اختلال شخصیت

شخصیت یعنی مجموعه صفات و رفتاری که در شرایط عادی معرف شخص بوده و اغلب ثابت و قابل پیش‌بینی است اما با رفتار غیرقابل انعطاف یا انطباق، اختلال شخصیت مطرح می‌شود.
این اختلال در …

شخصیت یعنی مجموعه صفات و رفتاری که در شرایط عادی معرف شخص بوده و اغلب ثابت و قابل پیش‌بینی است اما با رفتار غیرقابل انعطاف یا انطباق، اختلال شخصیت مطرح می‌شود.

این اختلال در ۳ گروه طبقه‌بندی شده است:

گروه اول) شخصیت اسکیزوئید، پارانوئید (بدگمان) و اسکیزوتایپی. این افراد غالبا عجیب و غیرعادی به نظر می‌رسند.

گروه دوم)شخصیت نمایشی، خودشیفته، ضداجتماعی و مرزی. این افراد غالبا بی‌ثبات، هیجانی و دراماتیک می‌باشند.

گروه سوم) شخصیت منزوی، وابسته، وسواسی جبری و طبقه‌بندی نشده مثل منفعل، مهاجم و افسرده. این افراد غالبا مضطرب و بیمناک هستند.

اختلال شخصیت نمایشی

ویژگی این اختلال، رفتار نمایشی و پرزرق و برق در اشخاص تحریک‌پذیر و هیجانی است. با وجود ظاهر فریبنده، از برقراری ارتباط با دوام و عمیق ناتوانند. شیوع این اختلال در حدود ۲ تا ۳ درصد بوده و در زنان شایع‌تر است.

معیار تشخیص:

احساس ناراحتی وقتی که در کانون توجه نیست، تداخل عمل با دیگران، ابراز هیجانات به طور سطحی و سریع، جلب توجه به شکل ظاهری خود، تکلم احساسی و بدون جزئیات، ابراز هیجانات به صورت نمایشی و مبالغه‌آمیز، تلقین‌پذیری و روابط را صمیمانه‌تر از آنچه که هست می‌بیند.

اختلال شخصیت خودشیفته

این افراد احساس خودبزرگ‌بینی داشته، انتقاد را تحمل نمی‌کنند، جاه‌طلب بوده و به دنبال کسب ثروت و شهرت هستند.

معیار تشخیص:

خود را مهم می‌داند؛ اشتغال ذهنی با خیال موفقیت، قدرت، استعداد، زیبایی؛ خود را فردی متفاوت و منحصر به فرد می‌داند؛ نیازمند تمجید شدن است؛ خود را محق و شایسته می‌داند؛ در روابط فردی استثمارگر است؛ فاقد احساس همدردی است؛ غالبا نسبت به دیگران حسادت دارد؛ دارای رفتار و نگرش خودخواهانه و پرتکبر است.

اختلال شخصیت ضداجتماعی

ویژگی این اختلال در رفتار ضداجتماعی و عدم انطباق با موازین و مقررات است. میزان شیوع آن در مردها ۳‌درصد و در زن‌ها یک درصد است، قبل از ۱۵‌سالگی شروع، ولی بعد از ۱۸ سالگی تشخیص داده می‌شود. انتقال بیماری دارای یک الگوی وراثتی بوده و در بستگان درجه اول شایع‌تر است، آسیب جزئی به مغز هم گزارش شده است. این افراد ظاهر عادی دارند، ولی در سابقه آنها، نزاع، دروغگویی، فرار از مدرسه و فعالیت‌های غیرقانونی دیده می‌شود.

معیار تشخیص:

ناتوانی در تطابق با موازین اجتماعی، فریبکاری و دروغگویی، رفتار ناگهانی و ناتوانی در برنامه‌ریزی، تحریک‌پذیری و پرخاشگری، بی‌توجه بودن به امنیت خود و دیگران، عدم احساس مسوولیت.

دکتر مهرانگیز توتونچی