مرا کیفیت چشم تو کافی است

رواق منظر چشم تو آشیانه کیست؟
چشم‌هایی هستند که برای هیچ و پوچ، بر آب دیدگانشان می‌شود کشتی راند.
اگر خار در چشم داشتی (۱)‌ همچون آن پارسایان هوشمند سرود «ما رایت الا جمیلا» (۲)‌ …

رواق منظر چشم تو آشیانه کیست؟

چشم‌هایی هستند که برای هیچ و پوچ، بر آب دیدگانشان می‌شود کشتی راند.

اگر خار در چشم داشتی (۱)‌ همچون آن پارسایان هوشمند سرود «ما رایت الا جمیلا» (۲)‌ را فراموش مکن.

چه دیر است هنگام مرگ که خداوند آیه شریفه «فکشفنا عنک غطائک» (۳)‌ را برایمان جاری می‌کند ما با حسرت بگوییم:

«جمالت یک نظر نادیده رفتیم» (۴)

‌بر سردر گورستان کوفیان عهدشکن نوشته شده است

از حقیقت به دست کوری چند

مصحفی ماند و کهنه گوری چند

بلنداختران زمانی که بر کائنات و افلاک و صحرا و دریا می‌نگرند پرتو جمال او می‌یابند و ذکرشان همیشه این است که:

مردم دیده ما جز به رخت ناظر نیست (۵)‌

گر تو انکار نظر در آفرینش می‌کنی

من همی‌ گویم که چشم از بهر این کار آمده است (۶)

- چشم‌های عابدفریبی هستند که وقتی می‌گویند: «لا» کمند و دام «نعم» زیر ابروانشان خفته است.

- پارسایی پسر را گفت: فرزندم« !آخر بین باش و نه آخور بین»

- عزیز من وقتی به قول حافظ: «چشم جادوی تو عین سواد سحر است»

پس به قول مولوی: «چشم چون نرگس فروبندی که چه؟»

- افسوس چشمانی هستند که به کنامی دور دل بسته‌اند و بر «بساطی که بساطی نیست» (۷)‌ فریفته شده‌اند.

- چشم‌هایی نمی‌بینند، چشم‌هایی دوبین هستند، خوشا به‌حال چشم‌های حق بین.

- گرچه چشم‌هایی هستند که سالیان سال در گور خفته‌اند ولی به قول سعدی: «همچون چشم سبکتکین‌اند که:

«گرچه جمله وجود ریخته و خاک شده اما چشم‌ها در چشم‌خانه هنوز نگران است که ملکش بارگران است.»

- بینا دلی را پرسیدند: «و جعل علی بصره غشاوه» (۸)‌ درحق چه کسانی نازل شده؟

گفت آنان‌که:

چشم‌شان افتاد اندر عین و غین

نه حسن دیدند آنجا نه حسین (۹)

‌- در مستجار بایست! دیده با اشک توبه بشوی! دست در پرده خورشید زن! رو به سوی «مقلب‌الابصار» بگو!

رواق منظر چشم من آشیانه تو است

کرم نما و فرود آ که خانه خانه تو است (۱۰)

‌- چشم‌هایی که علم سماوات خوانده‌اند و با قدسیان آسمان «یاهو» زده‌اند، دیده بر نادیدنی‌ها نمی‌گشایند.

- اگر مهر قهر خداوندی بر دل و دیده‌مان نخورده باشد، حتی «اصحاب کهف» را نیز در غار امن و امان خودشان می‌بینیم که گفته‌اند: نظر پاک تواند رخ جانان دیدن (۱۱)‌

- چشم‌های عالم هستی با فرو ریختن اشک بر «حسین علیه‌السلام» ضعیف شده است اگرچه خداوندگار از گریستن بر «حسین علیه‌السلام» منزه است، ولی علی علیه‌السلام که چشم خداوند است برای حسین علیه‌السلام گریست. (۱۲) ظالم آن قومی که چشمان دوختند.

- دلربایی چشمت را چاه دل‌ها مکن.

- نگاه چشمت را همچون دست تمنای گدایان قرار مده.

- اگر خرمهره در دیده‌ات نشست و گوهر گذاشتی. «خندند بر آن دیده کاینجا نشود گریان» (۱۳‌).

- بی‌بصری از بی‌دلی است که گفته‌اند نور چشم از نور دل‌ها حاصل است.

- اسرار ملک و ملکوت با چشم جان دیده می‌شود نه با چشم غلط‌کار سر.

- چشمت را همچون چشم‌های نیرنگ در نیرنگ دشمن فقط بر بدی‌ها خیره مساز

- حدیث چشم مگو با جماعت کوران (۱۴)‌

- دوستی و دشمنی و رازهای دل در لابلای نگاه‌‌ها پنهان است.

- چشم بد محصول قهر و غضب خداوندی است و چشم گریان چشمه فیض خدایی است (۱۵)‌

- فقط در وصف صفوت آدمیان و برگزیده پیامبران که «حریف نگاهش»‌ بود خداوند سبحانه فرمود: «مازاغ‌البصر» (۱۶)

- می‌گویند چشم بی‌آبرو هزار کار می‌کند که آبروها خبر ندارد.

- گرچه زخم زدن از ملعنت‌های زبان است اما گاهی چشم‌‌ها نیز قادر به زخم زدن هستند که «لیزلقونک بابصارهم» (۱۷)‌ در حق اینان نازل شده است.

- چشم‌هایی هستند که «غم خفتگان خواب را در آنان می‌شکند« »وان‌یکاد»۱۸‌ را حق سبحانه و تعالی برای اینان فرستاد.

چشم بیدارتان از گزند چشم باخته‌ها مصون باد.

پا‌نوشت‌ها:

۱- اشاره به فرموده امیرمومنان ع‌

۲- اشاره به فرموده حضرت زینب‌س‌ اللهوف- ص ۱۱۵.

۳- پرده از جلوی چشمانت برداشتیم.

۴- بابا طاهر

۵- حافظ

۶- کلیات سعدی

۷- نیما یوشیج

۸- قرآن سوره جاثیه آیه ۲۳، بر دیده‌اش پرده نهاده است.

۹- دیوان کبیر مولوی

۱۰- حافظ

۱۱- همان مدرک

۱۲- عارف فی‌الرحاب القدسیه، ص ۴۹.

۱۳- خاقانی

۱۴- حافظ

۱۵- مولوی

۱۶- سوره نجم آیه۱۷- دیده‌اش منحرف نگشت.

۱۷- با چشم زخم خود تو را از بین ببرند.

۱۸-‌ نزدیک است.

محمدحسین اقارب‌پرست