توصیه‌های ضدخانه‌داری

- الو...
- الو...سلام! خوبی؟!
- سلام! ممنون. تو خوبی؟
- من هم خوبم. راستی زنگ زدم بپرسم بالاخره اون ظرف چینی که ترک خورده بود را چه کار کردی؟ ...
- هیچی. همین‌طور گذاشتمش کنار. چه‌طور مگه؟
- امرزو …

- الو...

- الو...سلام! خوبی؟!

- سلام! ممنون. تو خوبی؟

- من هم خوبم. راستی زنگ زدم بپرسم بالاخره اون ظرف چینی که ترک خورده بود را چه کار کردی؟ ...

- هیچی. همین‌طور گذاشتمش کنار. چه‌طور مگه؟

- امرزو صبح توی برنامه ... تلویزیون می‌گفت برای برطرف کردن ترک ظرف‌های چینی می‌توانید آنها را در یک ظرف شیر بگذارید و بجوشانید یا مغز بادام خام را روی قسمت ترک خورده بمالید.

- واقعا؟!

- آره بابا. خودم شنیدم.

- آخه مگه می‌شود؟

- آره. میگم توی برنامه تلویزیون داشت می‌گفت. همین امروز.

- تکرارش را کی می‌دهد؟

- دقیقا نمی‌دانم. فکر نکنم اصلا تکرارش را نشان بدهد.

- باشه. دستت درد نکند. دیگر چه خبر؟

- ...

این بخشی از گفتگوی تلفنی دو خانم خانه‌دار است که یکی از آنها پس از تماشای بخش خانه‌داری یک برنامه تلویزیونی، این توصیه غیربهداشتی برای برطرف کردن ترک ظرف‌های چینی را به دیگری هم می‌گوید. شما هم از این قبیل توصیه‌ها چیزی شنیده‌اید؟

حکایت اول:

بند زدن چینی با شیر و مغز بادام

بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی مربوط به خانه و خانواده که بیشتر بیننده‌هایش خانم‌های خانه دار هستند، برنامه‌های جالب، مفید و پربیننده‌ای هستند. بخش‌هایی شامل آشپزی، آموزش کارهای هنری و در کنار آن دعوت از متخصصان و کارشناسان و ارایه اطلاعات مفید و کاربردی درباره مسایل تربیتی، راون‌شناسی، روان‌پزشکی و پزشکی این برنامه‌ها را به برنامه‌هایی پربیننده تبدیل کرده است که به افزایش آگاهی بینندگان و بهتر زندگی کردن آنها کمک می‌کند اما مشکل زمانی به وجود می‌آید که در بخش توصیه‌های خانه داری چنین برنامه‌های پربیننده‌ای، توصیه‌های غیربهداشتی ارایه شود. با وجود دقت و توجه مسوولان و تهیه‌کنندگان این برنامه‌ها در بخش‌های پزشکی و روانشناسی و دعوت از بهترین متخصصان و اساتید، گاهی بخش نکات خانه داری بخشی ساده و کم‌اهمیت در نظرگرفته می‌شود و نکات غیربهداشتی در قالب توصیه‌های خانه‌داری این برنامه‌ها بیان می‌شود. برای مثال همین توصیه استفاده از شیر یا مغز بادام برای برطرف کردن ترک ظروف چینی می‌تواند مشکلات بهداشتی به وجود بیاورد. کارشناسان بهداشتی توصیه می‌کنند ظروف چینی پس از ترک خوردن کنار گذاشته شوند و مورد استفاده قرار نگیرند چون باقی ماندن مواد غذایی در ترک ظرف محل مناسبی برای رشد میکروب‌ها و باکتری‌هاست و در صورت استفاده از این ظروف این موضوع ممکن است موجب مسمومیت و عفونت‌های گوارشی شود.

حکایت دوم:

دور نریختن روغن سرخ کردنی

از آنجایی که مخاطب این نوع برنامه‌ها خانم‌های خانه‌دار هستند و بیشتر بینندگان این برنامه‌ها هم همین قشر هستند، وجود بخشی با عنوان نکات خانه داری در این برنامه‌ها طبیعی و پرطرفدار است. در این بخش به طور معمول مواردی مانند اینکه بوی سوختگی و ته گرفتن برنج را می‌توان با گذاشتن یک تکه نان یا یک پیاز برش داده شده روی آن تا حد زیادی برطرف کرد یا اینکه اگر نمک خورش زیاد شد و غذا شور شد، می‌توان یک سیب زمینی را برش داده و در خورش ریخت تا پس از چند دقیقه جوشیدن، مقدار نمک اضافی را به خود جذب کند، بیان می‌شود. این موارد نکاتی مفید و کاربردی برای خانم‌های خانه‌داری است که اغلب وظیفه آشپزی و پخت غذا برای افراد خانه را به عهده دارند اما جای تاسف دارد که در میان این توصیه‌ها گفته می‌شود شما لازم نیست روغن باقی‌مانده از پخت شیرینی یا سرخ کردن غذاها را دور بریزید و برای صرفه‌جویی بیشتر می‌توانید این روغن را در ظرفی نگهداری کرده و برای تهیه نیمرو یا سرخ کردن پیاز از آن استفاده کنید. درست همین جاست که آدم تعجب می‌کند با وجود اعلام عدم استفاده مجدد از روغنی که قبلا حرارت دیده و مورد استفاده قرار گرفته و بیان مضرات آن برای سلامت افراد از قول کارشناسان تغذیه در برنامه‌های مشابه و یا شاید هم بخش‌های پزشکی و تغذیه همین برنامه باز هم چنین توصیه‌ای بیان می‌شود.

شاید یک علت این اشتباهات خواندن نکات خانه داری از روی متن و بیان شفاهی آن باشد در حالی که اگر این توصیه‌ها هم مانند بخش‌های هنری یا آشپزی به صورت عملی آموزش داده شوند به احتمال زیاد موارد غیربهداشتی و غیرعملی این توصیه‌ها خود به خود حذف شده و تنها بخش‌های کاربردی و مفیدشان باقی خواهد ماند. به‌نظر می‌رسد باید نظر پزشکان، متخصصان تغذیه و کارشناسان بهداشت در بخش نکات خانه‌داری این برنامه‌ها هم مورد توجه قرار بگیرد و مواردی که قرار است در این بخش عنوان شوند بیشتر مورد بررسی قرار گیرند.

فرزانه فولادبند