تبلیغات علیه سلامت

نمک زیاد پفک, ذائقه کودکان را به شورخواری عادت می دهد و باعث تورم بافت ها, افزایش فشار خون و تنگی نفس می شود

در کشور ما به دلیل آن‌که مصرف تنقلات فانتزی غیرضروری رواج زیادی دارد، کارشناسان و متخصصان علوم غذایی همیشه در مورد مضرات آن بسیار گفته‌اند. اما چرا با وجود آن‌که مردم می‌دانند این تنقلات ارزش غذایی چندانی ندارد، باز از آن استقبال می‌کنند؟ پاسخ این سوال پیچیده نیست. علت آن پایین‌بودن قیمت این تنقلات و تبلیغ آن در سطح وسیع است.

بنا به گفته مسئولان صاحب‌نظر، در هیچ جای دنیا به اندازه ایران در رسانه‌ها تبلیغ در مورد خوراکی‌های کم‌ارزش دیده نمی‌شود. بر اساس آمار به دست آمده، تبلیغات جذاب و پرکشش رسانه‌ای بیش از ۶۰درصد کودکان زیر دو سال را از طرفداران پروپاقرص تنقلاتی چون اسنک‌ها کرده است، در حالی که مصرف این قبیل تنقلات برای این رده سنی توصیه نشده است. در این سنین سلول‌های بدن کودک به طور مداوم در حال رشد و تکثیر بوده و کوچک‌ترین خللی در آن به ناکارآمدی بافت‌ها و اعضای در حال تکامل منجر شده و در درازمدت می‌تواند باعث تنبلی و ازکارافتادگی سیستم گوارشی، کلیه‌ها، لوزالمعده، کبد و عروق قلبی شود و در کل رشد کودک را دچار اختلال کند.

● اگر قیمت تنقلات غیرضروری گران شود

جالب است بدانید در کشورهای پیشرفته، براساس قانون کارخانجاتی را که عرضه‌کننده تنقلات کم‌ارزش هستند ملزم می‌کنند تا قسمتی از درآمد سالانه خود را در اختیار بخش سلامت قرار دهند. این بخش نیز ملزم است تا بابرگزاری کلاس‌هایی از سوی کارشناسان تغذیه عوارض و خطرات تهدیدکننده مصرف این نوع تنقلات را آموزش داده و درنهایت حق انتخاب را به عهده خانواده‌ها بگذارد. نکته مهم‌تر آن‌که دریافت عوارض از کارخانجات تولیدکننده این‌گونه فرآورده‌ها باعث افزایش قیمت نهایی محصول و کاهش رغبت مصرف‌کننده به خرید آن می‌شود و در نهایت ذائقه افراد به خوردن این خوراکی‌ها عوض شده و اقلام موجود در سبد خانوار سالم‌تر می‌شود و رفته رفته شرایط تغذیه‌ای بهبود می‌یابد.

● تبلیغات، جذاب اما مضر

اما متاسفانه در کشور ما نه‌تنها عوارض مصرف محصولات کم‌ارزش جدی گرفته نمی‌شود، بلکه تبلیغات آن نیز در رسانه‌های عمومی دیده می‌شود؛ محصولاتی که هرچقدر هم با ترکیبات مفید غنی شده باشد نمی‌تواند جایگزین میان‌وعده‌های مغذی‌ای همچون شیر، خرما، گردو، پنیر و انواع میوه‌ها باشد. پفک‌ به دلیل مواد اولیه‌ای چون بلغور ذرت، روغن گیاهی و پودر پنیر بسیار پرکالری است و در هر یکصدگرم آن ۴۸۰ تا ۵۰۰ کالری انرژی نهفته است که علاوه بر افزایش وزن، می‌تواند جلوی اشتهای کودک به مصرف وعده اصلی غذایی را که حاوی بیشترین مواد مغذی قابل جذب است، بگیرد و او را سیر کند.

نکته مهم دیگر آن‌که نمک و مواد رنگی افزوده شده به اسنک‌ها را نباید از یاد برد. همه پفک‌ها حاوی این دو ماده افزودنی است. نمک زیاد این محصول ذائقه افراد بخصوص کودکان را به شورخواری عادت می‌دهد، سبب تورم بافت‌ها، افزایش فشار خون و تنگی نفس می‌شود و در کل فشار بر کلیه‌ها را مضاعف می‌کند. رنگ‌های مصنوعی موجود در آن نیز در بلندمدت می‌تواند باعث بروز اختلالات رفتاری، اضطراب، تندخویی یا آلرژی در کودک شود.

البته برخی تولیدکنندگان در تبلیغ محصول خود ادعا می‌کنند که محصولشان حاوی رنگ‌های طبیعی بوده یا کم‌نمک است، اما اگر کمی موشکافانه به مندرجات پشت بسته‌بندی برخی از این نوع محصولات توجه کنیم خواهیم دید که به همراه رنگ‌های طبیعی از رنگ‌های مصنوعی کدبندی‌شده‌ای استفاده می‌شود که این خود جای تامل دارد. در مورد تنقلات غیرضروری کم‌نمک هم اغلب آنها تنها چند دهم درصد در مقایسه با تنقلات نمکی، سدیم کمتری دارد که این خود دلیل موجهی بر کم‌نمک بودن محصول نیست.

● تبلیغات، استقبال مردم را زیاد می‌کند

بنا به توصیه متخصصان تغذیه، با توجه به رشد روزافزون بیماری‌ها و مشکلات ناشی از مصرف خوراکی‌های کم‌ارزش، همچون کم‌خونی ناشی از فقر آهن، سوءتغذیه، افزایش یا کاهش غیرطبیعی وزن، کوتاه‌قدی، دیابت، تضعیف سیستم ایمنی بدن، ناراحتی‌های کبدی و کلیوی، فشارخون بالا و افزایش ابتلا به انواع سرطان‌ها، بهتر است رسانه‌ها تبلیغات محصولات غیرضروری را محدود یا دست‌کم از تبلیغ مستقیم آن در برنامه‌های کودک جلوگیری کنند.

کودکان در سنینی هستند که دوست دارند خوراکی‌های مختلف را با طعم‌های متنوع امتحان کنند و در نهایت نیز الگوی تغذیه‌ای و ذائقه‌ای آنها در آینده با این روند شکل می‌گیرد. تبلیغ محصولات خوشمزه، اما کم‌ارزش همچون انواع چیپس، پفک و نوشیدنی‌های شیرین و گازدار با افزایش میزان استقبال مردم، نه‌تنها موجب به خطر افتادن سلامت مصرف‌کننده شده و هزینه درمان بیماری‌های ناشی از آن فشار اقتصادی مضاعفی را بر خانواده و کشور تحمیل می‌کند، بلکه سیر درمان بیماری‌های ناشی از آن به قدری سخت و طاقت‌فرساست که می‌تواند تهدیدکننده سلامت روان خانواده نیز باشد.

● خبر خوش سلامتی!

خوشبختانه طبق دستورالعمل ممنوعیت تبلیغ کالاهای آسیب‌رسان به سلامت جامعه که اخیرا از سوی وزیر بهداشت به همه رسانه‌ها ابلاغ شده، تبلیغ خوراکی‌هایی همچون چیپس و پفک باید حذف شود. خوب است بدانید مالزی، تایوان، استرالیا و انگلیس از جمله کشورهایی هستند که از چندی پیش تبلیغ مواد خوراکی مضر را ممنوع اعلام کرده‌اند.

فاخره بهبهانی