نقش درختان جنگلی در کاهش خطرات برف و بهمن

تنه درختان همانند دیواری محافظ عمل نموده و باعث کند شدن سرعت طبیعی بهمن های خطرناک شده و و سبب کاهش تخریب و حادثه های ویرانگر در مناطق حاشیه شهرها و روستاهها و جاده های ترانزیتی وبین المللی می گردد

تنه درختان همانند دیواری محافظ عمل نموده و باعث کند شدن سرعت طبیعی بهمن های خطرناک شده و و سبب کاهش تخریب و حادثه های ویرانگر در مناطق حاشیه شهرها و روستاهها و جاده های ترانزیتی وبین المللی می گردد. در این راستا با کاشت درختان جنگلی در دامنه کوههای بهمن خیز در قالب احداث پارک های جنگلی ضمن کاهش خطرات برف وبهمن ،ایجاد فضای سبز و تولید چوب و محصولات فرعی ومیوه های جنگلی را در دستور کار قرار داد. ضمنا با ایجاد پارکهای جنگلی توریسم وگردشگری را توسعه داد . در این راستا ودر خلاف جهت شیب های دامنه کوهستانهای مستعد بهمن به فواصل معینین به صورت ردیفهای مستطیل شکل از درختان مقاوم جنگلی میتوان بعنوان بهمن بر استفاده نمود. تنه و شاخه درختان بصورت حفاظی طبیعی عمل نموده و موجب کاهش سرعت بهمن های خطرناک شده و مانع افزایش خسارت های جانی و مالی می گردد. این موارد در مناطق کوهستانی شمال کشور و در حاشیه جاده های ترانزیتی و تاسیسات ساختمانی کنار دامنه های کوهستانی مستعد بهمن انجام پذیر است که سالیانه خسارت جانی ومالی بسیاری را در بر دارد.

● مقدمه

ایران ۷/۱۲میلیون هکتار جنگل با توجه به جمعیت ۷۵میلیونی خود و افزایش روزمره آن جزءکشورهای فقیربه لحاظ عرصه های جنگلی محسوب می گرددسهم هر ایرانی بطور سرانه ۲۵/۰هکتار می باشد این در حالی است که سهم سرانه جهانی۶/۰هکتار برآورد می گردداز طرفی پراکنش جنگلهای ایران به صورت نواری در روی سلسله جبال زاگرس و البرز گسترش دارند وعمده مناطق کوهستانی که در فصول سرد زمستان دارای برف وبهمن می باشد در این مناطق متمرکز می باشند که اغلب بهمن ها نیز در این فصول وبیشتر در مناطق شمال کشور اتفاق می افتد و سالیانه خسارت های جانی ومالی چشمگیری وارد می نماید.

در بعضی از نقاط بهمن خیز در جاده های کوهستانی مسیر هراز وفیروز کوه و چالوس به شمال بهمن گیر در حاشیه جاده احداث شده اما این مسئله کافی به نظر نمی رسد لذا با کاشت درختان مصنوعی در حاشیه جاده ها و مناطق مسکونی و دامنه کوههای بهمن خیز در قالب کمبر بند سبز حفاظتی به صورت دیوارهای حائل می توان کمک موثری به حفظ جان ومال انسانها وتأسیسات ساختمانی نمود. لذا کاشت درختان به صورت مصنوعی در حاشیه مناطق مسکونی و دامنه کوههای بهمن خیز و یا احداث تاسیسات ساختمانی در مناطق حاشبه جنگل، ضروری به نظر میرسد. در این مقاله سعی شده تأثیر درختان جنگلی در کاهش خطرات بهمن و برف مورد بحث وبررسی قرار گیرد.

● مواد و روشها

در این تحقیق با استاده از منابع واطلاعات تجربی نگارنده و منابع مطالعاتی کتابخانه ای و ابنترنتی اطلاعات مورد نظر جمع آوری و نقطه نظرات جمعبندی وراهکارهای لازم تجزیه وتحلیل و ارائه گردید

● بحث ونتایج

بهمن یکی از بلایای طبیعی در جهان می باشد که همانند سیل وزلزله قابل کنترل و کاهش خسارت می باشد همانطوریکه در مورد زلزله مقاوم سازی ساختمانها وتاسیسات کارساز می باشد در مورد بهمن نیز راهکارهای علمی و عملی وجود دارد یکی از راهکارهای عملی استفاده از مواهب طبیعی درختان جنگلی مقاوم می باشد . درختان بلوط ارس ، افرا گردو، راش و ممرز و انجیلیو... و حتی گونه های سریع الرشد بیدو صنوبر در بعضی از مناطق مستعد بهمن در حاشیه دامنه های پرشیب در قالب ایجاد پارکهای جنگلی و تفریحی تفرجی یکی از راهکارهای کاهش خطرات برف وبهمن می باشد درختان جنگلی با تاج وتنه و.سرشاخه خود سرعت بهمن های خطرناک را کاهش داده وسبب کاهش خسارت های احتمالی می گردند. در این راستا با لنتخاب گونه های مقاوم و کاشت درختان جنگلی به صورت نواری در دامنه های پرشیب به صورت نوارهای مستطیلی شکل به عرض وطول معین بسته به شیب منطقه و عرض دامنه ، به صورت بهمن بر عمل نموده وباعث حفظ خاک و جلوگیری از خطرات بهمن کاهش آسیب های جانی ومالی می گردد.

نویسنده:

مسعود یوسفی کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد

منابع مورد استفاده

۱- یوسفی مسعود، اثرات بهمن وبرف بر درختان جنگلی ۱۳۸۸

۲- مجله تایمز فوریه و آوریل ۲۰۰۶ و سایر