پایان کابوس کچلی

زندگی رمز و رازهای مختلفی دارد یکی از این اسرار را می توان در همه جا دید, در خانه, محل کار, رستوران و این مشکل میلیون ها مرد در سراسر جهان است برای پیدا کردن آن, فقط کافی است نگاهی به آینه بیندازید درست است منظور ما سر بی موی شماست جالب است بدانید, کچلی برای خیلی از مردان عمده ترین مشکلی است که برای رفع آن به پزشک مراجعه می ک

زندگی رمز و رازهای مختلفی دارد. یکی از این اسرار را می‌توان در همه جا دید، در خانه، محل کار، رستوران و... این مشکل میلیون‌ها مرد در سراسر جهان است.برای پیدا کردن آن، فقط کافی است نگاهی به آینه بیندازید. درست است. منظور ما سر بی موی شماست! جالب است بدانید، کچلی برای خیلی از مردان عمده‌ترین مشکلی است که برای رفع آن به پزشک مراجعه می‌کنند.

تاکنون،‌ مانع اصلی برای پیدا کردن راه‌حل، دانش ناقص ما از علت اولیه ریزش موی مردانه بوده است، اما یافته‌های جدید خبرهای خوبی برای مردان دارد.

اگر موی سر مردان فوایدی همچون محافظت در برابر نور خورشید و گرما و همچنین زیبایی را به ارمغان می‌آورد، پس چرا ژن‌های مربوط به ریزش موی مردانه با موفقیت از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند؟ چرا ژن ریزش موی مردانه طی دوران مختلف حذف نشده است؟

در ۳۰ سالگی یک چهارم مردان کم‌کم دچار ریزش مو می‌شوند. ریزش موی مردانه از یک الگوی قابل پیش‌بینی تبعیت می‌کند. ابتدا موهای دوطرف پیشانی شروع به ریزش می‌کنند و سپس نوبت به وسط سر می‌رسد و کل موها به مرور می‌ریزند.

یکی از اولین سرنخ‌ها در رابطه با این موضوع توسط دانشمند یونانی به نام «هیپوکراتس» کشف شد. او مشاهده کرد که افراد اخته دچار ریزش مو نمی‌شوند.

امروزه می‌دانیم که تولید مقادیر بالای هورمون تستوسترون در داخل و اطراف ریشه مو یکی از علل شروع ریزش آنهاست.

موهایی که در عقب سر قرار دارند، گیرنده‌های کمتری برای تستوسترون دارند و به همین دلیل در برابر تاثیر هورمون مقاوم‌ترند و دیرتر می‌ریزند.

تستوسترون در بدن به دی هیدروتستوسترون تبدیل می‌شود که مانع تولید موهای ضخیم و بلند توسط ریشه مو شده، در عوض باعث رشد موهایی کوتاه و باریک می‌شود، درست مانند موهایی که روی سر نوزاد رشد می‌کنند، اما باید بدانید که تستوسترون تنها قسمتی از داستان ریزش مو را به خود اختصاص می‌دهد و یافته‌های جدیدتر خبر از تاثیر عوامل دیگری می‌دهند.

در حالت عادی ریشه مو چرخه رشد و سکون را طی می‌کند. در دوره رشد سلول‌های بنیادی و اجدادی که در بستر ریشه مو قرار دارند، بزرگ‌تر و تقسیم می‌شوند و ساخت موی جدید را شروع می‌کنند.

دانشمندان با مقایسه ریشه مو در نواحی مودار و بی‌موی سر انتظار داشتند که در نواحی در حال ریزش خبری از سلول‌های بنیادی و اجدادی نباشد، اما نتایج به دست آمده آنان را شگفت‌زده کرد.

با وجود این که سلول‌های اجدادی در نواحی بی‌مو وجود نداشتند، اما سلول‌های بنیادی زیادی در این نواحی دیده شد، البته آن طور که به نظر می‌رسید، تنها مشکل فعال نشدن آنها برای شروع ساخت مو است.

سلول‌های بنیادی این توانایی را دارند که تقریبا به هر نوع سلولی که می‌خواهند تبدیل شوند و اگر بتوانیم راهی برای تحریک ژن‌های مربوط به تبدیل آنها به سلول مو پیدا کنیم، می‌توانیم باعث خشنودی همه مردان بی‌مو شویم.

سال گذشته با رویاندن مو در شرایط آزمایشگاهی، دانشمندان توانستند یک قدم به این آرزو نزدیک‌تر شوند. البته رویاندن مو روی سر انسان بسیار دشوار‌تر از شرایط آزمایشگاهی خواهد بود.

اما چرا سلول‌های بنیادی مردان بی‌مو نمی‌توانند به سلول‌های اجدادی تبدیل شوند؟ دانشمندان دریافته‌اند که در موش‌های آزمایشگاهی، پیام لازم برای تبدیل سلول‌ بنیادی به اجدادی توسط چربی اطراف ریشه مو صادر می‌شود.

لایه چربی در پوست سر مردان و موش‌های بی‌مو نازک‌تر از همتاهای مودار آنهاست. همچنین محققان دریافته‌اند، ماده‌ای به نام پروستاگلاندین D۲ که غلظت آن در نواحی بی‌مو بیشتر است، از فعال شدن سلول‌های بنیادی جلوگیری به عمل می‌آورد.

این دو علت تاکنون به عنوان علل فیزیولوژیک ریزش مو در مردان شناخته شده و دانشمندان امیدوارند تا پس از شناخت علل دیگر بتوانند از ریزش موی مردانه جلوگیری کنند.

همان طور که گفتیم مو برای مردان فوایدی همچون محافظت سر در برابر نور خورشید، حفظ گرما و زیبایی را به همراه دارد. پس چرا ژن ریزش مو تاکنون توسط انتخاب طبیعی حذف نشده است؟ از آنجا که امروزه می‌دانیم ریزش مو می‌تواند از هر مو والد به ارث برسد، هنوز نمی‌توانیم جواب درستی برای این سوال پیدا کنیم.

● درمان‌های ریزش مو

شاید برایتان جالب باشد که بدانید کلاه‌گیس از حدود پنج هزار سال قبل در میان آشوری‌ها، سومری‌ها، آریایی‌ها و یونانی‌ها رواج داشته است.

همچنین این اقوام از داروهای گیاهی برای جلوگیری ریزش مو استفاده می‌کردند. مصریان باستان یکی از کهن‌ترین درمان‌ها را در ۳۵۰۰ سال قبل ثبت کرده‌اند که شامل ترکیبی از اکسید آهن، سرب، پیاز، مرمر سفید، عسل، چربی مار، کروکودیل، اسب آبی و شیر به همراه جادوی خدای خورشید بوده است.

از آن پس تاکنون انواع توصیه‌های ضد ریزش موی خنده‌دار رواج یافته است. مثل خوابیدن روی تخت شیبدار، بلند نگه داشتن موها، کوتاه نگه داشتن موها، ماساژ سر با فلفل قرمز، نفت سفید و اسید کربولیک، استفاده از کلاه مکشی، استفاده از شانه الکتریکی، تزریق موم گرم به زیر پوست سر، ریختن چای سرد روی سر و ماساژ سر با آبلیمو.

شاید بی‌مویی یک سازگاری فیزیولوژیک باشد. بی‌مویی موجب می‌شود تا نور خورشید از طریق پوست در افراد مسن بیشتر جذب شود و در نتیجه ویتامین D بیشتری ساخته شود

امروزه کاشت مو یک انتخاب شناخته شده است. در این روش موها از قسمت پرموتر سر خود فرد یا یک فرد دیگر به نواحی بی‌مو پیوند می‌شوند. کاشت موهای مصنوعی نیز هم‌اکنون ممکن شده است.

مصرف پروپسیا یک راه دیگر است که تاثیر کمتری دارد. این قرص توسط شرکت مرک ساخته شده که اثر ضد موی تستوسترون را به صورت موضعی کاهش می‌دهد.

ماینوکسیدیل داروی دیگری است که مصرف آن شایع‌تر است. این دارو جریان خون را افزایش می‌دهد و آنزیم‌های سازنده پروستاگلاندین را که برخی از آنها موجب افزایش رشد مو می‌شوند، فعال می‌کند.

ماینوکسیدیل می‌تواند باعث رشد موهای کوتاه و باریک (همانند موهای نوزاد)‌ نیز بشود که علت آن هنوز ناشناخته است.

یافته‌های جدید در زمینه ریزش مو، ظهور درمان‌های جدید را نوید می‌دهد. محصولاتی که هنوز به بازار عرضه نشده‌اند، هدف‌شان این است که سلول‌های بنیادی اطراف ریشه مو را در مردان بی‌مو فعال کنند.

برخی دانشمندان پا را فراتر گذاشته‌اند و از «پایان ریزش مو» حرف می‌زنند. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که ممکن است هر چیزی را درمان کنیم، حتی ریزش مو.

● سوال‌های بی‌جواب

شاید بی‌مویی برای بقا فوایدی داشته که همچنان دوام آورده است. یک نظریه این است که بی‌مویی نشان دهنده غلبه فرد بر وضعیت است.

سر بی‌مو می‌تواند نشان دهنده هیجانات درونی فرد باشد، مثلا قرمزی همراه با عصبانیت. در طبیعت، قرمز اغلب رنگ غلبه است. بنابراین یک سر قرمز به شما می‌گوید «کاری به کارم نداشته باشید!»

البته افراد غالب لزوما بی‌مو نیستند. بسیاری از رهبران در دوران مختلف پرمو بوده‌اند. چیزی که هست، بیشتر ما برای رهبران کم مو تبعیض قائل می‌شویم.

به عنوان مثال، بیشتر افرادی که در ایالات متحده در انتخابات پیروز می‌شوند، از افراد مودار هستند. در عین حال، برخی افرادی که دچار ریزش مو می‌شوند آن را پنهان می‌کنند، مثل جولیوس سزار که گفته می‌شود، مبتکر شانه‌کردن مو از نواحی مودار روی نواحی بی‌موست.

یک نظریه دیگر بر این باور است که بی‌مویی یک نشان اجتماعی برای بلوغ فکری، فرزانگی و بزرگی است. طبق تنها مطالعه‌ای که روی این نظریه تا امروز انجام شده، مردان بی‌مو در نظر خانم‌ها بالغ‌تر با پرخاشگری کمتر و همچنین مسن‌تر و با جذابیت‌ کمتر دیده می‌شوند.

سوال تکاملی که در این میان مطرح می‌شود این است که چرا ژن‌هایی که مسئول چنین پیام‌هایی هستند، بقا پیدا می‌کنند؟

شاید بی‌مویی یک سازگاری فیزیولوژیک باشد. یکی از مطالعات اخیر بیان کرده است که بی‌مویی موجب می‌شود تا نور خورشید از طریق پوست در افراد مسن بیشتر جذب شود و در نتیجه ویتامین D بیشتری ساخته و از سرطان پروستات پیشگیری شود.

این نکته جالبی است. البته هنوز مقایسه سرطان پروستات در مردان مودار و بی‌مو انجام نشده است. ممکن است ژن‌هایی که باعث ریزش مو می‌شوند، فواید خاص خودشان را داشته باشند که هنوز ناشناخته باقی مانده است.

دکتر امیر شیروانی