اسیدهای چرب امگا۶ و امگا۳

اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ علاوه بر تامین انرژی، شرکت در ساخت‌وسازهای بنیادین (مثل تشکیل سلول‌ها) و عوامل اخطاردهنده در بعضی از واکنش‌های فیزیولوژیکی بدن، تاثیرات درمانی …

اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ علاوه بر تامین انرژی، شرکت در ساخت‌وسازهای بنیادین (مثل تشکیل سلول‌ها) و عوامل اخطاردهنده در بعضی از واکنش‌های فیزیولوژیکی بدن، تاثیرات درمانی خاصی نیز ایفا می‌کنند که مختصرا به آنها اشاره می‌شود.

اسیدهای چرب امگا ۳، (EPA۱) و (DHA۲)، دو گروه مهم از اسیدهای چرب غیراشباع هستند.

هر دوی آنها در بدن انسان به عنوان پیش‌سازهای ایکوزانوئیدها نقش مهمی دارند. ایکوزانوئیدها مواد فعالی هستند که حتی در موارد جزیی اثرات بیولوژیکی قوی را به دنبال دارند.

اسیدهای چرب امگا ۳ از تشکیل‌دهنده‌های ایکوزانوئیدهایی هستند که در ایجاد خاصیت ضدانعقادی خون نقش موثری ایفا می‌کنند. مثل ترومبوکسان A۳ و پروستاسیکینPGI۳ .

برخلاف اسیدهای چرب امگا ۳، اسیدهای چرب اشباع امگا ۶ از مواد تشکیل‌دهنده ایکوزانوئیدهایی هستند که در امر انعقاد خون شرکت دارند. در واقع این اسیدها با سیستم آنزیمی به یکدیگر تبدیل می‌شوند. وجود هر دو نوع این اسیدها و نیز ایکوزانوئیدهای فعال برای فعالیت فیزیولوژیکی بدن ضروری است و تعادل بین این دو اسید باید حفظ شود. بهترین نسبت این دو ماده طبق نظر متخصصان تغذیه ۵ واحد امگا ۶ به ازاء هر واحد امگا ۳ است که در حال حاضر نسبت این اسیدها در تغذیه مردم ۲۰ واحد امگا ۶ به ازاء‌ هر واحد امگا ۳ است. این عدم تعادل و همچنین دریافت بیش از مقدار توصیه شده چربی در رژیم غذایی و دریافت بالای اسیدهای چرب اشباع، موجب پدید آمدن مشکلات قلبی و عروقی در بدن خواهد شد.

لازم به توضیح است که در چرخه گردش خون این چربی‌ها (چربی‌های اشباع) به لیپوپروتئین‌های اصلی خون منتقل شده و به جداره‌های رگ‌ها می‌چسبند و در نهایت بعد از تجمع در این دیواره‌ها به صورت لخته در درون ‌خون رها شده و موجب انسداد عروق و سکته‌های قلبی می‌شوند. تنها زنجیره‌های امگا ۳ هستند که از این فرآیند (لخته شدن) جلوگیری به عمل می‌آورند.

به طور خلاصه سه نقش اساسی اسیدهای چرب امگا ۳ EPA) و (DHA در بدن را متذکر می‌شویم.

۱) ‌ تحریک فرآیند آنتی ترومبوتیک در بدن (ضدانعقادی)

۲) کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی

۳) کاهش تری‌گلیسیریدهای خون در نتیجه کاهش کلسترول خون

لازم به ذکر است که متخصصان تغذیه نیاز انسان به اسیدهای چرب امگا ۳ را به میزان ۲۵/۱ گرم در روز ضروری می‌دانند.

منبع:

wof/۱۹۹۸/food & health

جواد محرم‌خانی