دوشنبه, ۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 27 January, 2025
بحث بر سر پایان علم
حتی هنگامی كه علم ادعا می‌كند بیش از همیشه‌در توضیح پدیده‌های طبیعی موفق بوده است،باز این فریاد بلند می‌شود كه احتمالا اكنون زمان‌پایان علم نزدیك است. این گفته صرفا به‌معنای پذیرش محدودیت نیروی فكری وعقلی علم نیست بلكه به معنای پذیرش (پایان)حقیقی علم به منزله فعالیتی بارور و مولد است.چنین جمله‌هایی اغلب با اندیشه پسامدرن(Postmodern) و یا مفهومهای عصرنوین‌همراه است. اما تاریخدانان می‌دانند كه مفهوم‌افول و مرگ احتمالی علم مفهومی است باریشه‌هایی كهن و قوی.
در واقع، تمامی نگرشهای معتقد به پایان‌احتمالی علم از یك یا دو اندیشه موضوعی‌مشتق می‌شود. خود دانشمندان اغلب دیدگاهی(خطی) دارند. آنان علم را تلاشی در جهت‌ارائه دركی منسجم و كامل از جهان طبیعی می‌دانند. اردوگاه مخالف، علم را فرایند اوج وحضیض می‌انگارند. پیروان این دیدگاه‌چرخه‌ای، علم را پیشرفتی از دوران كودكی وجوانی به سمت دوران سالخوردگی و سپس‌مرگ می‌دانند، یا در بهترین حالت، علم را توالی‌تغییرهایی می‌دانند كه امید اندكی را برای‌پیشرفتی قابل قبول یا حتی خود اندیشه‌پیشرفت باقی می‌گذارد.
دیدگاههای چرخه‌ای در جنبش رمانتیك‌ادبیات سده نوزدهم و احیای كنونی آن فراوان‌یافت می‌شود و به نظر می‌رسد كه این دیدگاههادر دورانهای بی‌اعتقادی و تردیدهای سیاسی واقتصادی به شدت رشد می‌كنند. اما نكته‌آموزنده در اینجاست كه جذابترین وشگفتترین توضیحها در مورد اندیشه چرخه‌ای‌كه در مباحث امروز نیز دیده می‌شود در كتابی‌به چاپ رسیده است كه در زمان پرتلاطم‌دیگری یعنی درست در تلخترین روزهای‌پایانی جنگ جهانی اول در ۱۹۱۸ چاپ شد.نویسنده این كتاب اسوالد شپنگلر (OswaldSpengler)، دبیر گمنام و فقیر دبیرستانهای‌آلمان بود.
كتاب ۱۲۰۰ صفحه‌ای شپنگلر به نام desAbendlandes Der untergang(افول غرب)واكنش و حساسیت بی درنگ و پایداری رابرانگیخت. در این كتاب می‌توان طلایه‌های‌استدلالهای امروز را یافت. مفهومهایی آشنا كه‌در نوشته‌های اندیشمندان بسیاری، از توین‌بی(ادامه دهنده مستقیم شپنگلر) گرفته تا مؤلفان‌عصر نوین و دیگر منتقدان دیده می‌شود.مفهوم كلیدی شپنگلر این است كه تاریخ در هردوره تاریخی اساسا جریان یكسانی را طی‌می‌كند و از ساخت یكسانی تبعیت می‌كند. هریك از تمدنهای قدرتمند نوع بشر نه تنها ازهمان اعتبار و اهمیت تمدن غرب برخوردارندكه به نوبه خود، از چرخه‌ای یكسان و فصل‌وارپیروی می‌كنند. بنابه گفته شپنگلر، سده بیستم‌متناسب است با روم باستان در دوران حكومت‌وحشیانه قیصرها و اینك ما در آخرین روزهای‌زمستان به سر می‌بریم.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست