شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

ادگار الن پو, شاعری که لحظه به لحظه با دردهایش زیست و خلق کرد


ادگار الن پو, شاعری که لحظه به لحظه با دردهایش زیست و خلق کرد

ادگار الن پو, شاعر و داستان نویس و منتقد ادبی آثار شاعرانه اش جنبه های تغزلی و شاعرانه دارد و درد, غربت, ملال و اضطراب واقعی را به خواننده القا می کند

ادگار الن پو، شاعر و داستان نویس و منتقد ادبی امریکایی در سال(۱۸۰۹)در بوستون آمریکا و در خانواده ای پروتستان و اسکاتلندی زاده شد. پدر و مادرش هنرپیشه سیار بودند. پو، پس از آنکه پدر خانواده خود را ترک کرد و مادر بر اثر بیماری سل درگذشت، از طرف تاجر ثروتمند اسکاتلندی مقیم ریچموندبه نام جان آلن به فرزندی پذیرفته شد. جان آلن در ۱۸۱۵ برای انجام دادن امور تجاری با خانواده خود به زادگاهش، اسکاتلند سفر کرد و ادگار در آنجا به تحصیل پرداخت و پس از پایان تحصیلات دبیرستانی در ۱۸۲۶ به دانشگاه ویرجینا وارد شد و از آزادی بیشتری برخوردار گشت. از همین زمان به الکل و قمار روی آورد و بر اثر مقروض شدن و تعهدات مالی، میان او و پدرخوانده اش مشاجره ها و اختلافاتی پدید آمد، پو در ۱۸۲۶ تحصیلات دانشگاهی را ناتمام گذارد و به شعر و ادب که استعداد فراوان خود را در آن کشف کرده بود، روی آورد و از طرف پدر و مادرخوانده‌اش به سهل انگاری و تنبلی متهم گشت. آنان را ترک کرد و به امریکا گریخت. در بوستون با درآمدی که از کار به دست آورد، اولین دیوان خود را به نام «تیمور لنگ» و اشعار دیگر انتشار داد.

پو در قطعه تیمور لنگ که مهمترین شعر این دیوان است، اعترافات تیمور خونخوار را در شبی از زندگی شرح می دهد که در طی آن اسرار قلب خسته از غرور و خالی از فضائل انسانی خود را فاش میسازد و نقل میکند که چگونه میل به جهانگیری در او پدید آمد و چگونه عشق به دختری او را بر آن داشت که به فتح کشورها بپردازد تا بتواند سرانجام عشق و مقام و پیروزی را یکجا به بانوی خود تقدیم کند. پو در ۱۸۲۷ به ارتش وارد شد و در بوستون ابتدا در زرادخانه به خدمت پرداخت، پس از آن با سمت تازه ای به جزیره سالیوان واقع در کارولینای جنوبی اعزام گشت. این جزیره را در قصه «سوسک طلایی» وصف کرده است. پو در ضمن خدمت در ارتش اوقات فراغت را به سرودن شعری طولانی با عنوان «الاعراف» صرف کرد. این منظومه از ستاره ای که به همین نام کشف شده و چندی در آسمان درخشیده و ناپدید گشته بود، مایه گرفته و در آن پدید آمدن ستاره زیبا و درخشان وصف گردیده است. این شعر دوره جوانی پو از جاذبه های فراوان و تغزلی زیبا و خیال انگیز برخوردار است. پو در ۱۸۲۹ به دیدار مادرخوانده خود که بر بستر مرگ افتاده بود، شتافت و هنگامی رسید که مراسم تدفین انجام گرفته بود و بر اثر تجدید دیدار با جان آلن آشتی کرد و به آکادمی نظامی وست پوینت فرستاده شد که به سبب کثرت داوطلب او را نپذیرفتند. سپس به بالتیمور نزد عمه اش خانم کلم رفت و همانجا ماند و دیوان تازه تیمور لنگ، الاعراف و اشعار دیگر را به چاپ رساند که منتقدان درباره آن مقاله های اغراق آمیزی نوشتند و به این وسیله پو را به مردم شناساند. پو در این هنگام رابطه خود را با پدرخوانده به کلی قطع کرد و از ارث او محروم شد.

در تابستان این سال، یکی از روزنامه­های فیلادلفیا یک مسابقه داستان نویسی ترتیب داد و پو که در بالتیمور و نزد عمه خود به سر می برد، نوشتن چندین داستان را آغاز کرد از آن جمله است: «دستخطی مکشوف در یک تنگ» (۱۸۳۳)، «قصه های فولیوکلاب» ، «از نفس افتاده» و مانند آن که از میان آنها داستان «دستخط مکشوف در یک تنگ»، برنده جایزه مسابقه روزنامه فیلادلفیا گشت و توجه کندی بنیانگذار انجمن ادبی را به خود جلب کرد و او را به مدیریت مجله ساترن لیترری مسنجر را که در ریچموند منتشر می شد، معرفی کرد. پو همکاری نزدیکی را با این مجله آغاز کرد و تنها در یک سال سی و هفت مقاله تحقیقی درباره کتابهای امریکایی یا خارجی و نه داستان و چهار منظومه و تعداد فراوانی نقد ادبی در آن انتشار داد. خود او درباره این نقدها گفته است: «من در نقد بی پروا و نیرومند هستم، چه مربوط به دوستانم باشد، چه دشمنانم.» بر اثر همکاری پو شمارگان این مجله به طور ناگهانی افزایش یافت. پو در ۱۸۳۶ با ویرجینا کلم دخترعمه سیزده ساله خود، ازدواج کرد و در همین دوره بود که راه میخانه های ریچموند را پیش گرفت و به حدی در الکل غرق شد که مدیر مجله، او را اخراج کرد.

از آغاز ۱۸۳۸ پو با همسر و مادرهمسرش در نیویورک اقامت گزید و در آنجا داستان بزرگ «سرگذشت آرتور گاردن پیم اهل نانتاکت» را که در مجله مسنجر به صورت پاورقی منتشر می شد، به پایان رساند که داستانی است ماجراجویانه و پرحادثه با صحنه های وحشت انگیز و خیالی که تحت نفوذ رمان‌های «ژول ورن»قرار گرفته است. پو در ۱۸۳۹ در فیلادلفیا با مجله جنتلمنز مکاری کرد. در همین سال مجموعه داستانهایش را با عنوان «قصه های عجیب و غریب و خیال انگیز» انتشار داد. این مجموعه که به وسیله بودلر شاعر فرانسوی ترجمه و کمی پس از مرگ پو منتشر شد، پو را به شهرت جهانی رساند. پو در مقدمه مجموعه داستانها از خود دفاع کرده و عقیده کسانی را که داستانهای او را تقلیدی از آثار هوفمان دانسته اند، رد کرده است. از این تاریخ پو، چندین مجله ادبی را اداره کرد و در ۱۸۴۵ آخرین دیوانش، «کلاغ سیاه و اشعار دیگر»را انتشار داد که از معروفترین آثار او به شمار می آید. زندگی خانوادگی پو بر اثر ابتلای همسرش به بیماری سل دگرگون شد و او در مدت بیماری ویرجینیا بر اثر زجر بسیار بیش از پیش به الکل پناهنده شد و چند قصه از جانگذارترین قصه هایش را منتشر کرد، از آن جمله «نقاب مرگ سرخ»، «گربه سیاه» و «قلب قصه گو»و مانند آن که بر داستان نویسان فرانسه، روسیه و انگلیستان نفوذ فراوان بر جای گذاشت و در واقع مبنای داستان کوتاه جدید قرار گرفت. سرانجام ویرجینیا در ژانویه ۱۸۴۷ در بیست و پنج سالگی درگذشت. پو در آخرین سالهای زندگی منظومه های بسیار زیبایی سرود، از آن جمله «اولالوم »،«ناقوس» ، «آنا بل لی»و مانند آن.

این سالها همچنین با انتشار مقاله ای مهم با عنوان «یورکا» از برجستگی و اعتبار خاص برخوردار بود. این اثر که نام دیگرش مقاله ای درباره عالم مادی و معنوی است در ۱۸۴۸ منتشر شد که شاعر در آن از عالم مادی و ماوراءالطبیعه و اصل خلقت و سرنوشت سخن گفته است. ادگار پو شاعر مرگ و مستغرق در عدم، در این اثر با فلسفه شورانگیزش، ادارکی خوشبینانه از زندگی عرضه می کند. مقاله یورکا به وسیله شارل بودلر به زبان فرانسوی ترجمه شد. بی نظمی و آشفتگی زندگی پو از طرفی و زیبایی و غرابت آثارش از طرف دیگر حس کنجکاوی و توجه عامه مردم را به او جلب کرد، تا جایی که در جلسه های سخنرانی او درباره فلسفه سرودن شعر یا مبانی شعر حضور می یافتند. این خطابه ها به وسیله بودلر شاعر فرانسوی ترجمه شد و پس از مرگ پو در ۱۸۵۰ انتشار یافت. روزهای آخر زندگی پو بر اثر اعتیاد به الکل، اختلال عصبی و فقر، با تیره­روزی و بینوایی اندوهباری همراه بود و سرانجام پس از چندی بستری شدن در بیمارستان واشنگتون به دنبال بحرانی آمیخته با تشنج از پای درآمد. آثار کامل پو در هفده جلد در ۱۹۰۲ به چاپ رسید. آثار شاعرانه پو جنبه تغزلی و شاعرانه دارد و درد غربت و ملال و اضطراب واقعی را به خواننده القا می کند، اما شهرت و پیروزی پو از محیطی سنگین و اسرارآمیز مایه گرفته است. قصه ها غالباً وحشت انگیز، جانگداز و خیالی است و از وسوسه مرگبار نویسنده سرچشمه می گیرد. این داستانها را می توان اساس رمان کارآگاهی دانست که بعد از او رایج گشت. ترجمه آثار پو به وسیله بودلر و نفوذش بر شاعرانی چون «والری»، «مالارمه» و «رمبو» به او شخصیتی جهانی بخشید و بر نهضت سمبولیسم فرانسه تأثیر فراوان گذارد.

آلن پو سال‌ها سردبیر روزنامه «رجیستر» چاپ شهر بالتیمور آمریکا بود. حرفه روزنامه‌نگاری باعث شده بود که داستان‌های کوتاه او روح واقعی داشته باشند زیرا انعکاس واقعیت‌های روز بودند و استحکام نوشته در واقعی تلقی شدن آنها جای تردید باقی نمی‌گذارد. وی بیش از چهل سال عمر نکرد و بیماری سل او را از پای درآورد.داستان های آلن پو که در سال ۱۸۴۹ فوت شد هنوز تجدید چاپ می‌شوند.