گام های بلند قاره سیاه

پرورش استعدادهای آفریقایی در اروپا

برگزاری جام ملت های آفریقا دریچه ای دیگر را رو به جهانیان می گشاید تا پیشرفت فوتبال آفریقا در راه جام جهانی ۲۰۱۰ را ببینند.

در مسابقات این دوره جام ملت های آفریقا، تنها ۴۰ بازیکن ساکن انگلیس حاضر هستند که ۳۵ نفر آنها در تیم های لیگ برتری انگلیس مشغولند.

برخلاف دوره های گذشته این بار مسابقات به طور زنده در سراسر جهان پخش می شود و میلیون ها تماشاچی دارد.

فوتبال آفریقا از روزهایی که اولین بازیکنان اهل این قاره در لیگ های اروپایی کارشان را آغاز کردند، تغییر زیادی کرده است. لوتار ماتئوس، کاپیتان پیشین تیم ملی آلمان و قهرمان جام جهانی، معتقد است: «جام جهانی جوانان سال ۲۰۰۷ را ببینید. نیجریه و غنا مقابل کشورهایی مثل برزیل و آرژانتین پیروز شدند.»

با این حال هنوز هیچ تیمی از آفریقا در جام جهانی از یک چهارم نهایی بالاتر نرفته است.

● پیشرفت فرزندان سیاه در اروپا

یکی از عوامل پیشرفت فوتبال آفریقا، تجربه بازی در لیگ های عمده اروپایی برای آن دسته از بازیکنانی است که از والدینی آفریقایی در اروپا به دنیا آمده اند. به عنوان مثال دیدیه دروگبا که در لیگ برتر حتی به عنوان آقای گلی هم رسیده.

در برخی موارد شمار بازیکنان بالقوه یک کشور آفریقایی در کشورهای اروپایی به اندازه ای است که پیشنهاد استقرار نماینده ای اروپایی برای کشور آفریقایی مطرح شده است. می توان به حضور نمایندگان فدراسیون فوتبال نیجریه در انگلیس برای دیدار با بازیکنان مطرح نیجریه ای شاغل در جزیره اشاره کرد.نیجریه مسابقات تدارکاتی خود را در انگلیس و در استادیوم های فولام، کویینز پارک رنجرز، برنتفورد و ساوت همپتون برگزار کرد و مسابقات دوستانه سنگال، ساحل عاج، کامرون، توگو، مراکش و مالی عمدتا در فرانسه برگزار می شود.

● هویت، ملیت و نقش فیفا

افان اکوکو، یکی دیگر از بازیکنان تیم ملی نیجریه که در انگلیس بازی می کند می گوید: «اینکه کسی در اروپا به دنیا بیاید اما خود را آفریقایی بداند، به خانواده او ارتباط دارد.

من در انگلیس به دنیا آمدم و مانند یک آفریقایی بزرگ شدم. وقتی شما به سن بزرگسالی می رسید، یا خودتان را آفریقایی می دانید یا نمی دانید و اگر احساس آفریقایی بودن نمی کنید، بازی کردن برای یک تیم آفریقایی هم ارزش ندارد.»

نیمی از ۱۶ تیم حاضر در جام ملت های آفریقا از بازیکنانی به دنیا آمده در فرانسه استفاده می کنند و وجود بازیکنانی با تابعیت دوگانه در آینده اجتناب ناپذیر است. به عنوان مثال کوینسی در هلند و از والدینی غنایی به دنیا آمد، و حتی در رده جوانان و امید برای تیم هلند بازی کرد، اما فیفا با صدور حکمی، اخیرا از درخواست غنا برای حضور کوینسی در تیم غنا حمایت کرد.

فیفا در حکم خود به بازیکنان اجازه داده است که تا سن ۲۱ سالگی، تصمیم خود درباره ملیت و تابعیتشان را تغییر دهند.

شمار چنین بازیکنانی ۵ تا ۱۰ مورد در سال است. ۲ بازیکن هم هستند که با تیم زیر ۱۷ سال فرانسه قهرمان جهان شده اند اما حالا در تیم های ساحل عاج و غنا هستند.

جروم شمپین، یکی از مشاوران نزدیک سپ بلاتر، رییس فیفا، می گوید: «موضوع برقراری عدالت به سود آفریقاست.»

● تاثیر فرهنگ اروپایی فوتبال

با این حال افان اکوکو معتقد است بزرگ شدن این بازیکنان تحت فرهنگ اروپایی فوتبال به این معنی است که آنها به اندازه بازیکنان بزرگ شده در آفریقا ماجراجو نیستند، تمام تیم ها به یک شیوه بازی خواهند کرد و اکثر بازیها کم هیجان خواهند بود.

کلود لروی، مربی غنا هم با این گفته موافق است: «هرچه بازیکن بیشتر در آفریقا بازی کند و دیرتر به اروپا برود بهتر است.»

مارسل دسایی، بازیکن غنایی تبار، که به خاطر خدماتش به تیم ملی فرانسه، نشان افتخار نیز دریافت کرده است، تایید می کند روند بازگشت فوتبالیست های آفریقایی به قاره خودشان تا اندازه ای آثار تکنیکی منفی داشته است.

او می گوید: «فوتبال آفریقا فرق کرده است. خلاقیت و اصالت کم شده، اما در برابر آفریقا منافعی هم به دست آورده است و فوتبال این قاره از نظر نحوه اجرا و تاکتیک بهتر شده است.»

● قهرمانی در جام جهانی؟

دروگبا در خصوص قدرت تیم ملی ساحل عاج می گوید: ما توان کافی برای شکست دادن چلسی را هم در اختیار داریم.

با توجه به اینکه تیم ملی ساحل عاج در ۷ تیم آرسنال، چلسی، بارسلونا، سه ویا، لیون، بنفیکا و اشتوتگارت که همگی در لیگ قهرمانان اروپا حاضر هستند، بازیکن دارد.

اما دروگبا معتقد است بازیکنان آفریقایی به صورت انفرادی جالب توجه هستند و تیم هایشان به اندازه مجموع توان بازیکنان آنها قدرت و کارایی ندارند.

او می افزاید: «آن چیزی است که ما باید یاد بگیریم، شاید از تیم هایی مثل ایتالیا و آلمان.»

برایان اولیور

Brian Oliver