کشف دیگری همراه با لویناس

امانوئل لویناس، متفکر فرانسوی لیتوانیایی تبار را «فیلسوف دیگری» خوانده اند و این عنوان به روشنی از جانمایه و گوهر اندیشه او پرده برمی دارد.
لویناس از آن دسته متفکرانی است که …

امانوئل لویناس، متفکر فرانسوی لیتوانیایی تبار را «فیلسوف دیگری» خوانده اند و این عنوان به روشنی از جانمایه و گوهر اندیشه او پرده برمی دارد.

لویناس از آن دسته متفکرانی است که در سیر فکری خویش به یک اندیشه بنیادین نظر داشته اند و کوشیده اند آن اندیشه را منظری برای نگریستن به عالم و آدم قرار دهند. لویناس علاوه بر اینکه فیلسوف «دیگری» است، به یک معنا خود را به هیئت فیلسوف «دیگر»ی نیز شناسانده است؛ متفکری که از بسیاری جهات در حلقه فلاسفه غرب از آغاز تا امروز سیمایی غریب دارد. گویی غیریت یا دیگربودگی نه تنها مضمون اصلی اندیشه های اوست بلکه در سیمای خود این اندیشه ها نیز پدیدار شده است.

این کتاب حاصل اشتیاق و تلاشی است برای شناختن و شناساندن فیلسوفی که می خواهد فارغ از بنیاد نهادن نظامی اخلاقی، «معنا»ی اخلاق و «شرط امکان» آن را دریابد و در این راه به چهره دیگری می رسد. امانوئل لویناس که در این کتاب با او در کشف دیگری و جوانب مواجهه با دیگری هم قدم می شویم، متفکری است که از بسیاری جهات سیمایی غریب دارد. آیا می توان از زبان او شنید که آدمی در برابر دیگری مسوولیت نامتناهی دارد و حتی مسوول خطاهای اوست و از غرابت این اندیشه دچار اعجاب نشد؟ آیا می توان در آثار او خواند که «اخلاق فلسفه اولی است» و بداعت و غرابت را از این کلام استشمام نکرده؟

کتاب کشف دیگر همراه با لویناس دربرگیرنده شش فصل است به این گونه؛ روش و سخن پردازی لویناس، گوهر اخلاق لویناس، خود بدون دیگری، مواجهه با دیگری، سوبژکتیویته اخلاقی، از دیگری تا دیگران؛ سیاست و عدالت و...

بیژن تلیانی