آسان كارت هایی كه سخت به دست می آید

فلیكس ساهرادیان بار دیگر با خواندن شماره های درج شده روی تابلوی اعلانات پشت در تنها شركت مخابرات ارمنستان نومیدانه سر تكان داد این بار هم اسم او جزو جمع خوش شانسی نیست كه شماره ا شان روی تابلو درج شده بود شماره ای كه حق استفاده از كالای با ارزشی در ارمنستان را می دهد سیم كارت پیش پرداختی Prepaid تلفن همراه

در سراسر جهان سیم كارت‌های پیش پرداختی ارزان و به وفور دردسترس اند اما این امر در مورد ارمنستان صدق نمی‌كند. برای گرفتن این سیم‌كارت باید اول در"‌ارمن تل" ثبت نام كنید. ارمن‌تل بهره بردار ملی مخابرات است كه به هیچ عنوان وجهه ی عمومی مطلوبی ندارد . مشتری حداقل یك سال بایدصبر كند تا بتواند سیم كارت را به قیمت منطقی خریداری كند.فلیكس ساهرادیان در ژانویه گذشته ثبت نام كرده است و یكی از هزاران نفری است كه درفهرست انتظار شركت "ارمن‌تل" قرار دارد. ولی با لحنی مردد می‌گوید: قول داده‌اند كارت را زود تحویل دهند . چرا باید ماه‌ها و سال‌ها منتظر بمانیم در حالی كه در مسكو این كارت‌ها را می‌توان در باجه‌های روزنامه‌فروشی خرید. البته این كارمند ۵۱ ساله می‌تواند این تراشه ی كوچك را بدون دردسر از دلال ها بخرد. ولی واقعیت این است كه تنها معدود افرادی در این كشور فقیر توان خرید از بازار سیاه را دارند. قیمت این سیم كارت در بازار آزاد به طور معمول ۱۲۰ دلار است كه تابستان امسال تا ۲۰۰ دلار هم معامله شد. "ارمن‌تل" این كارت را به قیمت ۴۴ دلار عرضه می‌كندو می‌توان با آن به مدت ۲۷ دقیقه تماس داخل شهری انجام داد.

تلفن همراه داشته باشی ونتوانی تماس بگیری

سال‌ها سلطه‌ی نظام جیره‌بندی به سبك روسیه در ارمنستان موجب شده است تلفن همراه در این كشور به صورت كاملاً عقب مانده ای باشد. ریشه‌ی اصلی این عقب‌ماندگی در اختلافات و درگیری‌های طولانی مدت دولت ارمنستان با شركت مخابراتی OTE (یونان) است كه در سال ۱۹۹۸ "ارمن‌تل" را خریداری كرده است. در حال حاضر "ارمن‌تل" در حال از دست دادن انحصار خود در زمینه‌ی خدمات تلفن همراه است.در این قراردادشركت یونانی متعهد شده است كه زیر‌ساخت‌های مخابراتی از كار افتاده و منسوخ ارمنستان را نوسازی كند و مدعی است تاكنون در این زمینه ۲۰۰ میلیون دلار هزینه كرده است مقامات دولتی در ایروان این رقم را به بسیار اغراق‌آمیز می‌دانند و "ارمن‌تل" را به سوء استفاده از امتیازات خود متهم می‌كنند. این اختلاف در آغاز سال جاری به شدت بالا گرفت و آن زمانی بود كه دولت تصمیم به لغو یك طرفه حقوق انحصاری این شركت در زمینه‌ی ارائه تلفن همراه و خدمات اینترنت بین‌المللی گرفت. "ارمن‌تل" و شركت مادر آن این اقدام را غیر قانونی خواندند و دو شكایت جداگانه علیه دولت ارمنستان به دادگاه رسیدگی به جرایم اقتصادی در لندن تسلیم كردند. یونان دولت ارمنستان را به نقض تعهدات خود در قرارداد منعقده و افزایش بیش از حدبهای مكالمات تلفن ثابت در این كشور متهم كرد.

طرفین این دعوی در ماه ژوئن موافقت كردند معاهده‌ای خارج از دادگاه با یكدیگر منعقد كنند و دولت پذیرفت خاتمه امتیاز انحصاری" ارمن‌تل" را تا ۲۹ سپتامبر به تعویق بیفكند. مقامات ارمنستان به صراحت اعلام كردند بازار مخابرات بدون توجه به تمام در آمد‌هایی حاصل از آن، آزاد خواهد شد تنها پرسشی كه به زعم آنان در این میان مطرح می‌شود این است كه آیا بهره بردار دوم و سوم و.... هم در مورد تلفن همراه وارد خواهد شد یا خیر؟ لازم به ذكر است كه یك شركت روسی با تعهد سرمایه‌گذاری ۷۵ میلیون دلاری برای گرفتن مجوز بهره برداردر ارمنستان تلاش می‌كند.به هرحال ارمن تل و مالك آن كه یك غول مخابراتی با گردش مالی میلیارد‌ها دلار‌ درسال در جهان محسوب می‌شود نتوانسته است به تقاضای ارمنستان برای خدماتی كه با سرعت روز‌افزون در گوشه و كنار جهان در حال رشد است پاسخ دهد. در اواسط اوت سال جاری تعداد كاربران تلفن همراه در ارمنستان ۱۴۰ هزار نفر بود. تحلیل‌گران محلی معتقد‌ند اگر عرضه و تقاضا در این كشور با هم هماهنگ شود این رقم حداقل به دو برابر خواهد رسید.اكثر مشتركین ترجیح می‌دهند هزینه‌ی تماس‌های تلفنی خود را از قبل بپردازند، یعنی ابتداء سیم كارت را ترجیح می‌دهند و بعد به خرید كارت‌های TOP-VP از كیوسك‌های روزنامه فروشی كه هزینه‌ی تماس را از كارت اعتباری پرداخت می‌كنند،‌ تمایل نشان می‌دهند. چند سال پیش كه "ارمن‌تل" این سیم كارت را به بازار عرضه كرد نام آسان كارت را بر آن نهاد و امروزه "كنایه‌آمیز" بودن این نام بیشتر به این بحران دامن می‌زند. در اواخرماه اوت بهره بردار نوع جدیدی از آسان- كارت را برای نخستین بار در طول سال گذشته راهی بازار كرد. البته این كارت به هیچ عنوان قادر به تأمین نیاز بازار نبود (گرچه ۳۶/۰ دلار برای هر دقیقه تماس تلفنی مبلغ ناچیزی نیست) در ناحیه‌ی مركزی ایروان كه عمده‌ی مركز اداری را در خود جای داده است تنها یك سوم از ۱۲۰۰۰ ثبت نام كننده قادر به استفاده از تلفن‌های همراه خود هستند.اوضاع حتی برای مشتریان قراردادی كه ماهانه مبلغ ۱۸ دلار و ۱۵ سنت برای هر دقیقه تماس می پردازند هم بهتر نیست. سیم كارت‌های تلفن‌های آنان نیز تنها در تعداد اندك در دسترس است. فروش نامحدود این سیم كارت‌ها از یك ماه قبل از سرگرفته شده است شبكه‌ی موجود تنها نیمی از این كشور كوهستانی را تحت پوشش دارد.غربی‌هایی كه در ایروان، پایتخت ارمنستان،‌ زندگی می‌كنند. این وضع را تكان دهنده می دانند. به نظر ادری سیلیان پرداخت ۱۲۰ دلار برای استفاده از كارت تلفن همراه پیش پرداختی مخصوصا با كیفیت تماسی كه در این جا عرضه می‌شود، خیلی مسخره است. وی كه دانشجوی دكترا و اهل كشور سوییس است در مورد استفاده از فناوری اطلاعات توسط سازمان‌های اداری ارمنستان تحقیق می‌كند كمبود و جای خالی این امر را بسیار حاد می‌داند.

بازار سردرگم

دلایل عدم موفقیت "ارمن‌تل" در تأمین بازار در شش سال گذشته با در نظر گرفتن این امر كه OTE آن را سازما‌ندهی می‌كند،‌ هنوز به طور كامل روشن نشده است. مجریان یونانی این شركت تمایلی به مصاحبه در این زمینه با روزنامه‌نگاران محلی ندارند. خانم "هاسمیك كاتیلیان" سخن گوی این شركت با انتقاد از "شبكه‌ی ضعیف" مشاركت و همیاری مقامات دولتی ارمنستان می‌گوید دولت جلوی سرمایه‌گذاری‌های طرح‌ریزی شده ی "ارمن‌تل" را می‌گیرد. وی همچنین می‌افزاید:" ارمن‌تل" شش سال پیش وقتی تصمیم گرفت عمده تلاش خود را بر روی تلفن ثابت متمركز كند، ‌مرتكب "اشتباه بازاریابی" بزرگی شددر آن زمان شبكه‌ی خطوط زمینی در وضعیت بسیار وخیمی قرار داشت. موفقیت‌های شركت "ارمن‌ تل" در این بخش قابل توجه است. خدمات تلفنی كه در حال حاضر به ویژه در پایتخت ارمنستان ارائه می‌شود بهبود چشمگیری داشته است در حال حاضر ۶۸ در صد خطوط تلفن ایروان به مراكز دیجیتالی متصل هستند. با جمعیت ۳ میلیون نفر بالغ بر ۵۳۰ هزار خط تلفن ثابت وجود دارد كه ضریب نفوذ آن در مقایسه با استاندارد‌های شوروی سابق به مراتب بالا‌تر است.اما سرگی سر كیسیان،‌ نماینده‌ی دولت در هیئت مدیره شركت "ارمن‌تل" از تمركز این تلاش‌ها در ایروان انتقاد می‌كند. وی می‌گوید بیش از نیمی از مشتركین تلفن در ایروان متمركز هستند و تنها ۱۲ در صد از مراكز تلفن محلی دیجیتالی شده‌اند. وی دسترسی به تلفن در نواحی روستایی را عملی شاق و تقریباً‌ غیر ممكن تلقی می‌كند.یان بیبی نماینده‌ی شركت WFI (كه شعبه‌ی اصلی آن در كالیفرنیا مستقر است)وبه عنوان مشاور به امور "ارمن تل" رسیدگی می‌كند نیز به این امر اذعان دارد. وی می‌گوید سال قبل از روستا‌هایی بازدید كردم كه مركز تلفن داشتند ولی اكنون همان مراكز تلفن را هم ندارند.از دیگر عوامل اصلی نارضایتی از عملكرد "ارمن‌تل" دسترسی به اینترنت برای ارئه دهندگان خدمات اینترنتی خارجی است این كار سبب افزایش بی‌رویه‌ی هزینه‌ی دسترسی به اینترنت بدون بهبود مشهود در سطح كیفی این ارتباطات شده است. ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی محلی و سایر مراكز تجاری معتقد‌ند امتیاز انحصاری "ارمن‌تل" مانعی بر سر راه توسعه‌ی فناوری اطلاعات در ارمنستان به شمار می‌رود كه یكی از بخش‌های حیاتی اقتصاد ارمنستان را تشكیل می‌دهد. هووانس آویان، رییس شركت LYCOS ارمنستان در مصاحبه‌ای كه به تازگی با مطبوعات داشته است. عنوان كرده است این نوع ارتباطات كه ما برای آن ده‌ها هزار دلار در هر ماه می‌پردازیم در آمریكا تنها ۱۰۰ دلار هزینه دارد.طبق شواهد موجود دولت ارمنستان نیز به تمامی این مشكلات واقف است اما هنوز راهی طولانی تا آزد‌سازی بازار مخابرات در این كشور باقی‌مانده است.

مژگان همایون‌فر