۱ آذر ـ ۲۲ نوامبر ـ آغاز پایان ماههای توفانی سال ۱۲۸۸ خورشیدی

یكم آذر ماه سال ۱۲۸۸ خورشیدی ( ۲۲ نوامبر ۱۹۰۹ میلادی ) در پی فروكش كردن توفان پنج ماهه ، « عضدالملك » بزرگ وقت ایل قاجار به عنوان نایب السلطنه ایران در مجلس سوگند وفاداری به قانون …

یكم آذر ماه سال ۱۲۸۸ خورشیدی ( ۲۲ نوامبر ۱۹۰۹ میلادی ) در پی فروكش كردن توفان پنج ماهه ، « عضدالملك » بزرگ وقت ایل قاجار به عنوان نایب السلطنه ایران در مجلس سوگند وفاداری به قانون اساسی یاد كرد. وی از ۲۶ تیرماه به تصمیم شورای عالی مشروطیت ایران نایب السلطنه شاه ۱۳ ساله شده بود.

این شورا همان روز محمدعلی شاه را به اتهام نقض سوگندوفاداری به قانون اساسی و محافظت از مشروطیت و نیز پناهده شدن به سفارتخانه بیگانه در وطن خود ، از پادشاهی بركنار و پسر ۱۳ ساله اش را به عنوان سلطان احمدشاه به جای او انتخاب و برادر۹ساله وی را هم ولیعهد قرارداده بود.

همین شورای ۲۸ نفری كه پس از پناهنده شدن شاه به محل تابستانی سفارت روسیه در زرگنده قلهك زمام امور كشور را به دست گرفته بود در همان روز یپرم خان از فرماندهان مجاهدین مشروطه را رئیس كل پلیس كرده بود و یك دادگاه انقلاب برای محاكمه مخالفان مشروطه تشكیل داده بود.فاتحان تهران از جمله سردار اسعد بختیاری نیز به انتخاب همین شورایعالی مامور تشكیل كابینه و برگزاری انتخابات شده بودند.

دادگاه انقلاب در مدتی كوتاه عده ای از رجال و نیز شیخ فضل الله نوری را اعدام و گروهی دیگر را محكوم به پرداخت جرائم سنگین نقدی كرده بود.

پس از الغاء مشروطیت و به توپ بسته شدن مجلس ، هواداران و مجاهدین مشروطیت كه از هر گوشه كشور به ویژه از اصفهان ( بختیاری ها ) و گیلان و تنكابن به سوی تهران به حركت در آمده بودند در ۲۲ تیرماه به هدایت سردار اسعد ، سپهدار و یپرم خان از ناحیه بهجت آباد وارد شهر شدند و نیروهای دولتی به فرماندهی سرهنگ لیاخف روسی را ظرف ۳۶ ساعت در خیابانهای تهران شكست دادند كه محمدعلیشاه از ترس جان با درباریان خود به باغ تابستانی سفارت روسیه پناهنده شد. آن دسته از رجال هوادار او هم كه موفق به تحصن در سفارتخانه ها نشده بودند پرچم روسیه و یا انگلستان !!! را بر سر در خانه خود زده بودند تا مجاهدین جرات ورود به آنجا را نداشته باشند و.... رقابت و گاهی همكاری روسیه و انگلستان در تمامی این جریانات نقش داشت.

پس از برتخت نشستن سلطان احمدشاه ۱۳ ساله در چهارم مرداد همان سال ، پدر او محمدعلیشاه با مقرری سالانه یكصد هزار تومان به خارج از ایران تبعید شد. نیروهای انگلستان و روسیه كه طبق قرارداد سال ۱۹۰۷ در ایران مستقر شده بودند شاه مخلوع را تا انزلی بدرقه كردند و پس از به كشتی نشستن باز گشتند.