تولید فولاد جهان از مرز یک میلیارد تن گذشت

بر اساس آمار منتشره از سوی موسسه بین المللی آهن و فولاد IISI تولید فولاد خام جهان در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۵, به یک میلیارد و ۱۱ میلیون و ۶۳۳ هزار تن رسید این میزان از تولید در مقایسه با زمان مشابه سال قبل, ۶ ۱ درصد افزایش داشته است

بر اساس آمار منتشره از سوی موسسه بین‏المللی آهن و فولاد (IISI) تولید فولاد خام جهان در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۵، به یک میلیارد و ۱۱ میلیون و ۶۳۳ هزار تن رسید. این میزان از تولید در مقایسه با زمان مشابه سال قبل، ۶/۱ درصد افزایش داشته است.

این رقم با توجه به رشد ۱۰ درصدی چین که نصف میزان رشد این کشور در سال‏های گذشته بوده است و رشد متوسط ۵ درصدی دیگر نقاط جهان به دست آمده است. به این ترتیب، شبکه تولیدکننده فولاد، مجبور خواهد بود ظرفیت یا توان محل دریافتی خود را برای سنگ آهن به میزان ۵۰ میلیون تن دیگر افزایش دهد وبا توجه به مصرف سنگ آهن در سال ۲۰۰۵ باید دید آیا بازار توان این افزایش را خواهد داشت. با توجه به اینکه تولید فولاد از مرز یک میلیارد تن گذشته است، ۷۵۰ میلیون تن آن از طریق تولید به هم پیوسته و ۴۰۰ میلیون تن آن از طریق کوره‏های قوسی‏های الکتریکی تولید شده باشد، فولادسازان به دنبال خرید ۲۶ میلیون تن مواد قراضه بیشتر از سال ۲۰۰۴ خواهند بود. در صورتی که بخواهیم با احتیاط بیشتری به بررسی رشد تولید فولاد در سال ۲۰۰۵ بپردازیم باید متوسط رشد چین را ۵ درصد در نظر بگیریم و رشد جهانی را نیز ۳ درصد فرض کنیم که در این صورت فولادسازان جهان ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون تن مواد قراضه بیشتر خریداری خواهند کرد. طبق آمار منتشر شده اتحادیه اروپا در سال‏های اخیر تلاش زیادی برای افزایش سطح تولید فولاد و تامین سهمی از نیازهای خود کرده و در سال ۲۰۰۵، ۱۷۱ میلیون و ۵۶۱ هزار تن فولاد خام به بازارهای مصرف عرضه کرده است.

اتحادیه اروپا بعد از چین بزرگترین تولیدکننده فولاد درجهان است. در سال گذشته اتحادیه اروپا ۱۸ درصد از کل فولاد جهان را تولید کرد. در میان کشورهای اروپایی آلمان با ۴۰ میلیون و ۹۷۸ هزار تن بیشترین تولید فولاد خام را در سال‏های گذشته داشته است.

پس از آلمان کشورهای ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و انگلستان به ترتیب ۲۶/۹۳۸، ۱۷/۸۷۰، ۱۶/۵۴۵، ۱۲/۱۳۳ میلیون تن تولید فولاد خام داشتند که فاصله سطح تولید این کشورها با آلمان بسیار زیاد بوده است.

در مقابل مجارستان و لوکزامبورگ بیشترین میزان کاهش تولید فولاد را داشتند. میزان تولید فولاد خام این دو کشور به ترتیب ۱/۷ و ۲/۵ میلیون تن بوده است.

اتحادیه اروپا سال گذشته به منظور افزایش قیمت فولاد خام درجهان، تولیدات فولاد خود را کاهش داد اما این کاهش تولید نه تنها کارساز نبود، بلکه قیمت فولاد همچنان به افت خود ادامه داد که لطمه بسیاری به دلیل بالا بودن هزینه مواد اولیه نیروی کار و عوامل تولید به این کشورها وارد کرد. در کشورهای مشترک‏المنافع میزان تولید فولاد به ۱۰۲ میلیون و ۳۱۱ هزار تن رسید که روسیه بالاترین حجم تولید را با ۵۹ میلیون و ۶۲۸ هزار تن به خود اختصاص داد. بعد از روسیه، اوکراین با ۳۵ میلیون و ۲۰۱ هزار تن بیشترین میزان تولید در منطقه را داشته است.

محصولات فولادی روسیه، اوکراین و قزاقستان در حال حاضر بازار ایران را تهدید می‏کنند. این کشورها به دلیل ارزان بودن قیمت فولاد، تحویل سریع و اعتبارات ویژه همراه با محصول توانسته‏اند بازارهای خوبی به دست آورند و بازار داخلی محصولات فولادی ما را مختل سازند. از دیگر علل عمده می‏توان به هماهنگ نبودن استراتژی تولید و استراتژی فروش محصولات در بازارهای جهانی، عدم انعطاف‏پذیری استراتژی در صنعت فولاد ایران به دلیل محدودیت‏ها و موانع موجود در بخش دولتی که عرصه را به صنعت فولاد ما تنگ کرده است، اشاره کرد.

تولید فولاد در آمریکای شمالی به ۱۱۵ میلیون و ۷۲۶ هزار تن رسید. ایالات متحده آمریکا ۸۵ میلیون و ۳۵۰ هزار تن، مکزیک ۱۴ میلیون و ۸۴۱ هزار تن و کانادا ۱۴ میلیون و ۲۸۲ هزار تن تولید فولاد خام داشتند. میزان کاهش تولید در این منطقه، ۵/۳ درصد بوده است. میزان عرضه و تقاضا در منطقه آمریکا در مقایسه با اروپا از وضعیت بهتری برخوردار بوده است و پیش‏بینی می‏شود که در سال ۲۰۰۶ وضعیت بازار در این منطقه بهبود یابد. در آمریکای جنوبی ۴۱ میلیون و ۴۸۲ هزار تن محصول فولادی خام ملی در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۰۵ تولید شد. بالاترین حجم تولید به برزیل اختصاص یافت.

در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه ۱۳ میلیون و ۳۹۸ هزار تن فولاد خام تولید شد که سهم ایران از این میزان، ۸/۶ میلیون تن، عربستان سعودی ۳/۸ میلیون تن و قطر ۹۸۱ هزار تن بوده است. در قاره آسیا درمجموع ۵۱۶/۹ میلیون تن فولاد خام تولید شد که ۵۲ درصد از سهم تولید فولاد خام جهان را شامل می‏شود. در این قاره چین با ۳۱۷ میلیون و ۶۵۳ هزار تن بالاترین میزان تولید فولاد در قاره آسیا را به خود اختصاص داد. این کشور در مقایسه با سال قبل، ۲۵/۵ درصد افزایش تولید داشت.

آمارها نشان می‏دهد که سطح سودآوری کارخانه‏های چینی نسبت به سال گذشته، ۹/۴ درصد افزایش و نسبت به شش ماه دوم سال ۲۰۰۵ کاهش نشان می‏دهد. کاهش قیمت‏ها در بازار داخلی چین موجب ضرر و زیان صنعت فولاد این کشور و متعاقب آن سرمایه‏گذاران این صنعت شده است. اگر قیمت مواد اولیه به خصوص سنگ آهن ثابت بماند وضعیت بازار در فصل اول سال ۲۰۰۶ در مقایسه با فصل چهارم سال ۲۰۰۵ تغییر آنچنانی نخواهد کرد. اما پیش‏بینی می‏شود که قیمت سنگ‏آهن بالغ بر ۲۰ درصد کاهش یابد. همچنین قیمت قراضه نیز رو به کاهش است. کرایه‏های حمل نیز با توجه به کاهش قیمت نفت و افزایش تعداد کشتی‏ها رو به کاهش هستند بنابراین مطمئنا برای فصل اول سال ۲۰۰۶، قیمت‏ها افزایش خواهد داشت.

پس از چین، کشور ژاپن با ۱۰۳/۳ میلیون تن، کره با تولید ۴۳/۶ میلیون تن، هند با تولید ۳۴/۵۵ میلیون تن و تایوان با تولید ۱۷/۷ میلیون تن در مکان‏های بعدی قرار گرفته‏اند.

در قاره اقیانوسیه ۷/۹۸ میلیون تن فولاد خام تولید شده که استرالیا ۷/۲ میلیون تن و نیوزیلند ۷۸۰ هزار تن فولاد خام تولید کردند.

افزایش تولید جهانی فولاد در سال ۲۰۰۵ نیز مانند سال ۲۰۰۴، مدیون چین است. درواقع بدون محاسبه تولید فولاد چین در جریان ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۰۵، تولید جهانی فولاد خام ۶۹۴ میلیون تن بود که نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۰۴، ۰/۹ درصد کاهش نشان می‏دهد. در حالی که در ۱۱ ماه نخست سال جاری تولید فولاد خام چین ۳۱۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، ۲۵/۵ درصد افزایش یافته است. بعد از چین، ژاپن، ایالات متحده آمریکا، روسیه و کره جنوبی به ترتیب رتبه‏های اول تا پنجم تولید فولاد خام را به خود اختصاص دادند.

وضعیت تولید و صادرات فولاد در ایران

تحقق اهداف برنامه چهارم توسعه در صنعت فولاد مستلزم تامین مواد اولیه این محصول معدنی است. سنگ‏آهن و قراضه ازجمله پیش‏نیازهای تحقق اهداف در صنعت فولاد است و به رغم اینکه در کشورمان به لحاظ تامین انرژی محدودیتی وجود ندارد، اما انتقال انرژی به محل کارخانه‏های فولادی معضلی است که باید حل شود.

با وجود اینکه میزان تولید فولاد در برنامه سوم توسعه، ۷/۱۴ میلیون تن پیش‏بینی شده بود، اما این رقم در پایان برنامه به ۸/۷ میلیون تن رسید و مابقی نیاز کشور به این کالای معدنی با وارداتی در حدود ۱/۸ میلیون تن فولاد تامین شد.

---