ورزش و گرمازدگی

هنگامی که بدن نتواند حرارت اضافی تولید شده را دفع کند، گرمازدگی به وجود می آید. عواملی هم چون گرمای زیاد محیط، خشکی شدید هوا، نوزیدن باد، فعالیت شدید، پوشیدن لباسی که گرما …

هنگامی که بدن نتواند حرارت اضافی تولید شده را دفع کند، گرمازدگی به وجود می آید. عواملی هم چون گرمای زیاد محیط، خشکی شدید هوا، نوزیدن باد، فعالیت شدید، پوشیدن لباسی که گرما را نگاه می دارد و دهیدراتاسیون (کمبود آب بدن)، در ایجاد گرما زدگی مؤثر است. علایم اولیه شامل تعریق زیاد، سر درد، تهوع، گیجی، افزایش تهویه ریوی و اختلال در هوشیاری است.سایت سازمان تربیت بدنی در مطلبی به نقل از دکتر «شراره گنجیان» نوشت: اختلال هوشیاری به صورت تیرگی (Clouded) و یا از دست رفتن کامل هوشیاری است.احتمال بروز توهم نیز وجود دارد.از علایم دیگر می توان گرفتگی عضلانی، تشنج و از دست دادن کنترل اسفنکتری را نام برد. در موارد شدید، کمای عمیق همراه با مردمک های سوزنی مشاهده می شود.گاهی شوک همراه با افزایش ضربان قلب وجود دارد. تنفس سطحی و تند است و با کمی سختی انجام می شود. گاهی مواد استفراغی وارد دستگاه تنفس می شود.ورزشکار احساس گرما یا داغی می کند و درجه حرارت مرکزی (core) بدن بالاست. درجه حرارت رکتال معمولا بالای ۴۱ درجه سانتی گراد است. گاهی تعرق وجود دارد، برای تشخیص گرمازدگی ظن بالینی قوی لازم است.

شیوه برخورد با ورزشکار گرمازده

اگر گرمازدگی به روش صحیح درمان نشود، احتمال آسیب غیرقابل برگشت مغز، کلیه، کبد و غده آدرنال وجود دارد و در مواردی حتی ممکن است موجب مرگ ورزشکار شود. گاهی انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) دیده می شود.باید هر چه سریع تر درمان را شروع کرد اگر به اشتباه برای خنک کردن ورزشکاری تلاش کنیم، بسیار بهتر از این است که درمان ورزشکار مبتلا به گرمازدگی را برای رسیدن به تشخیص قطعی به تأخیر بیندازیم.

درمان گرمازدگی

۱) ورزشکار را روی سطح همواری بخوابانید و پاهایش را بالا نگه دارید.

۲) لباس ورزشکار را درآورید و با اسپری آب گرم یا نیمه گرم (ولرم) بر پوستش بپاشید و با هوای گرم (درجه حرارت محیط) وی را باد بزنید.استفاده از حمام یخ، بسته های یخ، اسفنج سرد و باد زدن با هوای سرد ممنوع است. چنین کاری ممکن است انقباض عروقی ایجاد کند که در این صورت دفع گرما از بدن کاهش می یابد و بیمار دچار لرز می شود که به نوبه خود تولیدات حرارت در بدن را افزایش می دهد. این افزایش حرارت در بیمار گرمازده می تواند موجب مرگ شود.

۳) کمبود آب بدن را با سرم سالین ۹ درصد جبران کنید. گاهی برای رساندن فشار خون به سطح طبیعی یا نگاه داشتن آن در این سطح، استفاده (in fusion) از چندین لیتر مایع لازم است. بعضی اوقات تزریق داخل وریدی بیکربنات برای مقابله با اسیدوزمتابولیک کمک کننده است ولی بهتر است در بیمارستان و پس از ارزیابی وضعیت اسید و باز انجام شود. در صورت افت مداوم و فشار خون می توان از تزریق مکرر وریدی ۱۰۰ میلی گرم هیدروکورتیزن استفاده کرد. هر چه زودتر ورزشکار گرمازده را به واحد مراقبت های ویژه ICU بیمارستان منتقل کنید.