مراقبت از نوزاد در ۳۰ نما

۸ ۷ ۷ ۸ توصیه به والدین جوان

وقتی یک نوزاد ناتوان که به توجه و رسیدگی تمام‌وقت نیاز دارد،‌ به زندگی شما که کاملا بی‌تجربه هستید، پا می‌گذارد، کارهای ساده‌ای مانند پوشاندن لباس به او و تعویض پوشک هم امکان دارد باعث اضطرابتان شود، اما نگران نباشید؛ چون می‌توانید با تکیه بر این ۳ نکته اوضاع را ‌کنترل کنید؛ اعتماد به غریزه مادری، درست در همان لحظه‌ای که نوزاد را در آغوشتان قرار می‌دهند...

حمایت خانواده و دوستان که ما‌ه‌ها برای دیدن بچه‌ شما انتظار کشیده‌اند و افزایش اطلاعات و تمرین‌ مهارت‌های لازم برای رسیدگی به فرزندتان. نکته‌های ساده اما با ارزش دیگری هم وجود دارند که در این مسیر یاری‌تان می‌کنند. ما آنها را گردآوری کرده‌ایم و دکتر اکبر کوشانفر و دکتر حسین فخرایی، متخصصان نوزادان و اساتید دانشگاه ما را در این راه یاری کرده‌اند.

● خواب شیرخوار و ۸ نکته

۱. بهترین وضعیت خواباندن شیرخوار از بدوتولد تا ۴ماهگی، به پشت است. پس از ۴ ماهگی چون دوره احتمال مرگ‌ناگهانی شیرخوار می‌گذرد و نوزادان توانایی غلت‌زدن پیدا می‌کنند، گاهی ترجیح می‌دهند به شکم بخوابند اما باز هم بهتر است او را به وضع بهتر یعنی پشت یا پهلو برگردانید.

۲. به دمای اتاق شیرخوار توجه کنید.

۳. تخت او نباید نزدیک پنجره یا وسایل گرم‌کننده باشد.

۴. هر اسباب‌بازی‌ نرمی یا بالشی که بچه در آن فرو رود و احتمال خفگی داشته باشد، هنگام خواب‌ از تخت دور کنید.

۵. هنگام خواب بیش از حد به کودک لباس نپوشانید.

۶. در هفته‌ها و حتی گاهی ماه‌های اول به دلیل کوچکی معده نوزاد و نیاز به تغذیه مکرر و تعویض پوشک، برنامه خواب شما به هم می‌ریزد.

۷. با اینکه در ماه اول زندگی، نوزاد ۱۶ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد ولی چون هر ۴ ساعت به دلیل رفع نیازش بیدار می‌شود تا اوایل ۵ماهگی که بتواند ۶ تا ۸ ساعت در شب بخوابد، شما باید سعی کنید در طول روز همراه او استراحت کنید که کم‌خوابی روی سلامت شما و شیرتان اثر سوء نگذارد.

۸. هرگز برای تعویض پوشک، شیردهی و رسیدگی به او در نیمه‌شب چراغ‌ها را روشن نکنید یا همانند روز با صدای بلند با او حرف نزنید تا بلافاصله پس از خشک شدن پوشکش یا شیرخوردن، هر دو بتوانید دوباره بخوابید.

● تعویض پوشک و ۷ نکته

۱. مهم‌ترین نکته‌ای که باید قبل از تعویض کهنه یا پوشک نوزاد رعایت کنید، در دسترس قرار دادن همه وسایل است چون هرگز برای یک ثانیه هم نباید شیرخوار را روی میز تعویض رها کرد.

۲. اول پوشک کثیف را بردارید و سپس با پنبه و آب ولرم محل را آرام تمیز کنید. اگر پزشک وازلین، پماد یا پودر بچه تجویز کرده پس از خشک کردن محل، آن را به بدن بچه بزنید.

۳. موقع باز کردن پودر بچه آن را نزدیک صورت شیرخوار باز نکنید یا تکان ندهید.

۴. باید با تعویض مکرر پوشک بچه از ادرار سوختگی پیشگیری کنید.

۵. یک نوزاد طبیعی ۴تا ۱۵ بار در روز ادرار می‌کند و اگر کودک شما با شیرمادر تغذیه شود، در ۲ روز اول پس از تولد مدفوع غلیظ سیاه یا سبز تیره خواهد داشت. بعد از دفع این تیرک (مکونیوم) مدفوع زرد مایل به سبز می‌شود و حتی به خردلی روشن هم می‌زند و مختصری شل است.

۶. دفعات اجابت مزاج در هر شیرخوار با دیگری متفاوت است. بعضی از بچه‌ها بلافاصله پس از هر بار تغذیه مدفوع می‌کنند. برخی هم در

۳ تا ۶ هفته بعد از تولد، فقط هفته‌ای یک بار دفع دارند و این در بچه‌هایی که شیرمادرشان را می‌خورند، کاملا طبیعی است. قسمت اعظم شیرمادر در بدن کودک هضم و جذب می‌شود و اگر مدفوع شیرخوار نرم است و روند منظم دارد و هنگام دفع زور نمی‌زند، طبیعی است.

۷. شیرخوارانی که شیرخشک می‌خورند، حتما باید حداقل یک بار در روز اجابت مزاج داشته باشند. در غیر این صورت دچار یبوست هستند و باید با متخصص کودکان مشورت کنید.

● لباس پوشاندن و ۷ نکته

۱. شیرخواران به هیچ لوسیون و روغن یا پودری نیازی ندارند. با استفاده از این محصول‌ها بدون تجویز پزشک هنگام تعویض لباس کودک، پوست را بی‌جهت تحریک نکنید.

۲. یقه لباس را در حالت کشیده، ‌طوری که انگشتان خود را بین یقه و صورت بچه نگه داشته‌اید از سر کودک داخل کنید تا فشاری روی گوش و سرش نیاید.

۳. سعی نکنید به زور بازوی کودک را بگیرید و داخل آستین کنید. شما باید دستتان را داخل آستین ببرید و سپس دست او را بگیرید و داخل آستین بیاورید.

۴. حتما در زیر لباس اصلی نوزاد حتی وقتی شیرخوارتان بزرگ‌تر می‌شود، یک لباس سرهمی بپوشانید که زیر بدن و روی پوشک با دکمه سفت شود وگرنه هنگام جابجایی بچه، مدام پهلویش بیرون می‌افتد.

۵. لباس مناسب بچه باید در طول بدن و قسمت جلویی زیپ یا دکمه داشته باشد نه قسمت پشتی.

۶. از زدن هرگونه سنجاق قفلی یا سوزن به لباس بچه خودداری کنید چون امکان دارد باز شود و به او آسیب برساند. به‌خصوص اگر هنوز معانی گریه او برایتان آشنا نیست و نمی‌دانید چه بلایی سرش آمده است.

۷. از روبان یا نوار برای گره‌زدن یا پیچیدن دور گردن بچه استفاده نکنید و چنین لباس‌هایی به او نپوشانید که باعث خفگی می‌شود. حتی لباسی که کش محکم دور مچ دست و پا یا بازو دارد، مناسب نیست.

● استحمام شیرخوار و ۸ نکته

۱. اگر هنگام تعویض پوشک محل را به خوبی می‌شویید و با اسفنج تمیز می‌کنید، به حمام کردن زیاد نیاز نیست. برای شیرخوار تا یک سال اول زندگی ۲ تا ۳ بار حمام در هفته کافی است و اگر بیش از این او را حمام کنید، پوستش دچار خشکی می‌شود.

۲. در هفته اول و دوم زندگی و تا موقعی که ناف بچه نیفتاده است، فقط او را با اسفنج حمام کنید با این شیوه: روی تخت یا کف اتاق که سفت است، یک حوله نرم بیندازید و یک ظرف آب ولرم، اسفنج نرم تمیز و صابون ملایم مخصوص و حوله در کنار دستتان بگذارید. ابتدا نوزاد را در یک حوله بپیچانید و هر قسمتی از بدن که می‌خواهید تمیز کنید، از حوله بیرون بگذارید. اول اسفنج مرطوب را بدون صابون برای تمیز کردن صورت استفاده کنید. سپس کم‌کم قسمت‌های مختلف بدن بچه را بشویید. نهایتا باسن و ناحیه تناسلی بچه را در لگن حاوی آب و صابون قرار دهید و بشویید.

۳. بعد از اینکه در هفته سوم بندناف افتاد، می‌توانید اولین استحمام کوتاه را انجام دهید.

۴. قبل از حمام کردن، دمای ظرف یا وان مخصوص آب را با آرنج خود بررسی کنید.

۵. حتما پیش‌بند بپوشید یا روی بدنتان را با یک حوله بپوشانید که بچه هنگام خیس شدن با پوست شما تماس نداشته باشد و احتمال سرخوردن کم شود.

۶. هرگز عجله نکنید و به‌هیچ‌وجه برای یک ثانیه نوزاد را در وان یا لگن حمام رها نکنید. حوله خشک و لباس‌های کودک را در دسترس خود قرار دهید.

۷. در مراحل استحمام، بعد از بررسی‌ دمای آب، کودک را لخت کنید و بلافاصله در لگن مخصوص آب ولرم قرار دهید تا لرز نکند. اول پاها و باسن کودک را وارد وان مخصوص کنید و بعد بالاتنه را در حالی که مکرر روی بدن او آب می‌ریزید و با لبخند او را نوازش می‌کنید شستشو دهید. با دستی که زیر گردن نوزاد گذاشته‌اید که مانع فرورفتن سرش در وان شود، کمی شامپو به موی کودک بزنید و پوست سرش را آرام ماساژ دهید. سپس دست خود را طوری جلوی سر نوزاد بگذارید که آب وارد چشم‌ها نشود و به طرفین برود.

۸. اگر کف به چشم نوزاد رفت، آرام با دستمال آن را پاک کنید. پس از پایان استحمام، بلافاصله حوله کلاه‌دار به کودک بپوشانید و روی صندلی بنشینید و لباس تن او کنید.

مریم معروف