غذاها بیشتر از شمشیرها آدم کشته اند

زندگی در کنار سلامتی

با وجود پیشرفت های پزشکی در قرن بیستم و تلاش کشورها برای پیشگیری از بیماری ها بیماری های زیادی آدمیان را رنجور ساخته است. یکی از مهم ترین این رنج ها نحوه تغذیه غلط زندگی متمدن امروز است.

در قرن حاضر انسان ها بیش از زمان های دیگر از امکانات غذایی بهره مند هستند، اما غالبا به عوارض ناشی از تغذیه غلط دچارند که اهم آن چاقی است.

بر اثر پیشرفت های صنعتی هر روزه به موارد خوراکی جلوه ظاهری داده می شوند. با این وجود از خاصیت آن کاسته می گردد و به علت این زرق و برق کاذب مصرف غدا مخصوصا در بیشترشهرها زیادتر شده است که چاقی نیز در این زمینه بیشتر می باشد.

در این مسیر بیماری های متابولیکی و عروقی و عصبی از همه بیشتر مشاهده شده است. روماتیسم و دردهای مفصلی، تراکم چربی در عروق، زیاد شدن املاح در مفاصل (نقرس) فشار خون و عوارضی چون سکته قلبی، سکته مغزی و ناتوانی حرکت مفصلی مخصوصا در ناحیه کمر و زانوها و از همه مهمتر:

به وجود آمدن «آرتدیواسکلروز» یا سفت شدن جدار عروقی است که به علت زیاد شدن چربی به صورت پلاک هایی در زیر لایه داخلی عروق بزرگ، رسوب می کند.(تغییرات دژانراتیو یا تخریبی غالبا در این عروق به وجود می آید که فیبروپلاست های خون در مراحل بعدی وارد این مرحله خواب شده، می شوند. باعث اسکلروز و سخت شدن تدریجی دیواره عروق می گردند.)

به علاوه کلسیم موجود در خون نیز غالبا همراه چربی در این جا نفوذ کرده و پلاک های آهکی ایجاد می کند که این دو واکنش که باعث سفت شدن شرایین می شود آرتریواسکلروز نام دارد.

این جاست که شرایین خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و به آسانی ناحیه دژنره یا تخریب شده و پاره می شود. این آتروم ها که معمولا برجستگی در سطح داخل عروق ایجاد می کنند، غالبا با برخورد خون لخته ای ایجاد کرده این لخته ها گاهی به نام ترمبوس کنده شده به درون شریان های باریک رفته و باعث انسداد آنها می گردد که متأسفانه بیشتر افراد بر اثر این عارضه می میرند.

ناراحتی های دیگر مثل بیماری قند، آزردگی های معده ای، روده ای، آسیب های کبدی، سنگ های کیسه صفرا، سنگ های کلیوی بیشتر از زمان گذشته به ارمغان آمده است.

گرد آمدن روستاییان در شهرها، دگرگون شدن شیوه های زندگی به علت صنعتی شدن که عواملی چون بی تحرکی، ماشین نشینی باعث چاقی بی تناسب و کم شدن عمرها شده است. در صورتی که آمارها نشان می دهد که عمر ساکنان روستاها بیشتر و شادمانی آنها فزون تر، تحرک و قدرت طبیعی آنان بیشتر از شهرنشینان است.

بعضی ها تغذیه خوب را با زیاد خوردن برابر می دانند حال اینکه مصرف زیاد مواد خوراکی حتی سالم و طبیعی سلامتی انسان را مختل می سازد. مثلا مقدار انرژی که صرف تهیه، هضم و جذب غذاهای زیاد مصرف شده، می گردد بیشتر از مقدار انرژی حاصل از غذاها است. زیرا غذای مصرف شده بیش از نیاز بدن انبار شده و به انرژی تبدیل نمی شود. در این جا این حدیث معنا پیدا می کند.

نبی اکرم اسلام(ص) می فرمایند: آسان زیستن در کم خوردن است.

حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) می فرماید: کم خوری استقامت بدن را بیشتر خواهد کرد.

می دانیم که در بافت غذد یک پدیده عصبی است که به وسیله مراکز خاصی از مغز تنظیم می شود، بدین طریق که وقتی ذخایر غذایی بدن کم شده احساس گرسنگی و زمانی که ذخایر پر شده احساس سیری به آدمی دست می دهد. اما متاسفانه برنامه غذایی بیشتر ما انسان ها مربوط به عادت است نه احساس؛ یعنی عادت کرده ایم صبح و ظهر و شب غذا بخوریم، چه سیر باشیم چه گرسنه، کاری به احساس مغزی نداریم، از این رو است که بیشتر چاقی ها بی قواره ای به وجود آمده است. به طور مثال اگر ظهر ناهار چرب و پرحجمی خورده باشیم؛ چون شب فرا رسیده باز هم می خواهیم بخوریم. زیرا عادت کرده ایم نه احساس.

نبی اکرم اسلام(ص) در این رابطه حدیثی دارند که می فرمایند: بخورید هنگامی که احساس گرسنگی می کنید و نخورید هنگامی که هنوز اشتها دارید. توضیحا این گفتار آسمانی رسول گرامی(ص) قبل از پیدایش فیزیولوژی و پیدا کردن مراکزی در مغز برای تنظیم و احساس غذا، وارد شده است.

با وجود اینکه بیشتر چاقی ها بر اثر زیاد خوردن است، معهذا گاهی چاقی به علت بیماری های مخصوص هیپوفیز، چاقی مربوط به اختلالات دستگاه تناسلی، چاقی در اثر اختلال لوزالمعده و چاقی به علت اختلال کار غده فوق کلیوی نیز دیده می شود.

اگر بیشتر از احتیاج بدن غذا خورده شود هر چه می خواهد باشد، چه گلوسید چه لیپید و چه پروتید(مواد قندی- نشاسته ای- چربی و گوشتی) چاقی می آورد که به صورت چربی زیاد در سرین(کفل)- شکم- ران ها- شانه ها- پهلوها و غیره جمع می شوند.

بعضی ها فکر می کنند که خوردن چربی آدمی را چاق می کند در صورتی که چنین نیست، بیش از نیاز خوردن چاقی می آورد.

به طور مثال: خوردن پنج گرم شیرینی ۲۰ کالری حرارت ایجاد می کند و خوردن پنج گرم چربی، ۴۵ کالری حرارت و خوردن پنج گرم گوشت آن هم ۲۰ کالری حرارت ایجاد می کند. حال باید توجه داشت که کدام از لقمه های غذایی کم تر از پنج گرم است؟

با هر لقمه غذا حداقل ۲۰ کالری حرارت وارد بدن می شود با خوردن یک بشقاب پلو، یک نان، مقداری خورشت یک لیوان دوغ و یک عدد پرتقال در یک وعده غذایی چقدر کالری در بدن ایجاد می کند؟

در این جا بی مناسبت نیست که بگوییم: (من تنها پزشکی نیستم که نگران بیماری های ناگوار آینده پرخوری ها هستم بلکه جامعه پزشکی نیز نگران است.)

متذکر شدیم که چربی اضافه در بدن ذخیره می شود که مثلا با هر ۹ کالری اضافه یک گرم چربی به وزن بدن اضافه می گردد. یعنی هر لقمه چرب ۲۵ گرمی، بیست و پنج گرم اضافه وزن می دهد. اگر ۱۵۰ گرم برنج، ۷۵ گرم گوشت، ۵۰ گرم لپه، ۵۰ گرم پیاز، ۵۰ گرم سیب زمینی و ۵۰ گرم روغن که یک غذای معمولی است مصرف شود حدودا دو هزار کالری وارد بدن شده است.

اضافه تر از این مقدار برای یک انسان از چهل سال به بالا چاقی می آورد(که برای زنان حدود ۱۹۰۰ کالری لازم است) با توجه به مطالب فوق، مصرف بیش از حد موادغذایی چاقی و عوارض ناشی از آن را به ارمغان خواهد آورد. پس درد و درمان از خود آدمی است و کلید دردها و رنج ها در دست خود است.

چنان چه حضرت امیرمؤمنان علی(ع) می فرماید: داوری درد در تو است نمی اندیشی و درد از تو است نمی بینید. برای حسن ختام می توان گفت که: غذاهایی که بیش از نیاز واقعی خورده شوند مانند یک زهر در سرتاسر بدن تاثیر سوء می گذارند.

حضرت عیسی ابن مریم(ع) فرموده است: ای بنی اسرائیل تا گرسنه نشده اید، غذا نخورید، موقعی که احساس گرسنگی کردید، بخورید ولیکن سیر نخورید(زیاده روی نکنید) بدرستی که پرخوری باعث بزرگ شدن غبغب و چاقی مفرط در پهلوها می شود( جمع شدن چربی) در این حال خدا را فراموش می کنید.