بزرگراه هایی بدون محدودیت سرعت

عشق سرعت ها به این بزرگراه ها می آیند

در تابستان گذشته، وقتی سیگمار گابریل، نامزد حزب سوسیال دموکرات آلمان در آستانه انتخابات ماه سپتامبر از طرحی برای وضع محدودیت سرعت در اتوبان‌های این کشور حرف زد، واکنش بسیاری از شهروندان آلمانی با تعجب و حتی ناباوری همراه بود.

او می‌گوید سرعت دیوانه‌وار مایه خطر و دردسر است و به همین دلیل در بقیه دنیا عقلا می‌گویند سرعت بالا حدی دارد و دهه‌ها است که قوانینی محدودکننده وضع کرده‌اند. بریتانیا در سال ۱۸۶۵ اولین کشوری بود که قانونی برای سرعت وضع کرد: کمی بیش از ۳ کیلومتر (۲ مایل) بر ساعت برای درشکه‌هایی که در شهر حرکت می‌کنند و حدود ۵/۶ کیلومتر (۴ مایل) بر ساعت برای آنهایی که در خارج از شهر حرکت می‌کنند، اما ژرمن‌های عشق سرعت رانندگی سرعت نامحدود را بخشی از حقوق شهروندی خود می‌دانند. تصور رانندگی با بالاترین سرعت ممکن تقریبا در تمامی کشورهای دنیا چیزی شبیه وهم و خیال است. اگرچه خودروهایی هستند که تا ۳۲۰ کیلومتر هم سرعت می‌گیرند، اما کمتر جایی در دنیا وجود دارد که چنین رانندگی جنون‌آمیزی در اتوبان یا جاده‌هایش قانونی باشد. امروزه حداکثر سرعت مجاز در بزرگراه‌های دنیا بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت است. شبکه بزرگراهی آلمان به ولنگاری در سرعت شهرت دارد. تنها نیمی (و بر پایه برخی تخمین‌های خوشبینانه ۸ هزار کیلومتر) از این شبکه ۱۳ هزار کیلومتری دارای محدودیت سرعت است.

در باقی بزرگراه‌ها تنها علائمی دیده می‌شوند که سرعت ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت را «پیشنهاد» می‌کنند، اما به خودروهای کندرو هم هشدار می‌دهند که حداقل سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت است و اگر راننده‌ای قصد دارد با سرعتی کمتر براند بهتر است از راه دیگری برود. عشق سرعت‌های مشتاق آدرنالین از سراسر دنیا به این بزرگراه‌ها می‌آیند تا با خیال آسوده پدال گاز را تا می‌توانند فشار دهند، اما بعید است چنین تجربه‌ای خالی از خطر باشد و به همین دلیل همه آلمانی‌ها هم فکر نمی‌کنند که این بزرگراه‌ها به همین وضع باید به روی رانندگان ماجراجو باز باشند. در برخی قطعات مسیر در این بزرگراه‌ها، مثل نقاط مسکونی که آلودگی صوتی ترافیک نباید از حد استاندارد بیشتر باشد یا نقاطی که ساخت‌وساز در آنها در جریان است، محدودیت‌هایی برای سرعت وضع شده است، اما واقعیت این است که از نظر بسیاری رانندگی در این بزرگراه‌ها هیچ محدودیتی ندارد. سال گذشته اتحادیه اروپا به جد از دولت آلمان خواست در مورد این قوانین تجدیدنظر کند و علاوه بر بالا بردن ایمنی شبکه بزرگراهی‌اش از آلودگی‌های ناشی از گاز دی‌اکسید کربنی که در سرعت بالا با شدت بیشتری از اگزوز خودروهای تندرو خارج می‌شود، بکاهد.

مؤسسه‌ای غیردولتی در آلمان که در حوزه ترافیک فعال است بارها اعلام کرده بازنگری در این قوانین از صدها مورد مرگ و جرح بر اثر تصادفات رانندگی خواهد کاست و خواستار اقدام جدی دولت آلمان شده است. موافقان سرعت نامحدود اما می‌گویند مقایسه میزان تلفات رانندگی در آلمان با دیگر کشورهای اروپایی که در همه آنها قوانین محدودکننده سرعت جاری است، نشان می‌دهد که تعیین محدودیت بر سرعت تاثیری بر این تلفات ندارد و میزان تلفات در آلمان همین حالا هم از بسیاری کشورهای دنیا کمتر است. شاهد آنها آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی است که بر اساس آن میزان مرگ و میر بر اثر حوادث رانندگی در آلمان سالانه ۶ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است، درحالی‌که این نرخ در کشور همسایه، اتریش ۳/۸ نفر، در فرانسه ۵/۷ نفر و در سوئیس ۹/۴ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.

آلمان البته در این بزرگراه‌ها بیکار ننشسته و قوانین سخت‌گیرانه‌ای بر تردد در آنها دارد. برای مثال خط (Lane) سمت چپ فقط برای سبقت است و حرکت ثابت در آن ممنوع است. سبقت از خط‌های سمت راست هم اکیدا ممنوع است و جریمه‌های سنگینی در انتظار متخلفان خواهد بود. پلیس مخصوصی به نام Autobahnpolizei با آموزش‌های خاص و توانایی رانندگی در سرعت بسیار بالا آماده مقابله با قانون‌شکنان است. پلیس بزرگراه به خودروها و موتورسیکلت‌های پیشرفته ساخت بی‌ام‌و، مرسدس بنز و آئودی مجهز است که برخی از آنها بدون نام و علامت پلیس مخفیانه مراقب رانندگان بی‌ملاحظه‌اند. نکته دیگر نحوه طراحی و ساخت این بزرگراه‌ها است. لایه‌رویی این مسیرها با فناوری و مهندسی خاص، متفاوت با بزرگراه‌های عادی و همچنین با حداقل پیچ و شیب ساخته می‌شوند تا رانندگی با سرعت‌های فوق بالا آسان‌تر و ایمن‌تر شود.

مبارزه با این پدیده در آلمان آنجا دشوارتر می‌شود که ‌اگر خودروهای لوکسی چون فراری و لامبورگینی را درنظر نگیریم (قیمت این خودروها سر به فلک می‌زند و به همین دلیل چندان عمومیت ندارند)‌ هیچ کشوری به اندازه آلمان خودروی تندرو تولید نمی‌کند. با وجود تمام تمهیدات فنی و قانونی، راننده یک پورشه ۹۱۱ که ۴۸۰ اسب بخار قدرت دارد و سرعتش از ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت گذشته و در عرض چند ثانیه به ۳۲۰ می‌رسد، حقیقتا چهار چشم لازم دارد: یکی برای پاییدن مسیر جلوی خودرو، دومی برای رصد کردن خودروهایی که با سرعتی کمتر در حرکتند، سومی برای آینه‌ها و چهارمی برای ابزار و ادوات درون خودرو. این دقت و مراقبت برای راننده خودرویی که به یک شبح تبدیل شده چقدر ممکن است؟ پاسخ در لحظه اول چندان رضایت‌بخش به نظر نمی‌رسد، اما آمار نشان می‌دهد عشاق سرعت خوب از پس کار برآمده‌اند. مخالفان اما همچنان می‌گویند احتیاط شرط عقل است.