خودرو های هیبریدی بازار را تسخیر می کنند

به طور کلی هر خودرویی را که بیش از دو منبع انرژی دارد, خودروی هیبریدی می نامند با این حال عبارت خودروی هیبریدی این روزها بیشتر برای خودروهایی که دارای یک موتور بنزینی یا گازوئیلی در کنار یک موتور برقی هستند به کار می رود

به طور کلی هر خودرویی را که بیش از دو منبع انرژی دارد، خودروی هیبریدی می‌نامند. با این حال عبارت خودروی هیبریدی این روزها بیشتر برای خودروهایی که دارای یک موتور بنزینی (یا گازوئیلی) در کنار یک موتور برقی هستند به کار می‌رود.

ساخت نخستین خودروی هیبریدی به اوایل قرن بیستم بازمی گردد که طی آن گروهی از طراحان، خودرویی بنزینی را که همزمان از یک باتری تغذیه می کرد، ارائه کردند، اما قیمت کم انواع حامل های انرژی در آن روزگار موجب شد به این نوآوری توجه چندانی نشود.

اما با گذشت حدود یک قرن، اوضاع دگرگون شد. استفاده بی رویه از سوخت های فسیلی موجب کاهش شدید منابع موجود و نیز افزایش قیمت آن شده است. همچنین دنیای ماشینی ضربات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کرده و همه اینها موجب گرایش بیشتر مردم به منابع جایگزین برای بنزین و گازوئیل شد.

با این حال خودروهایی که به موتورهای غیربنزینی / گازوئیلی مجهز هستند نتوانسته اند نظر بسیاری از مردم را جلب کنند. خودروهای برقی گرانقیمت هستند و مشکل شارژ باتری آنها که زمان زیادی لازم دارد از مهم ترین معضلات در استفاده از آنها به شما می رود. خودروهای خورشیدی هم کارایی محدودی دارد. خلاصه این که هیچ کدام از این جایگزین ها کارایی موتورهای بنزینی یا گازوئیلی را ندارد.

به همین دلیل بود که خودروسازان به فکر احیای نوآوری صد و چند ساله خودروهای هیبریدی افتادند. شاید طراحی و تولید خودروهای سری پریس (که برخی به اشتباه آن را پریوس می خوانند) از سوی شرکت تویوتا را بتوان آغازگر موج استقبال مردم از این نوع خودروها دانست. قیمت نه چندان بالا و مصرف بهینه سوخت این خودرو امیدها را به طراحی خودروهای این چنینی زنده کرد. پس از تویوتا چند شرکت خودروسازی مطرح دیگر نیز وارد گود شدند و خودروهای هیبریدی خود را عرضه کردند.

دلیل استفاده از دو موتور در این خودروها، پوشش دادن نقاط ضعف هر یک از آنهاست. موتورهای احتراق درونی یعنی همان موتورهای بنزین سوز یا گازوئیل سوز در سرعت های بالا کارایی خوبی دارند، اما بازدهی آنها در سرعت های پایین بسیار اندک است. به کلامی دیگر در سرعت های پایین بخش زیادی از انرژی سوخت در این موتورها اتلاف می شود. از سوی دیگر موتورهای برقی اتلاف انرژی چندانی ندارد، اما کارایی آنها در سرعت های بالا آنچنان قابل توجه نیست. بیشتر خودروهای هیبریدی به گونه ای طراحی می شوند که در سرعت های پایین و موقعیت هایی نظیر حرکت در مسیرهای شلوغ، موتور برقی به کار می افتد و در سرعت های بالا نظیر حرکت در آزادراه ها نیز موتور بنزینی یا گازوئیلی فعال می شود.

البته موتورهای احتراق درونی خودروهای هیبریدی تفاوت هایی با موتورهای معمولی خودروهای دیگر دارد و آن هم طراحی ویژه آنها برای کاهش اتلاف انرژی است. برای نمونه در این موتورها تا حد امکان از چرخه اتکینسون برای بازیافت حرارت هدر رفته از موتور استفاده می شود.

یکی از مهم ترین فناوری های موجود در خودروهای هیبریدی «سیستم بازیابی انرژی ترمز» است. به این ترتیب هرگاه ترمز می کنیم، باتری خودرو با انرژی ترمز شارژ می شود. در واقع خودروهای هیبریدی دردسرهای خودروهای برقی را ندارد. خودروهای برقی با مشکل کمبود ایستگاه های شارژ روبه رو هستند و همین مشکل یکی از دلایل عدم گسترش آنهاست، اما در خودروهای هیبریدی نیازی به ایستگاه شارژ نیست، زیرا نه تنها باتری در حین ترمز شارژ می شود، بلکه می توان به طور مستقیم باتری را از طریق موتور بنزینی خودرو شارژ کرد.

پریس سی ۲۰۱۴ (تویوتا)

خودروهای هیبریدی خانواده پریس (Perius) پرفروش ترین خودروی هیبریدی جهان است. پریس سی (C) یکی از محصولات مقرون به صرفه و با عملکرد مطلوب از این خانواده است که برای نخستین بار سال ۲۰۱۲ تولید شد و طی دو سال بعد نیز مدل های جدید آن به بازار آمد. این خودرو که در رده مدل های ساب کامپکت هیبریدی قرار می گیرد براساس پلتفرم تولید خودروی یاریس (Yaris) ساخته شده و به همین دلیل ظاهر آشنایی دارد.

موتور بنزینی این خودروی جمع و جور چهار سیلندر است و فقط ۷۳ اسب بخار توان دارد و از چرخه اتکینسون بهره می گیرد. همچنین موتور برقی ۶۰ اسب بخار توان دارد و باتری آن زیر صندلی سرنشینان عقب جای گرفته است. این دو موتور ۹۹ اسب بخار توان مجموع این خودرو را تولید می کنند.

برخی کارشناسان تخمین می زنند که هزینه سوخت مصرفی این خودرو حدود یک ششم خودروی مشابه بنزینی است. در طراحی این خودرو به ایمنی سرنشینان اهمیت زیادی داده شده و ۹ کیسه هوای جلو و کناری و نیز کیسه هوای ویژه زانو برای این منظور در خودرو نصب شده است.

آکورد هیبریدی ۲۰۱۴ (هوندا)

این خودروی هیبریدی دارای موتور چهار سیلندر دو لیتری با توان ۱۴۱ اسب بخار است که از چرخه اتکینسون بهره می گیرد. موتور الکتریکی موجود در این خودرو نیز توانی معادل ۱۶۶ اسب بخار دارد. یکی از مهم ترین ویژگی های این خودرو، موتور الکتریکی ۱.۳ کیلوواتی آن است که سبک تر و کوچک تر از مدل های قبلی است و فضای بیشتری در اختیار افراد قرار می دهد و همچنین ۹۰ کیلوگرم از وزن مدل پیشین می کاهد.

مصرف سوخت آکورد هیبریدی ۲۰۱۴ در مسیرهای شهری ۴.۷ لیتر در هر صد کیلومتر و در خارج از شهر ۵.۲ لیتر در هر صد کیلومتر است. این خودرو دارای سه حالت اصلی رانندگی است که به ترتیب EV، موتور و هیبریدی نام دارد. در حالت EV موتور الکتریکی نیروی محرکه چرخ های جلو را فراهم می کند. در حالت موتور که معمولا در سرعت های بالا یا شتاب گرفتن ایجاد می شود، موتور دو لیتری بنزینی به کمک می آید و بخشی از نیروی محرکه را فراهم می کند. در حالت سوم یعنی هیبرید، موتور بنزینی باتری را شارژ می کند. در این حالت انرژی موتور احتراق درونی به چرخ ها منتقل نمی شود و فقط موتور برقی نیروی پیشران را تامین می کند.

خودروی آکورد هیبریدی ۲۰۱۴ در سه مدل هیبرید، ای.اکس ـ ال و همچنین هیبرید تورینگ عرضه می شود. با این که مدل اول ارزان تر است و فضای بیشتری به سرنشین و بار اختصاص می دهد، اما امکانات جانبی و سیستم های ایمنی بیشتری در دو مدل بعدی جای گرفته است.

پدفایندر ۲۰۱۴ هیبریدی (نیسان)

پدفایندر (pathfinder) نام یکی از خودروهای شاسی بلند و هفت سرنشینه نیسان است که در دو مدل بنزینی و هیبریدی عرضه می شود.

موتور چهار سیلندر این خودرو ۲.۵ لیتر حجم داشته و توانی برابر ۲۳۰ اسب بخار دارد. موتور برقی این خودرو هم که به باتری لیتیوم ـ یونی متصل است، توان ۲۰ اسب بخار را تولید می کند. دو موتور بنزینی و برقی روی هم توان ۲۵۰ اسب بخار را برای این خودرو به ارمغان می آورد.

مصرف مدل هیبریدی این خودرو در شهر ۹.۴ لیتر در هر صد کیلومتر و در آزادراه ها ۸.۷ لیتر در هر صد کیلومتر است که در عمل تفاوت چندان زیادی با مدل غیرهیبریدی آن ندارد.

باتری لیتیوم ـ یونی این خودرو زیر صندلی های ردیف سوم قرار دارد. با این حال طراحان کوشیده اند به گونه ای این باتری را در این مکان جای دهند که فضای درونی و بار این خودرو را چندان اشغال نکند. این خودرو در سه مدل اس.وی، اس.لی و پلاتینیوم عرضه می شود. اصلی ترین تفاوت میان این مدل ها در انتقال نیروی پیشران به چرخ های جلو یا همه چرخ هاست.

اپتیمای ۲۰۱۴ هیبریدی (کیاموتورز)

اپتیمای هیبریدی ۲۰۱۴ تفاوت چندانی با مدل ۲۰۱۳ ندارد و فقط تغییرات اندکی ازجمله افزودن چراغ های ال.ای.دی مه شکن در آن اعمال شده است.

این خودرو دارای یک موتور بنزینی ۲.۴ لیتری چهار سیلندر است که توانایی معادل ۱۵۹ اسب بخار تولید می کند. موتور برقی این خودرو نیز ۴۷ اسب بخار توان دارد و همانند بسیاری از خودروهای هیبریدی دیگر از باتری لیتیوم پلیمری بهره می برد. این دو موتور روی هم توان ۱۹۹ اسب بخار را برای این خودرو ایجاد می کنند.

اپتیمای هیبریدی کیا در دو مدل ای.اکس و ال.اکس عرضه می شود. مصرف سوخت در مدل ای.اکس در مسیرهای درون شهری ۶.۵ لیتر در هر صد کیلومتر و در آزادراه ها ۵.۸ لیتر در هر صد کیلومتر است، حال آن که این ارقام برای مدل ال.اکس ۶.۷ لیتر در هر صد کیلومتر و ۶  لیتر در هر صد کیلومتر است. به این ترتیب این خودرو در زمره خودروهای هیبریدی با عملکرد مطلوب در مصرف انرژی قرار می گیرد.

آلتیمای هیبریدی ۲۰۱۴ (نیسان)

این خودروی هیبریدی تولیدی شرکت ژاپنی نیسان در رده خودروهای سدان جای می گیرد. موتور بنزین سوز این خودرو ۲.۵ لیتری و دارای چهار سیلندر است و گشتاوری معادل ۲۸۴ نیوتن متر دارد. موتور برقی این خودرو از فناوری ویژه ای بهره می گیرد که می تواند سرعت شارژ باتری آن را افزایش دهد.

مصرف این خودروی پنج سرنشینه در مسیرهای شهری ۳.۵ لیتر در هر صد کیلومتر و در آزادراه ها ۱.۷ لیتر در هر صد کیلومتر است. این خودرو می تواند با حداکثر سرعت ۱۷۵ کیلومتر در ساعت حرکت کند. همچنین می تواند طی ۶.۵ ثانیه از صفر تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت شتاب بگیرد. در این خودرو نیز به ایمنی سرنشینان اهمیت زیادی داده شده و بهره گیری از سیستم پیشرفته کیسه هوا (AABS) را باید از ویژگی های دیگر این خودرو دانست.

آلتیمای نیسان شباهت زیادی به خودروهای خانواده پریس تویوتا دارد، با این تفاوت که موتور بنزین سوز آلتیمای هیبریدی بمراتب قوی تر طراحی شده است.

صالح سپهری فر