنوان ویژه «امام حسین» برگزار شد. در این دوره فعالیت های جنبی ناشران خارجی پررنگ تر از دیگر دوره ها بود. زیرا نشست مقدماتی پیوستگی های فرهنگی بین ایران، افغانستان و تاجیکستان، برپایی غرفه مشترک فرهنگی اروپا با همکاری آلمان، سوئیس، فرانسه، ایتالیا و ترکیه، برگزاری نمایشگاه کتاب های برگزیده جایزه جهانی کتاب سال، روز ادبی ایتالیا، روز ادبی لبنان و قطر و... پویایی بیشتری به این بخش داده بود. در این دوره طرح سبد خانوار برای کارگران و اعطای بن خرید کتاب از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرا شد. البته نباید راه اندازی ۲۰ باجه اطلاع رسانی مکتوب و توزیع ۷۰۰ هزار نقشه و نصب علائم و تابلوهای راهنمای را فراموش کرد.

۱۶- کتاب ، کودک و خانواده

«کتاب، کودک، خانواده» شعار اصلی شانزدهمین نمایشگاه کتاب در چهاردهم تا بیست وچهارم اردیبهشت ۱۳۸۲ بود. البته نمایشگاه این سال مصادف بود با بیست و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی که سالن ویژه ای با نام «امام خمینی، روایت ناگفته» نیز در آن دایر شد تا آثار ناشران به زبان های فارسی و خارجی را درخصوص اندیشه های ایشان و آثار هنری و صوتی و تصویری در حول این موضوع را نشان دهد. در این دوره ۴۶ ناشر جدید در بخش خارجی شرکت کردند که ۱۸ ناشر از کشورهای آمریکا، هندوستان و انگلیس و ۲۸ ناشر از کشورهای لبنان ، اردن، پاکستان ، امارات متحده عربی ، سودان و سوریه بودند. در سرای اهل قلم ۵۶ نشست برگزار شد. این سرا برای نخستین بار سخنرانانی از کشورهای مختلف دعوت کرده بود تا در برنامه هایی مانند بزرگداشت اسلام شناس برجسته آلمانی، پروفسور آنه ماری شیمل و میزگرد تعامل ادبیات ایران و عرب شرکت کنند. نمایشگاه طراحی جلد کتاب یکی دیگر از اولین های شانزدهمین دوره نمایشگاه بود. علاوه بر آن، بخش بازار بین المللی کتاب نیز برای اولین آغاز به کار کرد.

۱۷- رکورد حضور ناشران خارجی

در میدان مرکزی محل دائمی نمایشگاه های تهران یکشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۳ هفدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با شعار «بخوان» افتتاح شد. در این دوره تعداد ناشران داخلی به ۱۹۳۹ و ناشران خارجی به ۱۲۰۰ ناشر از ۳۹ کشور جهان رسید.

۱۳۰ نفر از ناشران الکترونیک در سالن میلاد ۴۰۰ عنوان جدیدی از محصولات خود را ارائه کردند و با استقبال ۳ میلیون نفر بازدیدکننده مواجه شدند. برپایی سالنی با نام «مطالعات فرهنگ و تمدن ایران» و دومین بازار جهانی کتاب ایران، برپایی میزهای گفت و گو و مذاکره درباره «کپی رایت»، غرفه «فعالیت های بین المللی قرآن کریم» از دیگر فعالیت های جنبی نمایشگاه بود.

سلسله نشست های سرای اهل قلم به سه بخش «دیدار با چهره ها»، «میزگرد دانش آموزان مولف» و «میزگرد یک کتاب، یک ناشر و یک مولف» تقسیم شده بود.

جالب است بدانید تنها روز نخست هفدهمین دوره نمایشگاه کتاب، دو میلیارد تومان کتاب خارجی خریداری شد.

۱۸- توجه ویژه به خلیج فارس

۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۴ هجدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور ۱۸۱۸ ناشر ایرانی برگزار شد. اهمیت به نیازهای کودکان و نوجوانان و آموزش های لازم به آنان در بزرگ ترین رویداد فرهنگی کشور، در این دوره نیز ارزش ویژه ای داشت، تا جایی که به برگزاری کارگاه نقاشی و سفالگری، جمله نویسی با موضوع سال همبستگی ملی و مشارکت عمومی، جورچین خلیج فارس، نمایشگاه کتاب های ترجمه شده به زبان های غیرفارسی، مسابقه قصه گویی و کتابخوانی انجامید. سالن معرفی خلیج فارس به شکل ویژه با ۸۰۰ عنوان کتاب در این زمینه و سالن «بانوی آب و آفتاب» با ۲۵۰۰ عنوان کتاب درباره سیره حضرت زهرا (سلام الله علیها) و سالن «تولید علم و نهضت نرم افزاری» از خصوصیات مشخص این دوره بود. در برنامه های جنبی این دوره باید به برگزاری آموزش رایگان کتابداری در غرفه امور کتابخانه های سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران و آموزش آشنایی با نرم افزارهای کتابخانه ای و تسهیلات کتابخوانی برای معلمان اشاره کرد. در نمایشگاه مطبوعات نیز کلاس های روزنامه نگاری برگزار می شد.

۱۹- رکورد ۳ میلیون بازدید

سال ۱۳۸۵ به نام پیامبر اعظم(ص) بود و همین موجب شد تا نوزدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که سیزدهم اردیبهشت برپا شد، دو سالن را به آثار هنری و کتاب های منتشر شده درباره پیامبر اکرم(ص) اختصاص دهند. ازجمله برنامه های جنبی این نمایشگاه باید اجرای نمایش زنده اذان ظهر با صدای ده دانش آموز موذن، نمایش ۶۳ اثر برگزیده از انجمن خوشنویسان، نمایشگاه کاریکاتور با موضوع هولوکاست و انرژی هسته ای و.... اشاره کرد.

۳۰۰ دستگاه اتوبوس و مینی بوس و ون مخاطبان را از میدان های اصلی شهر مانند هفت تیر، صادقیه، انقلاب، رسالت، آزادی و خاوران و... به نمایشگاه کتاب منتقل می کرد. تعداد بازدیدکنندگان نمایشگاه به سه میلیون نفر رسید علاوه بر این که سایت نمایشگاه بیش از دو میلیون نفر بازدیدکننده داشت. در همین دوره زمزمه تغییر مکان برگزاری نمایشگاه کتاب شنیده می شد.

۲۰- اسباب کشی به مصلی

مصلای تهران برای نخستین بار محل برگزاری نمایشگاه کتاب شد. نمایشگاهی که بیستمین دوره خود را دوازدهم اردیبهشت ۱۳۸۶ پس از آزمودن برگزاری نمایشگاه قرآن در مصلی آغاز کرد. ناشران عمومی در طبقه همکف شبستان و ناشران دانشگاهی و فناوری اطلاعات در بال سمت راست مصلی، رواق غربی و ناشران عرب زبان در بال سمت چپ رواق شرقی مستقر شدند. ناشران کودک و نوجوان (۱۳۷ ناشر) و کمک آموزشی (۹۷ ناشر) در رواق شرقی غرفه های خود را برپا کردند. در این دوره کشورهای اسلامی و تمامی همسایگان ایرانی شرکت کردند. کره جنوبی نیز برای نخستین بار با هدف آشنا کردن کودکان ایرانی با فرهنگ و زبان کشور خود در نمایشگاه حضور پیدا کرده بود. خرید یک نسخه از هریک از کتاب های داخلی و برخی کتاب های خارجی، برای عرضه در نمایشگاه های استانی در دستور کار بیستمین نمایشگاه قرار گرفت.

۲۱- ناشران ۷۵ کشور در تهران

برای دومین بار مصلی تهران میزبان برگزاری نمایشگاه کتاب در ۱۲ اردیبشهت ۱۳۸۷ شد. نمایشگاهی که در آن ۱۹۶۸ ناشر داخلی و ۷۸۰ ناشر خارجی از ۷۵ کشور جهان کتاب های خود را عرضه کرده بودند. این دوره از نمایشگاه مصادف بود با شصتمین سال اشغال فلسطین و سی امین سالگرد پیروزی انقلاب، که سالن ویژه ای را به منظور ارج نهادن به مقاومت مردم فلسطین در بخش جنبی برپا کردند. اولویت نشست های سرای اهل قلم که بیش از ۲۰۰ نشست تخصصی را برگزار کرده بود، عبارت است از: انقلاب اسلامی، رودکی پژوهی و غزالی پژوهی.

۲۲- جشن های ۳۰ سالگی انقلاب

رکورد آمار بازدیدکننده ها در بیست ودومین نمایشگاه کتاب که از شانزدهم اردیبهشت ۸۸ برپا شده بوده، شکست و به ۵.۵ میلیون نفر رسید. حضور ۱۴۰۰ ناشر خارجی و ۳۵ انجمن دوستی از کشورهای مختلف از جمله ویژگی های نمایشگاه بیست و دوم بود. در بخش داخلی ۲۰۷ هزار عنوان کتاب و در بخش لاتین، عربی و زبان های دیگر هر کدام ۷۰ هزار عنوان و در مجموع بیش از ۲۰۰ هزار کتاب خارجی عرضه شد. نشست های متعدد تخصصی در سرای اصلی اهل قلم، سالن کارنامه نشر، سرای کودک و نوجوان، نشست های غرفه دیدار با برگزیدگان جشنواره ها و جوایز فرهنگی، نشست های تخصصی هفتمین دوره بازار جهانی کتاب ایران و نشست های سالن «سی امین سال انقلاب اسلامی»، از برنامه های جنبی این دوره بود. آمارهای کمی بازدیدکنندگان در این دوره های اخیر زیاد شد و هزینه ها بیش از آن که به بن های کتاب و ارزان تر شدن کتاب اختصاص یابد، صرف پیشرفت و گسترش فناوری مانند افزایش آنتن های تقویت تلفن همراه و به کارگیری دستگاه های کارتخوان و افزایش دوبرابری پهنای باند اینترنت و برخی موارد رفاهی مانند فضاسازی با آب نماها و واحد تحویل امانات و افزایش واحدهای آشامیدنی و غذاخوری شد.

۲۳- کاهش کتاب های ناشران کودک

پانزدهم اردیبهشت ۱۳۸۹ بیست و سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران در مصلی با حضور ۱۹۵۴ ناشر عمومی برگزار شد. در سرای اهل قلم و سرای کودک و نوجوان و سرای کارنامه روزانه بین سه تا شش نشست برگزار می شد. سرای بین الملل اهل قلم نیز برای نخستین بار برپا شد که در آن نشست هایی با موضوع صنعت نشر، بازار جهانی کتاب و کپی رایت برگزار می شد. معیارها برای وسعت متراژ غرفه ها که از دوره قبل تغییراتی یافته بود، مجددا تغییر کرد. در فرمول جدید آثار تالیفی ضریب ۳ و آثار ترجمه ای ضریب یک پیدا کرد. بنابراین ناشرانی که کتاب های تالیفی بیشتری داشتند متراژ بیشتری را در اختیار داشتند. کتاب های ناشران کودک۲۰ درصد نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده بود، اگرچه فضای نمایشگاهی آنان ۲۰ درصد افزایش یافته بود. اولین دستگاه فروش خودکار کتاب در غرفه انتشارات حوزه هنری رونمایی شد. برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب به جانبازان سبد خرید حمل آسان کتاب و ۱۵ سبد خرید چرخدار ویژه معلولان ارائه شد.

۲۴- کوبا و برزیل و اروگوئه آمدند

«ارتقای معرفت دینی و بصیرت فرهنگی» شعار این دوره از نمایشگاه کتاب بود که چهاردهم اردیبهشت ۱۳۹۰ و با تاکید رئیس جمهور مبنی بر در نظر گرفتن فضایی بزرگ تر برای برگزاری نمایشگاه کتاب افتتاح شد.

ناشران داخلی تعدادشان به۲۲۷۶ ناشر با ۲۷۳ هزار عنوان کتاب ارتقا یافته بود و در بخش بین الملل نیز ۱۹۶ هزار و ۲۰۰ عنوان کتاب از ۶۷ کشور عرضه شده بود. کشورهای کوبا و اروگوئه و برزیل نیز برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب تهران حاضر شدند. ۱۹۶ ناشر کودک نیز در چادرهای ویژه به وسعت۶۰۰۰ متر مستقر شدند. این دوره با ایام دوم فاطمیه همراه بود که موجب شد سالنی با موضوع حضرت زهرا (سلام الله علیها) برپا شود و کتاب هایی پیرامون شخصیت ایشان با ۵۰ درصد تخفیف ارائه شود. در بیست و چهارمین نمایشگاه کتاب ۱۱۰ هزار دانشجو یارانه خرید کتاب دریافت کردند. اطلاع رسانی تلفنی، فعال شدن ۳۹۰۰ خط تلفن، فعال سازی بیش از ۲۰ دستگاه خودپرداز و اینترنت بی سیم در غرفه ها و محوطه مصلی از دیگر امکانات رفاهی نمایشگاه بود.

۲۵- ربع قرن جهاد فرهنگی

سیزدهم اردیبهشت ۱۳۹۱ مصلای تهران شاهد «ربع قرن جهاد فرهنگی» نمایشگاه های کتاب تهران بود. در این دوره ۱۳۹۶ ناشر در بخش عمومی و ۶۱۰ ناشر در بخش دانشگاهی و ۲۹۹ ناشر کودک و نوجوان حضور یافتند. البته ناشران زمانی توانستند غرفه های خود را بچینند که دوره آموزشی اطفای حریق و کمک های اولیه برگزار شد، کارت استفاده از وسایل اطفای حریق را دریافت کنند. در این دوره بیش از ۳۰ میلیارد ریال برای دانشجویان و ۲۰ میلیارد ریال برای طلاب و روحانیون و ۲۰ میلیارد ریال برای دانشجویان از سوی دانشگاه های دولتی و غیردولتی و آزاد و علمی کاربردی یارانه خرید کتاب در نظر گرفته شد. برپایی بخش بیداری اسلامی با توجه به تحولات اخیر منطقه و سالن یاس به منظور نمایش کتاب چاپ اولی از سال های ۸۸ تا ۹۱ از جمله برنامه های جانبی این دوره از نمایشگاه کتاب بود. ایجاد «ایستگاه مطالعه» در غرفه نهاد کتابخانه های عمومی با هدف کتابخوان شدن تمام ایرانیان از برنامه های جنبی این دوره بود.