عرضه گیاهان دارویی از طریق غذاهای سنتی

واژه نیاز در زندگی انسان ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است زیرا همه فعالیت های جوامع بشری جهت رفع نیازهای موجود انجام می شود در میان نیازهای مختلف و متعددی که انسان ها با آن مواجه هستند نیاز به غذا برای بقای حیات, در راس قرار دارد و این موضوع حجم قابل توجهی از فعالیت های افراد جامعه را به خود اختصاص داده و با افزایش جمعیت میزان تقاضا برای مواد غذایی افزایش چشمگیری داشته است

واژه نیاز در زندگی انسان‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است زیرا همه فعالیت‌های جوامع بشری جهت رفع نیازهای موجود انجام می‌شود. در میان نیازهای مختلف و متعددی که انسان‌ها با آن مواجه هستند نیاز به غذا برای بقای حیات، در راس قرار دارد و این موضوع حجم قابل توجهی از فعالیت‌های افراد جامعه را به خود اختصاص داده و با افزایش جمعیت میزان تقاضا برای مواد غذایی افزایش چشمگیری داشته است.

روند رو به رشد تقاضا و به تبع آن عرضه مواد غذایی، رفته رفته باعث شد تا فعالان در این بخش برای موفقیت بیشتر در بازار کار به شگردهای مختلفی دست زده و به رقابت با همدیگر بپردازند که این امر هم اکنون تبعات مثبت و منفی بسیاری را به وجود آورده است.

ایجاد تنوع غذایی و ابتکار عمل‌های سالم در راه تهیه انواع غذاها یکی از نتایج فوق‌الاشاره است که تاکنون توانسته وضعیت تغذیه انسان‌ها را با موفقیت‌های کمی و کیفی مواجه سازد اما آن چه نگران کننده است تولید و عرضه غذاهای ناسالمی است که تنها به انگیزه منافع اقتصادی در میان مردم رایج شده و متاسفانه همین غذاهای ناسالم‌ ریشه بروز بسیاری از بیماری‌هایی است که دولت و ملت برای درمان آنها سالانه متحمل هزینه‌های بسیار می شوند.

با بررسی سیر تحولات انجام شده در حوزه تهیه و توزیع مواد غذایی به نظر می‌رسد تنها راه برون رفت از این جریان منفی ، ایجاد و برقراری فرهنگ تغذیه سالم در جامعه است که جهت تحقق این مساله می‌بایست از ابزارهای موجود به بهترین نحو استفاده شود. بدون تردید باید اذعان کرد که سالم‌ترین غذاهای دنیا در دل طبیعت نهفته شده که تنها با طرح و اجرای فرمول‌های ویژه می‌توان متنوع‌ترین، مفیدترین و لذیذترین غذاهای دنیا را تولیدی و به جامعه عرضه کرد. هر چند در این زمینه فعالیت‌های خوبی هم صورت گرفته و هم اینک غذاهای سنتی بسیاری موجود است که علاوه بر برخورداری از ارزش‌ غذایی بالا دارای خواص دارویی و درمانی نیز است. در مقابل موفقیت‌های موجود، کاستی‌هایی هم به چشم می‌خورد که رشد و توسعه آن نگران کننده است و دیگر کوتاهی در برابر تولید و عرضه غذاهای ناسالم و دارای منشا انواع بیماری‌های ناشناخته و شناخته شده از سوی هر شخص یا سازمانی قابل پذیرش نبوده و بایستی همه دست‌اندرکاران نسبت به این موضوع توجه خاص علمی و عملی از خود نشان دهند. در این زمینه استفاده از امکانات موجود امری اجتناب‌ناپذیر به دید می‌آید زیرا با بررسی کوتاه می‌توان اثبات کرد که همه ما برای رفع مشکلات هیچگاه از امکانات موجود به اندازه کافی و آن گونه که باید و شاید هم استفاده نکرده‌ایم.

به عنوان مثال در شرایط فعلی که بیماری مهلک (وبا) شایع شده و سلامتی جامعه را به طور جدی مورد تهاجم قرار داده وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با صدور دستورالعملی مردم را از خوردن سبزیجات منع کرده است و این مساله علاوه بر تحمیل زیان اقتصادی برای تولید‌کنندگان مزبور، مردم را نیز نسبت به بهره‌مندی از خواص مفید سبزیجات محروم ساخته‌اند و این در حالی است که می‌توان با تجهیز مراکزی تحت پوشش وزارتخانه مذکور نسبت به ضدعفونی کردن محصولات مذکور اقدام کرد که متاسفانه این امر مورد توجه مسئولان امر قرار نگرفته است. اگر بخواهیم راه‌های ترویج صحیح گیاهان دارویی در جامعه را بررسی کرده و از میان آنها بهترین روش را برگزینیم ناچارا می‌بایست حوزه مورد بحث را به دو بخش منابع و مصارف تقسیم‌بندی کنیم. در بخش اول که به تهیه و تولید گیاهان دارویی مربوط می‌شود بایستی به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که در صورت تقاضای مطلوب از سوی جامعه با کمبود محصولات مورد نظر مواجه نشویم و از سوی دیگر لازمه بخش دوم برخورداری از شبکه گسترده توزیع است که باید با روش‌های صحیح و کارآمد، محصولات مورد اشاره را در اختیار متقاضیان قرار دهیم که این امر با استفاده از روش‌هایی میسر می‌شود که کارآمدترین راه برای این موضوع فرهنگ‌سازی می‌باشد.

فرهنگ‌سازی برای ایجاد باور در اذهان عمومی در خصوص تغذیه سالم و استفاده از گیاهان دارویی مستلزم به کارگیری امکانات و ابزارهای مخصوص به خود است که از اهم آنها فضاهایی است که بتوان در آنها به راحتی با مردم تماس برقرار کرد و آموزه‌های مورد نظر را به آنان انتقال داد. در همین رابطه اتحادیه قهوه‌خانه‌داران و قهوه‌خانه‌های سنتی تهران با اجرای برنامه‌ای تحت عنوان «طرح جامع سامان‌دهی رسته‌های تحت پوشش»، با هدف توانبخشی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی واحدهای صنفی مربوطه اقدام به معرفی و اشاعه مصرف غذاها، چاشنی‌ها، نوشیدنی‌های سرد و گرم و پیش‌غذاها و پس‌غذاهای سنتی که عمدتا منشا گیاهان دارویی را نیز دارا می‌باشند را کرده است.

از دید اتحادیه که در قالب طرح مذکور در حال اجرای آن است تغییر رژیم غذایی مردم از طریق واحدهای اشاره شده امکان‌پذیر خواهد بود و بدین طریق می‌توان عادت غذایی مردم را بهبود بخشید. برای تحقق این خواسته ضمن برقراری تماس با مراجع ذی‌صلاح و دعوت از آنها برای ارایه پیشنهادات و طرح‌های مفید و سازنده جلساتی را نیز با اعضای تحت پوشش برگزار کرده و پس از شرح محتوای طرح فوق‌الاشاره از آنها نیز خواسته شد تا جهت اجرای بهتر برنامه مذکور، نهایت تلاش و همکاری را با اتحادیه‌شان داشته باشند. بدیهی به نظر می‌رسد که عرضه گیاهان دارویی از طریق عرضه غذاهای سنتی که روزانه تعداد زیادی از مردم در سطح کشور جهت دریافت خدمات تغذیه‌ای به محل‌های مذکور مراجعه و پاتوق می‌کنند آثار و تبعات مفید و موثری را بر فرهنگ استفاده از غذاهای سنتی مردم که از جنبه‌های دارویی و درمانی هم برخوردار هستند دارا می‌باشد.

در راستای اجرای این طرح با استفاده از فرصت پیش آمده از تمام دست‌اندرکاران حوزه‌های مربوطه جهت شرکت در حوزه‌های علمی و عملی این طرح دعوت به عمل می‌آورم چرا که بر این باورم هیچ یک از ما باهوش‌تر از همه ما نیست.

در صورتی که طرح مذکور با موفقیت به اجرا درآید تغذیه سالم در میان جمعیت رایج شده و در نتیجه آن با کاهش و حذف بسیاری از بیماری‌ها، جامعه ما از انسان سالم (که طبق شعار سازمان جهانی بهداشت به عنوان محور توسعه پایدار شناخته شده است) برخوردار خواهد شد. پس به راحتی می‌توان ادعا کرد که:‌ محور توسعه پایدار کشورمان همانا بهره‌مندی حداکثر افراد جامعه از تغذیه سالم است.

رحیم شایان‌راد _ رییس اتحادیه قهوه خانه داران و قهوه خانه های سنتی شهر تهران