شنبه, ۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 25 January, 2025
مجله ویستا

۱۱ سپتامبر سال ۲۲۶ ـ جنگ هرمزدگان و روی کار آمدن دودمان ساسانیان - اشاره ای به ریشه کیانی های پاکستان


۱۱ سپتامبر سال ۲۲۶ ـ  جنگ هرمزدگان و روی کار آمدن دودمان ساسانیان - اشاره ای به ریشه کیانی های پاکستان

پاره ای از مورخان، یازدهم سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی (شهریور ماه) را سالروز جنگ هرمزدگان (نزدیکان بهبهان) ذکر کرده اند و از آن به نام جنگ داخلی ایرانیان نام برده اند. در این جنگ اردشیر …

پاره ای از مورخان، یازدهم سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی (شهریور ماه) را سالروز جنگ هرمزدگان (نزدیکان بهبهان) ذکر کرده اند و از آن به نام جنگ داخلی ایرانیان نام برده اند. در این جنگ اردشیر پاپکان حاکم پارس بر اردوان پنجم شاه اشکانی غلبه کرد که با کشته شدن وی حکومت ۴۷۶ ساله اشکانیان پایان یافت. اردشیر برغم علاقه ای که به کرمان داشت و پیش بینی می شد که این شهر را مرکز حکومت خود قرار دهد، پایتخت را از تیسفون (کنار دجله و ۳۵ کیلومتری جنوب بغداد امروز) منتقل نکرد. ساسانیان در طول حکومت چهار قرنی خود مانع از ورود نژاد نیمه زرد از آسیای مرکزی به قلمرو ایران در "فرارود" شدند؛ آنان کوشش داشتند که اختلاط نژاد در ایران صورت نگیرد. به علاوه، امکان ندادند که حکومت روم در آسیا پیشروی کند. آئین زرتشت را دین رسمی ایرانیان قرار دادند و رومیان را وادار کردند که پیروان آن را در قلمرو خود مخصوصا در بالکان تحمل کنند. ساسانیان که اردشیر سر سلسله آنانست پایه گذار یک ناسیونالیسم افراطی در ایران بوده اند.

دولت ساسانیان ایران که علاقه مند به متحد کردن اقوام ایرانی ساکن در شرق کشور در زیر یک پرچم بود شماری از اصیلزادگان پارس را به همراه افراد خانواده با سپاهی روانه آن سوی رود سند کرد و به نوشته "رای زاده دونیچند بالی" در کتاب خود "تاریخ گاکهر تالیف سال ۱۷۲۵"، این ساسانیان در قسمتی از پنجاب امروز که به راولپندی ختم می شود استقرار یافتند و نام خانوادگی "کیانی" و "کی" بر خود نهادند که در آن زمان عنوان بزرگی بود و تنها شاهزادگان پارس می توانستند بر خود بگذارند. آنان به پیشه سپاهیگری ادامه دادند و برخی از بهترین افسران ساسانی از میان آنان برخاسته بودند. پس از فروپاشی امپراتوری ساسانی، این کیانیان که به اصالت پارسی خود مباهات می کردند در گوشه ای از پنجاب یک دولت محلی تشکیل دادند که درجریان لشکر کشی دوم محمود غزنوی به هند در سال ۱۰۰۸ میلادی با او (که به ادبیات و شعر پارسی علاقه ویژه داشت) متحد شدند و به تدریج به اسلام گرویدند. در زمان معاصر، ژنرال اشفاق پرویز کیانی رئیس ستاد ارتش پاکستان از همین کیانیان است.

اواخر دوران دودمان ساسانیان که کشور دچار گسترش شکاف طبقاتی شده بود، مزدک مسلک سوسیالیستی خود را مطرح کرد که در آغاز کار مورد توجه قرار گرفته بود.