سینوزیت

واژه سینوزیت برای همه آشناست و بسیاری از افراد جامعه درگیر این بیماری هستند. این بیماری هم از جمله بیماری هایی است كه با سرد شدن هوا شیوع بیشتری می یابد و افرادی كه به طور مزمن …

واژه سینوزیت برای همه آشناست و بسیاری از افراد جامعه درگیر این بیماری هستند. این بیماری هم از جمله بیماری هایی است كه با سرد شدن هوا شیوع بیشتری می یابد و افرادی كه به طور مزمن مبتلا به سینوزیت هستند، اصطلاحاً بیماری شان عود می كند و مشكلات خاص این بیماری گریبان گیرشان می شود.

سینوزیت یعنی التهاب سینوس ها؛ همانطور كه شاید بدانید سینوس ها حفره هایی هستند پر از هوا كه وظیفه آنها مشاركت در امر تنفس و دفع و تخلیه ترشحات مخاط تنفسی است. سینوس هایی كه چنین وظیفه ای دارند ( چون سینوس های دیگری نیز در بدن داریم كه وظایفی غیر ازاین بر عهده دارند) همگی اطراف بینی قرار گرفته اند و به همین دلیل به آنها سینوس های اطراف بینی (پارانازال) می گویند. دو سینوس بزرگ در فك بالا درست كناربینی، یك سینوس درست بالای بینی در استخوان اتموئید، اطراف آنها در پیشانی، سینوس های پیشانی قرار دارند و یك سینوس هم در استخوان اسفنوئید وجود دارد.تمام این سینوس ها با بینی در ارتباط هستند و ترشحات خود را به داخل بینی و حلق ترشح می كنند. حال اگر این سینوس ها دچار التهاب شوند، سینوزیت اتفاق می افتد. این التهاب می تواند به خاطر عفونت یا آلرژی باشد. این التهاب باعث ضخیم شدن مخاط تنفسی داخل سینوس شده و اگر علت آن عفونی باشد سینوس از چرك و اگر آلرژیك باشد از ترشحات آبكی مثل ترشحات خاص بینی پر می شود. علایم كلینیكی سینوزیت شامل احساس فشار و درد در سینوس ها (مثلاً در پیشانی، پشت بینی یا اطراف بینی) است كه معمولاً وقتی بیمار سر خود را به سمت پایین خم می كند درد شدیدی در سینوس های مبتلا احساس می شود. اگر بیمار دچار سینوزیت حاد باشد علایم دیگری هم مثل تب و لرز، قرمزی صورت، تورم صورت وحالت خستگی احتمالاً همراه علایم قبلی دیده می شوند. مضاف بر اینها وقتی سینوس ها كه از مواد ذكر شده فوق پر شده اند،تخلیه می شوند عمدتاً درد شدیدی در همان سمت سینوس مبتلا در صورت و بینی ایجاد می شود.این ترشحات اگر چركی باشد باعث ایجاد بوی بدی در داخل بینی و ناحیه حلق و دهان بیمار می شوند.

اصلی ترین مبنای درمان سینوزیت كشف علت آن است. اگر علت آن آلرژی است، باید بیمار از آن عامل آلرژی دوری كند مضاف بر اینكه اغلب مصرف داروهای آنتی هیستامین یا انواع داروهای ضدالتهاب به همراه بازكننده های راه های تنفسی توسط پزشك تجویز می شود.

اما اگر علت سینوزیت، عفونت باشد باید با سرعت و بدون فوت وقت درمان شود، چون ممكن است بیماری مزمن شود و دیگر به درمان های عادی دارویی پاسخ ندهد و نیاز به مداخله جراحی داشته باشد یا اینكه عفونت به سینوس های دیگر و نقاط حیاتی دیگر ناحیه سر و صورت گسترش یابد. معمولاً علت عفونت سینوس ها باكتری هایی هستند كه عامل ایجاد عفونت های عادی تنفسی هستند مگر برخی عفونت های خاص سینوس های فك بالا كه به دلیل عفونت های دندانی ایجاد می شوند. اگر عامل عفونت غیردندانی باشد تجویز آنتی بیوتیك ومواد ضداحتقان توسط پزشك به علاوه محافظت سر و صورت از سرما باعث درمان سینوزیت می شود. اما اگر مشكل به دلیل یك عفونت دندانی باشد، بیمار باید توسط یك دندانپزشك (عمدتاً جراحان دهان و فك و صورت) معالجه شود. در این حالت ابتدا دندان عامل عفونت درمان یا كشیده می شود و همزمان درمان دارویی برای حل مشكل سینوزیت بیمار آغاز می شود. البته در بسیاری از موارد دندانپزشك و پزشك متخصص گوش و حلق بینی به طور مشترك درمان چنین بیمارانی را بر عهده می گیرند كه معمولاً بستگی به این مسأله دارد كه كدامیك ابتدا بیمار را معاینه و بیماری را تشخیص داده و بعد بیمار را ارجاع دهند.

سینوزیت اگر مزمن شود به صورت یك بیماری موذی و واقعاً آزاردهنده در می آید كه با سرد شدن هوا یا ابتلا به بیماری های تنفسی دیگری عود می كنند و به شدت بیمار را آزار می دهند. سینوزیت مزمن در برخی موارد به درمان های دارویی رایج پاسخ نمی دهند و در این حالت برای درمان بیماری مداخله جراحی لازم خواهد بود. جراح به دیواره سینوس های مبتلا دسترسی پیدا كرده و جداره عفونی وملتهب را می تراشد و بدین ترتیب عوامل عفونی از داخل سینوس حذف خواهند شد. سینوس مثل تمام نواحی بدن می تواند دچار نئوپلازی یا همان سرطان شود. تومورهای این ناحیه بحث مفصلی است كه از حوصله این بحث خارج است كه بسته به نوع تومور درمان های خاص خود را طلب خواهند كرد.