وقتی چاره ای جز طلاق نیست

اصولا طلاق یک پدیده «بد» ولی «ضروری» است،‌ یعنی زمانی که معایب ادامه زندگی مشترک، بیشتر از محاسن آن است، طلاق بهتر از ادامه زندگی خواهد بود. گاهی ادامه زندگی مشترک همراه با مشاجره …

اصولا طلاق یک پدیده «بد» ولی «ضروری» است،‌ یعنی زمانی که معایب ادامه زندگی مشترک، بیشتر از محاسن آن است، طلاق بهتر از ادامه زندگی خواهد بود. گاهی ادامه زندگی مشترک همراه با مشاجره و اختلاف است و فرزندان به دلیل جدال مدام پدر و مادر دچار روان‌پریشی و بیماری می‌شوند یا حتی اقدام به خودکشی می‌کنند...

علاوه بر آن، گاهی ادامه زندگی مشترک باعث می‌شود زوجین به اعتیاد و... گرایش پیدا کنند و مشکل‌هایی بدتر از طلاق گریبان‌گیرشان شود، در چنین شرایطی طلاق راه‌حل اضطراری است. در واقع طلاق یکی از احکام ثانویه است. در فرایض دینی ما آمده که ازدواج جزو احکام اولیه است، اما طلاق عنوان ثانویه دارد و در شرایطی مباح، مستحب و گاهی واجب است. پیامبراکرم(ص) در این‌باره می‌فرماید: «مغضوب‌ترین مباحات نزد من طلاق است.» بنابراین در شرایطی که زندگی مشترک همراه با مشکل‌ها و عواقب جبران‌ناپذیری باشد، طلاق کمک‌کننده است، اما زمانی که یکی از همسران تقاضای طلاق می‌کند و طرف دیگر راضی به طلاق نیست، باید به مشاور مراجعه کنند. اینشتین جمله معروفی دارد: «مساله در یک سطحی که مطرح می‌شود، در آن سطح قابل‌حل نیست.» در نتیجه وقتی زن و شوهر به فکر طلاق ‌می‌افتند، عاقلانه‌ترین کار مراجعه به یک مشاور و کارشناس است و اگر مشاوره نتوانست مشکل آنها را حل کند، به دادگاه مراجعه کنند. وقتی زن طلاق می‌خواهد و مرد هم مقاومت می‌کند، مشکل‌ها دوچندان می‌شود.

موضوع مهمی که شاید کمتر به آن توجه شده، این است که طلاق یک امر اجتماعی است و حتما باید دو شاهد عادل در مورد گواهی بدهند در حالی که متاسفانه در سال‌های اخیر طلاق توافقی افزایش پیدا کرده و زن و شوهر ۲ فرد ناشناس را در راهروی دادگاه به‌عنوان شاهد پیدا می‌کنند و طلاق می‌گیرند. طلاق مانند عمل جراحی می‌ماند و اگر بدون در نظر گرفتن جوانب انجام شود، بعد از آن مشکل‌ها بیشتر خواهد شد. حضانت فرزندان، شرایط زن و مرد و مسایل مالی باید به کمک دو شاهد عادل مطرح شود در صورتی که در طلاق توافقی فقط زن و مرد در مورد جدایی تصمیم می‌گیرند به همین دلیل کینه‌توزی‌های بعد از طلاق شروع می‌شود. در دنیا طلاق یک حق اجتماعی است؛ هم برای زن و هم برای مرد. شاید بهتر باشد به جای آنکه حق طلاق با زن یا مرد باشد، در زمان ازدواج به یک فرد عادل سپرده شود تا در صورت لزوم اجرا شود. باید قبل از ازدواج هدفمان را از ازدواج مشخص کنیم و فرهنگمان را بالا ببریم چون گاهی قانون‌ نیز نمی‌تواند کاری کند. علاوه بر آن، زمانی که زن تقاضای طلاق دهد، در صورتی که عسر و حرج مرد ثابت شود، دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند، در نتیجه این گونه نیست که تحت هر شرایطی اختیار طلاق با مرد باشد.

دکتر حسین باهر

فوق‌دکترای رفتارشناسی