آزمون دهان و دندان

شما چقدر در معرض بیماری های لثه هستید

وقتی صحبت از بهداشت دهان و دندان به میان می‌آید، معمولا توجه مردم بیشتر به سمت دندان‌ها معطوف می‌شود تا لثه‌. در حالی‌که لثه‌سالم، نه تنها به اندازه دندان‌ سالم بلکه حتی بیشتر از آن اهمیت دارد زیرا لثه، حکم پایگاه را برای دندان‌ها دارد و در صورت آسیب آن، نمی‌توان به عمر طولانی دندان‌ها امیدوار بود...

این آزمون به شما کمک می‌کند دریابید چقدر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های لثه قرار دارید. کافی است دور پاسخ‌های موردنظرتان را خط بکشید و در پایان امتیازتان را محاسبه کنید.

۱. شما چند سال دارید؟

الف) کمتر از ۴۰ سال (۰ امتیاز) ب) بین ۴۰ تا ۶۵ سال (۱ امتیاز) ج) بیشتر از ۶۵ سال (۲ امتیاز)

با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه بیشتر می‌شود و در سنین بالاتر، حفظ سلامت لثه به تلاش بیشتری نیاز دارد.

۲. زن هستید یا مرد؟

الف) مرد (۰ امتیاز) ب) زن (۱ امتیاز)

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد تفاوت‌های ژنتیکی میان زن و مرد، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی را در دو جنس تغییر دهد. با وجودی که زنان معمولا بیشتر از مردان به سلامت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهند، اما نوسانات هورمونی در طول زندگی آنها بسیاری از بخش‌های بدن از جمله لثه‌هایشان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و همین باعث می‌شود بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های لثه قرار گیرند.

۳. آیا تا به حال پیش آمده که از لثه‌تان خون بیاید؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) بله (۱ امتیاز)

خونریزی لثه می‌تواند نشانه‌ بیماری‌های لثه باشد. تصور کنید لثه شما مانند پوست دستتان است. اگر هر بار موقع شستن دست‌ها، ببینید از پوست آنها خون می‌آید، حتما به وجود بیماری شک می‌کنید. البته اگر سیگاری باشید، ممکن است لثه‌هایتان حتی با وجود بیماری، خونریزی نداشته باشند.

۴. آیا دندان‌های شما لق شده‌اند؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) نمی‌دانم (۱ امتیاز) ج) بله (۲ امتیاز)

وجود عفونت و التهاب در لثه‌ها، باعث می‌شود اتصال دندان به لثه و استخوان زیر آن سست شود و اگر این بیماری زیاد طول بکشد، باعث لق شدن دندان‌ها خواهد شد.

۵. آیا لثه‌های شما عقب رفته یا دندان‌هایتان به نظر درازتر از قبل می‌آیند؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) نمی‌دانم (۱ امتیاز) ج) بله (۲ امتیاز)

عقب رفتن لثه‌ها که باعث می‌شود طول بیشتری از دندان‌ها دیده شود، می‌تواند یکی از علایم هشدار دهنده در مورد ابتلا به بیماری‌های لثه‌ای باشد.

۶. آیا شما سیگار یا قلیان می‌کشید؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) بله (۱ امتیاز)

مطالعه‌ها نشان می‌دهند کشیدن سیگار یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز برای ابتلا به بیماری‌های لثه و پیشرفت سریع این بیماری‌هاست.

۷. آیا در ۲ سال گذشته به دندان‌پزشک مراجعه کرده‌اید؟

الف) بله(۰ امتیاز) ب) یادم نمی‌آید (۱ امتیاز) ج) خیر (۲ امتیاز)

مسواک‌زدن منظم و نخ کشیدن روزانه می‌تواند احتمال تشکیل جرم‌های دندانی را تا حد زیادی کاهش دهد اما آن را به صفر نمی‌رساند، بنابراین لازم است هر ۶ ماه یکبار به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا اگر نیاز به جرمگیری بود، جاهایی که با مسواک و نخ دندان تمیز نمی‌شوند، با جرمگیری کاملا پاک شوند.

۸. هر چند وقت یکبار نخ می‌کشید؟

الف) هر روز (۰ امتیاز) ب) هفته‌ای یک بار (۱ امتیاز) ج) دیرتر از هفته‌ای یک‌بار(۲ امتیاز)

نخ کشیدن هم به اندازه مسواک‌زدن اهمیت دارد. جالب است بدانید اغلب پوسیدگی‌های دندان‌ها از فضاهای بین دندانی شروع می‌شوند. یعنی همان جایی که مسواک قادر به تمیز کردنشان نیست و باید با نخ دندان تمیز شوند.

۹. آیا شما به بیماری قلبی، دیابت یا پوکی استخوان مبتلا هستید یا در زندگی استرس زیادی دارید؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) نمی‌دانم (۱ امتیاز) ج) بله (۲ امتیاز)

هر روز مطالعه‌های بیشتری ارتباط این بیماری‌ها را با بیماری‌های لثه نشان می‌دهند. در واقع باکتری‌هایی که در لثه بیماری ایجاد می‌کنند، می‌توانند وارد جریان خون شوند و از این راه به سایر قسمت‌های بدن برسند و به آنها نیز آسیب بزنند.

۱۰. آیا تا به حال دندان‌پزشک به شما گفته دچار مشکلات لثه نظیر عفونت یا التهاب لثه هستید؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) به یاد نمی‌آورم (۱ امتیاز) ج) بله (۲ امتیاز)

پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند اگر سابقه ابتلا به بیماری‌های لثه را داشته باشید، ۶ برابر بیشتر در معرض ابتلای مجدد به این مشکلات خواهید بود.

۱۱. آیا در بزرگسالی دندانی را به دلیل مشکلات لثه کشیده‌اید؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) بله (۱ امتیاز)

البته کشیدن دندان عقل، کشیدن دندان به دلیل انجام ارتودنسی یا دندانی که به دلیل ضربه یا شکستگی کشیده شده است، شامل بالا نمی‌شود.

۱۲. آیا کسی از اعضای خانواده شما سابقه ابتلا به بیماری لثه داشته است؟

الف) خیر(۰ امتیاز) ب) بله (۱ امتیاز)

پژوهشگران می‌گویند باکتری‌هایی که باعث ابتلا به بیماری‌های لثه می‌شوند، می‌توانند از طریق بزاق دهان به دیگران منتقل شوند. به همین دلیل در خانواده‌ای که یک فرد دچار بیماری لثه است، احتمال ابتلای سایر اعضا نیز وجود دارد. نتایج تحقیقات نشان داده‌اند حدود ۳۰ درصد از کل مردم، از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه هستند. آنها با وجود مراقبت شدید دهان و دندان و حتی با رعایت کامل اصول بهداشتی، باز هم ۶ برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های لثه قرار دارند.

● نحوه محاسبه امتیاز

امتیازهایتان را با هم جمع کنید و نتیجه را بخوانید:

● تفسیر آزمون

▪ امتیاز ۰ و ۱: خطر ابتلا به بیماری‌های لثه برای شما کم است. عادت‌های خوب بهداشتی خود را حفظ کنید و روش‌هایی را که به بهداشت بیشتر دهان و دندان شما کمک می‌کنند، شناسایی کنید.

▪ امتیاز ۲ تا ۴: شما تا حد متوسطی در خطر ابتلا به بیماری‌های لثه هستید و باید برای کاهش این خطر اقدام کنید.

▪ امتیاز ۵ به بالا: متاسفانه خطر ابتلا به بیماری‌های لثه شما را به شدت تهدید می‌کند و ممکن است حتی هم‌اکنون دچار این بیماری باشید، بنابراین بهتر است هرچه زودتر به دندان‌پزشک مراجعه کنید.

● خب، حالا چه کار کنم؟

بیماری‌های لثه معمولا خاموش و بدون علامت هستند و وقتی بیمار متوجه آنها می‌شود که به مراحل پیشرفته رسید‌ه‌اند. بنابراین عادت مراجعه به دندان‌پزشک، آن هم هر ۶ ماه یک‌بار، بهترین کمکی است که می‌توانید برای حفظ سلامت لثه‌ها به خودتان بکنید. این آزمون نمی‌تواند جایگزین معاینه یا مشاوره دندان‌پزشک باشد و فقط برای اطلاع شما از وضعیت کلی سلامت لثه‌هایتان طراحی شده است.

کارهایی که امروز می‌توانید انجام دهید:

▪ بعد از خوردن هر وعده غذایی، شکلات و شیرینی، مسواک بزنید.

▪ اگر امکان مسواک‌زدن ندارید، حداقل بعد از صرف غذا یا شیرینی، به مدت چند دقیقه آدامس بدون قند بجوید.

▪ قبل از رفتن به رختخواب، از نخ دندان استفاده کنید.

کارهایی که در ۲ هفته آینده می‌توانید انجام دهید:

▪ از یک دندان‌پزشک وقت بگیرید و برای چکاپ پیش او بروید.

▪ از دندان‌پزشک بخواهید تا مسواک زدن صحیح را به شما آموزش ‌دهد.

▪ از اعضای خانواده‌تان درباره سابقه ابتلا به بیماری‌های لثه بپرسید.

▪ فهرستی از عادت‌های مثبتی که به سلامت لثه‌هایتان کمک می‌کند، تهیه کنید. (مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهانشویه، میانه‌روی در مصرف شیرینی، شکلات، نوشابه‌‌های گازدار و ...) یکی از این عادت‌ها را که به نظرتان از بقیه مهم‌تر است، انتخاب و برای مدت ۱۰ روز سعی کنید حواستان را به انجام آن معطوف کنید. وقتی این کار برایتان کاملا به شکل عادت درآمد، از روی فهرستتان عادت بعدی را انتخاب و شروع کنید.

▪ حداقل روزی ۲ بار مسواک بزنید و یک بار نخ دندان بکشید.

اقدام‌هایی که در چند ماه آینده می‌توانید انجام دهید:

▪ عادت‌های مفید نخ کشیدن، مسواک زدن و استفاده از دهان‌شویه را در خود تقویت کنید و ادامه دهید.

▪ برای ترک سیگار برنامه‌ریزی کنید و در صورت نیاز از یک پزشک یا مشاور کمک بگیرید.

▪ سعی کنید با ورزش و استفاده از روش‌های تمرکز ذهنی، آرامش زندگی روزمره‌تان را بیشتر کنید. در صورت نیاز برای رفع استرس، از یک روان‌شناس یا روان‌پزشک کمک بخواهید.

▪ برای ۶ ماه دیگر از دندان‌پزشکتان دوباره وقت بگیرید.

ترجمه: دکتر آذین محبی‌نژاد