فیلمنامه نویس نیستم

کلید پیشرفت در خرقه داوری, آمادگی بالا است برای یک قضاوت خوب باید به آنچه از شما انتظار می رود آگاه باشید و مطمئن باشید بهترین موقعیت و آمادگی لازم را برای اجراء آن در اختیار دارید که لازمه آن دقت, تمرکز و تعهدی است که در قبال این کار احساس می کنید

اگر چشمانم را ببندم و سعی کنم ژوئن ۲۰۰۲ را به یاد بیاورم و یک بار دیگر به جام جهانی فکر کنم. احساسی باورنکردنی تمام وجودم را فرا می‌گیرد. واقعاً این من بودم که ۴۱ روز را در ژاپن گذراندم و دیدار نهائی ۲ تیم برزیل و آلمان را در فینال جام جهان قضاوت کردم؟ وقتی این موضوع را به خاطر می‌آورم، حس فوق‌العاده‌ای به من دست می‌دهد. تجربه جام جهانی به اندازه‌ای زیبا و باشکوه است که گاهی تصور می‌کنم تمامی آن یک رؤیا بوده است. رؤیائی که بیش از یک ماه به طول انجامید. خوشبحتانه تصاویر ویدئوئی ضبط شده و مقالات روزنامه‌های موجود دلایل کافی مبنی بر وجود این وقایع هستند در غیر این‌صورت در مدت این رؤیا شک می‌کردم، بازی فینال خود گویای همه چیز بود، درست همان‌طور که از قبل تصور می‌کردم. در واقع ممکن بود تنها یک چیز را تغییر بدهم، آن هم موقعیت مکانی بود. پیش از آغاز جام جهانی فیلمی از جام جهانی در ذهن خود ساخته بودم اما به‌عنوان کارگردان هیچ‌گاه فاصله ۱۳ هزار کیلومتری بین خود و خانواده‌ام را در نظر نگرفته بودم.

● نقطه‌عطف

گرچه من در آن فیلم، با وجود هدایت بازی فینال، تنها یک بازیگر بودم اما هرگز نمی‌توانم این حقیقت را انکار کنم که جام جهانی ۲۰۰۲ نقش بسیار مهمی در زندگی من، چه به‌عنوان یک داور و چه به‌عنوان یک انسان، داشت. البته ترجیح می‌دهم از تجربه فینال به‌عنوان یک تجربه شخصی یاد نکنم چرا که تجارب شخصی فینال را باید با فاکتورهای خاص خود شامل وقفه، استراحت و تأمل، که عمدتاً محاسبات فینال نامیده می‌شود.

سنجید و من هنوز برای هیچ‌یک از آنها آماده نیستم و نمی‌خواهم در این مورد بحث کنم. برخی معتقدند پس از رسیدن به نقطه‌ اوج، بهترین کار، کناره‌گیری و بازنشسته شدن است. این به معنای دست کشیدن از حرفه خود و پایان بخشیدن به همه چیز است، آن هم در زمانی که تمامی امور به بهترین شکل ممکن در جریان هستند. به این ترتیب پس از آن، همه شما را در نقطه اوج خود به خاطر می‌آورند. شما با این‌کار، شهرت و محبوبیت خود را با اشتباهات احتمالی پس از کسب شهوت به خاطر نمی‌اندازید. همواره بر این باورم اگر در تصمیم و اراده خود مصمم باشم یقیناً به خواسته خود و آنچه در نظر دارم خواهم رسید و با دورترین و بالاترین نقطه ممکن دست خواهم یافت. اما باید هوشیار بود. همیشه حفظ هدف سخت‌تر از رسیدن به آن است. بدون در نظر داشتن این حقیقت، لغزش در یک سراشیبی بی‌انتهاء شاید پایان کار من باشد. اگر در داشتن چیزی به خود غره شدید، دیگر خود را در قبال کاری که انجام می‌دهید متعهد و مفید نمی‌دانید و رفته رفته توانائی‌های خود را از دست خواهید داد.

● آخرین جام جهانی من

اگر بخواهم فینال جام جهانی را یک مسئله بی‌ارزش و بی‌اهمیت جلوه دهم یا اینکه وانمود کنم مسئله‌ای کم‌اهمیت است. طبیعتاً حمایت خود را ثابت کرده‌ام. از سال ۱۹۳۰ تاکنون تنها ۱۸ فینال جام جهانی برگزار شده است و این به آن معنا است که تنها داوران شانس قضاوت در فینال را داشته‌اند. چنین واقعیتی خود گویای اهمیت این قضیه است.

بنابراین به‌عنوان عضوی از این گروه کوچک ۱۸ نفره، حضور من به‌منزله شخصی که مسئولیت داوری در فینال جام جهانی را بر عهده داشته، امری فوق‌العاده است، تا جائی‌که شاید بتوان آن را جزئی از تاریخ نیز تلقی کرد (با در نظر گرفتن اینکه تاریخ شامل وقایع فوتبال نیز می‌شود) به هر صورت، ثبت چنین افتخاری در کارنامه شخصی، بالاترین آرزوئی است که یک داور می‌تواند داشته باشد.

زمان برگزاری مسابقات جام جهانی ۲۰۰۶ در آلمان من ۴۶ ساله بودم. این بدان معنا است که با اتمام مسابقات جام جهانی کره و ژاپن در ژوئن ۲۰۰۲، تجربه جام جهانی من نیز پایان یافت. این حقیقت به‌‌قدری تلخ و ناخوشایند است که با نوشتن بر روی کاغذ حتی تلخی آن را در دهان خود نیز احساس می‌کنم، چرا که از صمیم قلب دوست داشتم در جام جهانی دیگری حضور داشته باشم، حتی با اشتیاقی بیش از پیش، ولی باید تابع قوانین بود.

بگذارید یک بار دیگر بازی ”اگر“ را انجام دهیم و تصور کنیم من فیلمنامه‌نویس زندگی و حرفه خود هستم. در آن موقعیت ترجیح می‌دهم قوانین را تا حدودی تغییر دهم. فکر می‌کنم حضور یک داور در واقعه‌ای چون جام جهانی بسته به کارآئی او است نه تاریخ تولدش. برخی از فوتبالیست‌ها سال‌های سال در این حرفه مشغول بوده‌اند اما سن و سال مانع دستیابی آنان به افتخارات بزرگ نبوده است. ”دینو زوف“ در ۴۰ سالگی همراه تیم ملی ایتالیا فاتح جام جهانی بود. ”گری مک آلیستر“ از ”لیورپول“ جام ”یوفا“ را در ۲۷ سالگی کسب کرد و مرد مسابقات نام گرفت. اگر قرار بود قانون محدودیت سنی در مورد آنها اجراء شود، آنها هیچ‌وقت قادر به کسب این افتخارات در سن به‌اصطلاح ”نامناسب“ نبودند.

این امکان می‌تواند و یا بهتر بگویم، باید به یک داور هم داده شود. فاکتورهای تعیین‌کننده برای داوری، انگیزه لازم، توانائی جسمی و عملکرد تکنیکی یک داور است که نهایتاً در تشخیص و تصمیم‌گیری او مؤثرند نه سن و سال او. برکنار کردن داوری که سال‌ها تجربیات باارزش و مهارت‌های لازم برای داوری را کسب کرده، صرفاً به این دلیل که ۴۵ سال دارد، برای فوتبال مایه تأسف است. ولی افسوس که من یک داور هستم نه یک فیلمنامه‌نویس.

● از جام جهانی به جام ایتالیا

قضاوت بعدی من پس از فینال جام جهانی ۲۰۰۲ در اولین دوره مسابقات جام ایتالیا شامل سری B و سری C بود. یک روز قبل از مسابقه یکی از دوستان از من پرسید، از اینکه بلافاصله پس از دیدار ۲ تیم برزیل و آلمان، بازی ”سامپدوریا“ و ”سیه‌نا“ را قضاوت می‌کنم، چه احساسی دارم. من جوابی کلیشه‌ای به او دادم اما حقیقت این است: برای من هیچ فرقی نمی‌کند قضاوت کدام بازی را بر عهده دارم.

آنچه اهمیت دارد این است که در کاری که انجام می‌دهم بهترین باشم. حتی دانستن اینکه شخصی تصور کند در کار قضاوت یک بازی، به‌دلیل عدم اشتیاق و تمرکز کافی کوتاهی کرده‌ام و یا آمادگی لازم برای این‌کار را نداشته‌ام، مرا سخت ازرده می‌کند. هر چند برای کسب نتیجه مطلوب باید عوامل زیادی دست به دست هم دهند و آمادگی داور تنها بخشی از قضیه است، اما مواقعی پیش می‌آید که با وجود تلاش بسیار، عملکرد شما عالی و بی‌نقص نیست. در چنین مواقعی، حتی با اینکه این نقصان تمام و کمال به پای داور نوشته نمی‌شود، احساس ناخوشایندی به او دست می‌دهد. من هرگز نمی‌خواهم با عملکرد و برخورد خود اثر بدی در ذهن بیننده و بازیکن بگذارم که نهایتاً این احساس نامطلوب به خودم هم منتقل شود. پایان کارم در جام جهانی، پایان کار داوری در باقی عرصه‌ها نبود، بنابراین باید خود را برای دیدار ”سامپدوریا“ و ”سیه‌نا“ آماده می‌کردم. تنها زمانی از نتیجه کارم لذت می‌برم که نهایت تلاشم را برای نیل به هدف به‌کار گرفته باشم.

● مطالعه بیشتر، داوری بهتر

برای یک داور مهمترین مسئله پیش از قضاوت در یک مسابقه، مطالعه و تحقیق است. اولین مسئله‌ای که سعی می‌کنم هنگام تماشای یک بازی به خاطر بسپارم چگونگی عملکرد ۲ تیم از نظر به‌کارگیری تاکتیک‌ها برای دفاع با حمله است. دریافت چگونگی پیشرفت بازی یک تیم در طول مسابقه، به‌کارگیری حرکات مختلف، تحرک ارتباط بازیکنان در ۲ نیمه زمین، نحوه زدن ضربات آزاد و کرنر بسیار اهمیت دارد.

پس از مطالعه بازی به‌طور کلی به تجزیه و تحلیل عملکرد بازیکنان به‌طور انفرادی می‌پردازم، چرا که طرح یک برنامه جامع برای یک بازی بسته به خصوصیات فردی بازیکنان است. بنابراین مطالعه و تحقیق گسترده‌تر کار قضاوت یک بازی را آسان‌تر و دقیق‌تر می‌کند. با این وجود تنها مشاهده و مطالعه یک بازی به‌طور زنده کافی نیست و لازم است بازی برای بازدید مجدد ضبط شود. با تماشای مجدد بازی می‌توان مکرراً جزئیات را مطالعه کرد.

همین‌طور توجه و دقت بیشتر بر روی دقایق مهم و حساس بازی نیز لازم است. تحقیقات برای یک بازی مستلزم وقت و حوصله زیادی است. با این وجود، چون موجب تسلط لازم بر روی قضاوت بازی می‌شود اجتناب‌ناپذیر است. من معتقدم مطالعه و تحقیق در هر کاری لازم است. یک نمونه ساده اما واضح آن این است که تحقیقات موجب شد از شرکت در یک شو تلویزیونی ایتالیائی به‌ نام Scherzi a Parte که افراد معروف و مشهور را مورد تمسخر قرار می‌دهد اجتناب کنم. یک کمپانی تبلیغاتی که کار آن تهیه آگهی‌های تجارتی برای خدمات اینترنتی غیرواقعی بود خواستار ملاقات با من در هتل ”ویارجو“ شد اما پس از پرسش و تحقیق متوجه شدم که این کمپانی وجود خارجی دارد، ولی آنچه توسط این افراد راجع به خدمات آن کمپانی شنیده بودم با تحقیقات من جور درنمی‌آید. این مسئله برای من به‌منزله یک زنگ هشداردهنده بود. نکته مهم این است که اگر همین تحقیق ساده را انجام نداده بودم، ممکن بود به دام بیفتم.

---