اشتغال پایدار و راهکارهای «اقتصاد ایران»

اشتغال پایدار سهل الوصول است, اگر عوامل بازدارنده را بشناسیم, آنها را رفع کنیم و سیاست های تشویق کار آفرینی را ترویج دهیم

اشتغال پایدار سهل‌الوصول است، اگر عوامل بازدارنده را بشناسیم، آنها را رفع کنیم و سیاست‌های تشویق کار آفرینی را ترویج دهیم.

در ماه گذشته، سیاست‌های کلی اشتغال از سوی رهبر معظم انقلاب – پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام – به سه قوه کشور ابلاغ شدند. ما سعی می‌کنیم به نوبه خود مواردی را که نیاز به تمرکز بیشتری دارند پُررنگ‌تر جلوه دهیم تا بتوانیم با تعاملی ملی، انشاءالله رؤیای تحقق اشتغال کامل را واقعیت بخشیم.

● کار آفرینی، یک اصل

ترویج و تقویت فرهنگ کار، تولید، کار آفرینی و استفاده از تولیدات داخلی به عنوان ارزش اسلامی و ملی با بهره گیری از نظام آموزشی و تبلیغی کشور یکی از مهمترین بخش‌های این ابلاغیه است. از نظر ما، توجه ویژه به تولید و کار آفرینی بیش از همه مورد نیاز است، به این دلیل که ما در حوزه اشتغالزایی، عمدتاً در پی این هستیم که با سرمایه گذاری‌های کلان دولتی اشتغالزایی کرده و از طریق آن به جذب کارجویان بپردازیم.

البته اگر چه سرمایه گذاری‌های کلان در این قبیل حوزه‌ها به خودی خود مثبت ارزیابی می‌شوند، اما اولاً از آن جهت که حیطه دخالت و حضور دولت را در اقتصاد گسترده‌تر می‌کنند ناقض سیاست کاهش حجم دولت و توسعه بخش خصوصی‌اند. دوماً از این جهت که این موارد، فرهنگ کارمندی را در جوانان تقویت می‌کنند خیلی نمی‌توانند برای دستیابی به اشتغال پایدار کارساز باشند.

● آموزش نیروی کار

در بند دیگر این ابلاغیه، بحث آموزش نیروی متخصص انسانی جهت کار آفرینی ذکر شده که در این خصوص معتقدیم باید روی اصلاح نظام آموزشی تمرکز زیادی به خرج دهیم. ما برای توسعه فرهنگ کار و کار آفرینی، از کودکستان تا دانشگاه نیازمند یک بازنگری کلی هستیم که این بازنگری باید همراه با به روز کردن نحوه آموزش، افزایش انگیزه معلمان و دبیران، توسعه محیط نوآورانه و خلاق، سنجش علاقه برای هدایت کودکان و نوجوانان به رشته مورد علاقه، استفاده از سیستمی مشابه با "طرح کاد" در نظام آموزشی قدیم - که فرد را با شرایط واقعی کار آشنا می‌ساخت - و درآمدزا کردن تحقیقات باشد تا بتواند در راستای تحقق اشتغال پایدار در کشور مثمر ثمر واقع شود.

ابلاغیه مذکور همچنین به ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار با تأکید بر توسعه فناوری و اقتصاد دانش بنیان اشاره دارد که این مسأله، باید از طریق تعامل با نظام آموزشی مرتفع گردد. البته بخش دیگری از این مقوله باید با بومی‌سازی فناوری توسط بنگاه‌ها و همچنین حمایت از آنها از طریق تحقیق و توسعه (R&D) به دست آید. گسترش پارک‌های علمی و فناوری می‌تواند تأثیر بسزایی در این مهم داشته باشد.

البته باید این را هم اضافه کنیم که برای موفقیت در چنین مکانیزمی، حداقل کاری که باید انجام شود، این است که از نتیجه این تحقیقات، در تصمیات کلان کشور استفاده شود، در غیر این صورت، خرید و فروش این تحقیقات به خودی خود دردی را دوا نخواهد کرد.

● کسب و کار در فضای پاک

در بخش دیگری از بندهای این ابلاغیه، به بهبود محیط کسب و کار و حمایت از بخش خصوصی اشاره شده است. اصلاح پاره‌ای از قوانین جاری کشور مثل قانون کار، اتخاذ سیاست‌های منعطف پولی، مالی و مالیاتی با توجه به شرایط اقتصادی، دوری از شعاری کردن حمایت‌ها در سطح اجرایی و بکار گیری درست و معقول سیاست‌های تجاری و ارزی در جهت حمایت از بخش خصوصی – همان طور که در دیگر بند ابلاغیه نیز بدان اشاره شده – از دیگر مسایلی‌اند که باید در این رابطه در دستور کار نهادهای اجرایی قرار گیرند.

● سیاست بین‌الملل

تعامل مؤثر با سایر کشورها از دیگر موضوعات مهم این ابلاغیه است که تحقق آن، بی‌شک نیازمند تحریم‌زدایی در عرصه بین‌الملل می‌باشد. ما زمانی می‌توانیم در تعاملی سازنده با دیگر کشورها گام برداریم که ریسک‌ها و تنش‌های سیاسی را با حفظ غرور ملی‌، از خود دور کنیم.

اشتغال پایدار دور از دسترس نیست و به طور حتم، عمل نمودن به تعهدات فوق می‌تواند ما را در دستیابی به این مهم رهنمون سازد.