برزیل و ایتالیا در صدر فهرست فاتحان

رؤیای ژول ریمه رئیس فرانسوی فدراسیون بین المللی فوتبال در مورد برگزاری یک جام جهانی برای این رشته ورزشی سرانجام تحقق یافت اما فقط چهار تیم اروپایی زحمت سفر طولانی تا اروگوئه محل انجام مسابقات را بر خود هموار کردند و فینال مسابقه ای مختص امریکای جنوبی شد که اروگوئه آن را از آرژانتین برد و این تکرار واقعه فینال فوتبال بازی های المپیک ۱۹۲۸ بود

● ۱۹۳۰ (میزبان اروگوئه)

▪ قهرمان: اروگوئه،

▪ نایب قهرمان: آرژانتین،

▪ تیم سوم: امریکا،

▪ آقای گل جام: گی‌یرمو استابلیه از آرژانتین.

رؤیای ژول ریمه رئیس فرانسوی فدراسیون بین‌المللی فوتبال در مورد برگزاری یک جام جهانی برای این رشته ورزشی سرانجام تحقق یافت اما فقط چهار تیم اروپایی زحمت سفر طولانی تا اروگوئه محل انجام مسابقات را بر خود هموار کردند و فینال مسابقه‌ای مختص امریکای جنوبی شد که اروگوئه آن را از آرژانتین برد و این تکرار واقعه فینال فوتبال بازی‌های المپیک ۱۹۲۸ بود.

اروگوئه در پایان نیمه اول مسابقه نهایی از البی سلسته (آرژانتین) در استادیوم سنتناریو شهر مونته ویدئو عقب بود اما در نهایت ۲-۴ برنده شد.

● ۱۹۳۴ (ایتالیا)

▪ قهرمان: ایتالیا،

▪ نایب قهرمان: چک‌اسلواکی،

▪ تیم سوم: آلمان،

▪ آقای گل: اولدریچ نژدلی از چک‌اسلواکی

در اولین دوره جام جهانی برگزار شده در خاک اروپا «ایتالیا»ی میزبان با جبران عقب‌افتادگی اولیه خود در برابر چک‌اسلواکی و رسیدن به برتری ۱-۲ در فینال، مردم این کشور را غرق در شادمانی کرد.

گل دوم و پیروزی‌ساز ایتالیا را آنجلو شیاویو به ثمر رساند و این تیم در نیمه نهایی تیم شگفتی‌ساز اتریش را هم شکست داده بود. اروگوئه با عدم حضور در میدان به اولین و آخرین قهرمان دوره گذشته بدل شد که به دوره بعدی بی‌اعتنایی کرد.

● ۱۹۳۸ (فرانسه)

▪ قهرمان: ایتالیا،

▪ نایب قهرمان: مجارستان،

▪ تیم سوم: برزیل،

▪ آقای گل: لئونیداس از برزیل

ویتوریو پوتزو مربی تیم ملی ایتالیا اولین مربی‌ای شد که توانسته است دو دوره متوالی جام جهانی را ببرد.

تنش‌های سیاسی در آستانه جنگ جهانی دوم در غیبت چند مدعی اصلی در این مسابقات در پاریس پایتخت فرانسه بی‌تأثیر نبود اما ایتالیا در نیمه نهایی برزیلی را که به بهترین گلزن جام ـ لئونیداس ـ در یکی از عجیب‌ترین و بدترین تصمیم‌های تاریخ جام جهانی استراحت داده بود ۱-۲ شکست داد.

در مرحله نخست مسابقات و در مهیج‌ترین بازی جام، برزیل در شرایطی با نتیجه ۵-۶ بر لهستان چیره شده بود که لئونیداس در آن دیدار دو گل زده بود.

مسابقه برزیل با چک‌اسلواکی در یک‌چهارم نهایی هم به آشوب کشیده شد و ۳ نفر اخراج شدند و دست و پای دو بازیکن شکست و در بیمارستان بستری شدند و در نهایت برزیل ۱-۲ پیروز شد.در فینال ایتالیا، مجارستان را ۲-۴ مغلوب کرد و بهره‌های قدرت فرماندهی جوزپه مه‌آتزا و شم گلزنی سیلویو پیولا را گرفت.

● ۱۹۵۰ (برزیل)

▪ قهرمان: اروگوئه،

▪ نایب قهرمان: برزیل

▪ تیم سوم: سوئد،

▪ آقای گل: اده میر از برزیل

این اولین و آخرین دوره جام جهانی بود که به جای داشتن یک بازی نهایی، مرحله نهایی آن به طور دوره‌ای بین ۴ تیم صعود کرده از مرحله نخست برگزار شد. برزیل برای میزبانی شایسته پیکارها استادیومی ۲۰۰ هزار نفری به نام ماراکانا در ریودوژانیرو ساخته بود اما در تورنمنتی توأم با شگفتی‌های متعدد که در آن انگلیس «مدعی مدون کردن ورزش فوتبال» به امریکای فاقد این ورزش باخت، زرد و آبی‌پوشان نیز در واپسین مسابقه جام در ماراکانای سرشار از جمعیت ۱-۲ تسلیم اروگوئه شدند و ملت برزیل را شوکه کردند و غمی ابدی را به دلشان نشاندند.

در اولین دوره جام جهانی بعد از اتمام جنگ جهانی دوم بیشتر از ۱۳ تیم شرکت نکردند و یکی از دلایل اصلی آن بعد مسافت برای اروپایی‌ها بود.

● ۱۹۵۴ (سوئیس)

▪ قهرمان: آلمان غربی،

▪ نایب قهرمان: مجارستان،

▪ تیم سوم: اتریش،

▪ آقای گل: ساندرو کوچیس از مجارستان.

حتی خود ژرمن‌ها این قهرمانی را «معجزه برن» نامیده‌اند زیرا در شرایطی مجارستان را بعد از برتری ۰-۲ اولیه حریف در بازی فینال با نتیجه ۲-۳ در این شهر شکست دادند که در مرحله مقدماتی هم یکبار با این حریف ویژه بازی کرده و با نتیجه هولناک ۳-۸ باخته بودند. مجارستان تیم برتر زمان تا قبل از آن فینال باورنکردنی در ۳۱ بازی متوالی بدون باخت مانده و در راه رسیدن به فینال جام هم ۲۵ گل زده بود. با این وجود در پایان جامی که در هر بازی آن به طور متوسط ۳۸/۵ گل به دست آمد این فریتز والتر بود که جام قهرمانی را بالای سر برد و نه فرانس پوشکاش، کاپیتان معروف مجارستان.

● ۱۹۵۸ (سوئد)

▪ قهرمان: برزیل،

▪ نایب قهرمان: سوئد،

▪ تیم سوم: فرانسه،

▪ آقای گل: ژوست فونتن از فرانسه،

▪ بهترین بازیکن جوان: په‌له از برزیل.

برزیل تیم همیشه حاضر در جام‌های جهانی ۸ سال بعد از ناکامی بزرگ ریودوژانیرو سرانجام اولین قهرمانی‌اش را تجربه کرد و در خاک سوئد در بازی فینال تیم ملی کشور میزبان را ۲-۵ در هم کوبید. ستاره جام که په‌له ۱۷ ساله از برزیل بود و مجموعاً ۶ گل زد در فینال هم دو بار دروازه سوئدی‌ها را فروریخت. در مرحله نهایی ۱۶ تیم شرکت داشتند که از بین ۵۵ تیم حاضر در مرحله مقدماتی جام سرند شده بودند. ژوست فونتن نوک حمله فرانسه هم با زدن ۱۳ گل رکوردی را در یک دوره جام به جا گذاشت که هنوز تکرار نشده است.

● ۱۹۶۲ (شیلی)

▪ قهرمان: برزیل،

▪ نایب قهرمان: چک‌اسلواکی،

▪ تیم سوم: شیلی،

▪ آقای گل: فلوریان آلبرت از مجارستان،

▪ والن تین ایوانوف از شوروی،

درازن یرکوویچ از یوگسلاوی و اوا و گارینشا از برزیل و لیونل سانچز از شیلی (به طور مشترک)

▪ بهترین بازیکن جوان: آلبرت از مجارستان.

این دومین قهرمانی متوالی برزیلی‌ها بود و آن هم در شرایطی که په‌له پدیده چهار سال پیشتر به دلیل مصدومیت در بیشتر مسابقات زرد و آبی‌پوشان شرکت نداشت و گارینشا گوش راست تکنیکی برزیل صحنه را قبضه کرد و جور او را کشید. روش جدید ۳-۳-۴ توسط بسیاری از تیم‌ها به اجرا گذاشته شد اما بازی شیلی با ایتالیا در مرحله اول که دو بازیکن آتزوری اخراج شدند و بینی یکی هم شکست و شیلی با برد ۰-۲ به نیمه نهایی رسید،‌ سر و صدای بیشتری کرد.

● ۱۹۶۶ (انگلیس)

▪ قهرمان: انگلیس،

▪ نایب قهرمان: آلمان غربی،

▪ تیم سوم: پرتغال،

▪ آقای گل: اوز‌ه‌بیو از پرتغال،

▪ بهترین بازیکن جوان: فرانس بکن باوئر از آلمان غربی.

انگلیس بالاخره با مربیگری «سرالف رمزی» و با برد ۲-۴ بر آلمانی‌ها در فینال در ورزشگاه ویمبلی طعم اولین و آخرین قهرمانی خود را چشید ولی از سه گلی که جف هرست در بازی فینال زد و با آن سرنوشت را عوض کرد، روی دومی و عبور یا عدم توپ شلیک شده توسط وی از خط دروازه هنوز بحث و جدل جریان دارد و ژرمن‌ها این گل را همچنان قبول ندارند. کره شمالی با حذف ایتالیا توفان زرد لقب گرفت اما اوزه‌بیو پلنگ موزامبیکی‌الاصل پرتغال با چهار گلی که در یک چهارم نهایی زد برتری ۰-۳ اولیه تیمی را که به اولین آسیایی صعودکننده به یک‌چهارم نهایی بدل شده بود، به شکست ۳-۵ و سند صعود «برزیل اروپا» بدل کرد و در نهایت با ۹ گل زده اوزه‌بیو بود که این تیم حائز رتبه سوم جام شد.

● ۱۹۷۰ (مکزیک)

▪ قهرمان: برزیل،

▪ نایب قهرمان: ایتالیا،

▪ تیم سوم: آلمان غربی،

▪ آقای گل: گرد مولر از آلمان غربی،

▪ بهترین بازیکن جوان: تئوفیلو کوبیلاس از پرو.

برای اولین بار جام جهانی با سیستم رنگی از تلویزیون‌ها پخش شد و هیچ رنگی با زرد و آبی برزیل برابری نکرد که خرامید و همه را برد و سومین قهرمانی‌اش را جشن گرفت و طبق قرارهای قبلی جام ژول ریمه را برای همیشه صاحب شد تا برای ادوار بعدی جام فیفا جانشین آن شود و مردان ماریو زاگالو با یک «په‌له»ی احیا شده جز زینهوی خروشان، توستائوی مدیر و ریده‌لینوی بازی ساز در فینال ایتالیا را به توپ بستند و ۱-۴ برنده شدند و پیش از آن انگلیس را هم در مرحله گروهی برده بودند. تصویر بکن باوئر که به رغم در رفتن دستش با بازوی بسته شده به دور گردنش بازی نافرجام با ایتالیا در نیمه نهایی را به پایان رساند (و سزاوار دریافت لقب قیصر شد) در دفاتر تاریخ جام ثبت است.

● ۱۹۷۴ (آلمان غربی)

▪ قهرمان: آلمان غربی،

▪ نایب قهرمان: هلند،

▪ تیم سوم: لهستان،

▪ آقای گل: گرگورز لاتو از لهستان،

▪ بهترین بازیکن جوان: ولادیسلاو زمودا از لهستان.

مثل سال ۱۹۵۴ آلمان در فینال در برابر تیمی برنده و قهرمان شد که برترین تیم زمان به حساب می‌آمد و هنوز هیچ تیمی در زمینه بازی‌های مدرن با آن برابری نکرده است؛ «هلند یوهان کرویف» که پیش از فینال همه را به توپ بسته و در این مرحله نیز با یک پنالتی در همان دقیقه نخست از ژرمن‌ها پیش افتاده بود در نهایت با نتیجه ۱-۲ تسلیم قیصر (که حالا بازوبند کاپیتانی را هم به دست داشت) و یارانش شد. لهستان که در مرحله مقدماتی انگلیس را حذف کرده بود در دور پایانی هم یک پدیده بود ولی ماندگارترین تصویر جام، «بازی سیاسی» دو آلمان در مرحله گروهی بود که شرقی‌ها آن را ۰-۱ بردند.

● ۱۹۷۸ (آرژانتین)

▪ قهرمان: آرژانتین،

▪ نایب قهرمان: هلند،

▪ تیم سوم: برزیل،

▪ آقای گل: ماریو کمپس از آرژانتین،

▪ بهترین بازیکن جوان: آنتونیو کابرینی از ایتالیا،

▪ جایزه بازی جوانمردانه: آرژانتین

یک بار دیگر تیم برتر هلند در فینال مغلوب میزبانی شد که نیاز اجتماعی و سیاسی‌اش به فتح جام ظاهراً بیشتر از صلاحیت فنی لاله‌های نارنجی برای این مهم بود. در غیاب کرویف که حوصله شرکت در جام را نداشت، گل‌های رنسن برینگ و شوت‌های هولناک آری‌هان هلند را باز به فینال رساند اما آرژانتین که به لطف پیروزی مشکوک ۰-۶ بر پرو در آخرین دیدار مرحله دوم بالاتر از برزیل فینالیست شده بود، با درخشش ماریو کمپس که در فینال هم دو گل زد در وقت اضافی ۱-۳ بر هلند فایق آمد. سزار لوییس منوتی سرمربی آرژانتین با سیگاری که همیشه به لب داشت، از ماندگارترین چهره‌های جام بود.

● ۱۹۸۲ (اسپانیا)

▪ قهرمان: ایتالیا،

▪ نایب قهرمان: آلمان غربی،

▪ تیم سوم: لهستان،

▪ آقای گل: پائولو روسی از ایتالیا،

▪ بهترین چهره جوان: مانوئل آموروس از فرانسه،

▪ جایزه بازی جوانمردانه: برزیل

ایتالیا در مرحله نخست اولین جام جهانی که تعداد شرکت‌کنندگانش از ۱۶ به ۲۴ افزایش یافته بود، به دشواری و فقط با تفاضل گل بالا رفت و همه را ناامید کرد اما از مرحله دوم ناگهان موتور پائولو روسی روشن و وی با هت تریک خود موجب شکست ۲-۳ برزیل در برابر آتزوری و حذف برزیلی‌ها شد و لهستان را هم در نیمه نهایی تسلیم کرد و در فینال در برابر آلمان غربی نیز گل دیگری از او و گل‌هایی از تاردلی و التو بلی برای سومین قهرمانی پیراهن لاجوردی‌ها کفایت کرد. با این وجود بازی آلمان غربی با فرانسه در نیمه نهایی هم که ژرمن‌ها برتری ۱-۳ خروس‌ها در وقت اضافی را به تساوی ۳-۳ بدل کردند و در نهایت در ضربات پنالتی برنده شدند، از خاطر فوتبالدوستان قدیمی بیرون نرفته است.

● ۱۹۸۶ (مکزیک)

▪ قهرمان: آرژانتین،

▪ نایب قهرمان: آلمان غربی،

▪ تیم سوم: فرانسه،

▪ آقای گل: گری لینه کر از انگلیس،

▪ بهترین بازیکن: دیه‌گو مارادونا از آرژانتین،

▪ بهترین بازیکن جوان: انزو شیفو از بلژیک،

▪ جایزه بازی جوانمردانه: برزیل

۱۶ سال بعد از اولین مرتبه برگزاری جام جهانی در مکزیک این رقابت‌ها به این کشور بازگشت و این بار یک بازیکن بسیار تکنیکی – مارادونا – سرنوشت را به تنهایی در دست گرفت و با کارهای محیرالعقولش آرژانتین را به دومین قهرمانی‌اش در این پیکارها رساند. گل او با دست و دیگر گل او با دریبل کردن ۶ بازیکن رقیب در برابر انگلیس در مرحله یک چهارم نهایی به دفاتر تاریخ جام جهانی تعلق دارند ولی اگر کارلوس بیلاردو سرمربی آرژانتین او را نداشت حتی عبورش از مرحله دوم جام نیز در معرض تردید می‌بود، چه برسد به پیروزی ۲-۳ بر آلمان در دیدار فینال.فرانسه با پلاتینی یک بار دیگر در نیمه نهایی به آلمان باخت اما این بار با فتح دیدار رده‌بندی در برابر بلژیک سوم شد.

● ۱۹۹۰ (آلمان)

▪ قهرمان: آلمان،

▪ نایب قهرمان: آرژانتین،

▪ تیم سوم: ایتالیا،

▪ آقای گل و بهترین بازیکن: سالواتوره اسکیلاچی از ایتالیا،

▪ بهترین بازیکن جوان: رابرت پروسینسکی از یوگسلاوی،

▪ جایزه بازی جوانمردانه: انگلیس.

کامرون با همت «روژه میلا»ی پیر نشدنی اولین تیم آفریقایی صعودکننده به مرحله یک چهارم نهایی شد، اشک‌های پل گاسکوین بعد از شکست انگلیس در برابر آلمان در ضربات پنالتی در مرحله یک چهارم پایانی به تاریخ جام‌های جهانی پیوست، سالواتوره اسکیلاچی با گل‌های غیرمنتظره‌اش در هیأت ذخیره‌ای که فیکس شد، تمامی القاب جام را مال خود کرد اما برنده اصلی فرانس بکن باوئر بود که تنها به دومین نفری بدل شد که چه به صورت بازیکن و چه مربی به افتخار فتح جام نایل آمد و او و تیمش واقعاً سزاوار این مهم بودند. ژرمن‌ها در فینال به جبران شکست در فینال جام قبلی آرژانتین را با ضربه پنالتی اندریاس بره‌مه ۰-۱ مغلوب کردند.

● ۱۹۹۴ (امریکا)

▪ قهرمان: برزیل،

▪ نایب قهرمان: ایتالیا،

▪ تیم سوم: سوئد،

▪ آقای گل: اولگ سالنکو از روسیه و هریستو استویچکوف از بلغارستان، (به‌طور مشترک)

▪ بهترین بازیکن جوان: مارک اوورمارس از هلند،

▪ بهترین دروازه‌بان: میشل پرودوم از بلژیک، جایزه بازی جوانمردانه و همچنین

▪ زیباترین بازی: برزیل.

اولین قهرمانی برزیل بعد از ۲۴ سال فترت و به ثبت رسیدن چهارمین قهرمانی برای این کشور در تاریخ جام‌های جهانی با مربیگری کارلوس البرتو پری‌یرا و گل‌های روماریو مهاجم تیزهوش این کشور حاصل آمد اما روبرتو باجو هم که ایتالیا را فینالیست و نایب قهرمان کرد خوش درخشید و بازی فینال اولین موردی را به تصویر کشید که قهرمان جام بعد از تساوی بدون گل برزیل و ایتالیا در ۱۲۰ دقیقه با ضربات پنالتی تعیین شد. بلغارستان با حذف آلمان مدافع عنوان قهرمانی و همچنین غلبه بر آرژانتین که ستاره‌اش – مارادونا – این بار دوپینگی از آب درآمد، خبرساز بزرگ جام بود.

● ۱۹۹۸ (فرانسه)

▪ قهرمان: فرانسه،

▪ نایب قهرمان: برزیل،

▪ تیم سوم: کرواسی،

▪ بهترین بازیکن: رونالدو از برزیل،

▪ بهترین بازیکن جوان: مایکل اوون از انگلیس،

▪ آقای گل: داوور شوکر از کرواسی،

بهترین دروازه‌بان: فابی ین بارتز از فرانسه، جایزه بازی جوانمردانه و زیباترین بازی: فرانسه.زین الدین زیدان در بازی فینال دو گل فراموش نشدنی با ضربه سر زد تا اولین جام جهانی که با حضور ۳۲ تیم برگزار شد (در قیاس با ۲۴ تیم در حدفاصل ۱۹۸۲ تا ۹۸) پایانی شوکه‌کننده چون پیروزی ۰-۳ فرانسه بر برزیل مدافع عنوان قهرمانی داشته باشد.بازی آرژانتین – انگلیس مثل معمول پر سر و صدا و موجب اخراج دوید بکام و حذف انگلیس شد اما پدیده جام، کرواسی بود که با مربیگری میروسلاو بلازویچ سوم شد.

● ۲۰۰۲ (ژاپن و کره جنوبی)

▪ قهرمان: برزیل،

▪ نایب قهرمان: آلمان،

▪ تیم سوم: ترکیه،

▪ بهترین بازیکن: اولیور کان از آلمان،

▪ بهترین گلزن: رونالدو از برزیل،

▪ بهترین بازیکن جوان: لاندون داناوان از امریکا،

▪ جایزه بازی جوانمردانه: بلژیک،

▪ جایزه زیباترین بازی: کره جنوبی.

در جامی که برای اولین بار در تاریخ این رقابت‌ها به طور مشترک در دو کشور و برای نخستین مرتبه در آسیا برگزار شد در عین به ثبت رسیدن پنجمین قهرمانی برزیل، کره جنوبی قصه‌ساز اصلی بود که با حذف لهستان، ایتالیا و اسپانیا به نیمه نهایی رسید و در نهایت چهارم شد. فرانسه مدافع عنوان قهرمانی به سنگال باخت و اصلاً از گروهش بالا نیامد و ترکیه سوم شد و اولیور کان که ستاره جام شناخته شد و پایه‌گذار اصلی صعود ژرمن‌ها تا فینال بود، در آن مرحله با اشتباهش پایه‌گذار شکست ۰-۲ آنها در برابر مردان لوییس فیلیپه اسکولاری شد.

● ۲۰۰۶ (آلمان)

▪ قهرمان: ایتالیا،

▪ نایب قهرمان: فرانسه،

▪ تیم سوم: آلمان،

▪ بهترین بازیکن: زین الدین زیدان از فرانسه،

▪ بهترین بازیکن جوان: لوکاس پودولسکی از آلمان،

▪ بهترین گلزن: میروسلاو کلوزه از آلمان، ‌

▪ بهترین دروازه‌بان: جان لوییجی بوفون از ایتالیا،

▪ جایزه بازی جوانمردانه: اسپانیا و برزیل،

▪ جایزه زیباترین بازی: پرتغال.

این چهارمین قهرمانی ایتالیا در جام‌های جهانی بود اما خاطره بدی را برای زیدان فرانسوی به جا گذاشت که هر چند ستاره جام شناخته شد اما در جنگ روانی در وقت اضافی بازی فینال جواب بددهنی مارکو ماته‌راتزی از ایتالیا را با کوبیدن سرش به سینه این رقیب داد و اخراج شد و در غیاب او فرانسه جنگ ضربات پنالتی را به ایتالیا باخت و برخلاف فینال قبلی‌اش (۱۹۹۸) فقط نایب قهرمان شد. ایتالیا با معرفی ۱۰ بازیکن گلزن در طول جام و با مربیگری مارچلو لیپی نشان داد که واقعاً یک تیم است و نه مجموعه‌ای از افراد و «آلمان جوان» هم با بازی‌های سرگرم‌کننده‌اش سوم شد.