چهارشنبه, ۲۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 12 February, 2025
مجله ویستا

اخترشناسی در بابل


اخترشناسی در بابل

بابلی ها یکی از تمدنهای پیشرفته در بین النهرین را به مرکزیت بابل بنیان نهادند و برای محاسبه حرکت ماه و سیارات روش هایی را ابداع کردند. ریاضیات بابلی ها نیز پیشرفته بود. آنها …

بابلی ها یکی از تمدنهای پیشرفته در بین النهرین را به مرکزیت بابل بنیان نهادند و برای محاسبه حرکت ماه و سیارات روش هایی را ابداع کردند. ریاضیات بابلی ها نیز پیشرفته بود. آنها ۶۰ را مبنای عددی قرار دادند. اکنون یک دایره به ۳۶۰ درجه، یک ساعت به ۶۰ دقیقه و یک دقیقه به ۶۰ ثانیه تقسیم می شود که این از روش آنها اقتباس شده است.

اخترشناسان بابلی رصدکنندگان ماهری بودند. در کتیبه های به جا مانده از آنها، گزارش های دقیقی از رصد پدیده های نجومی مانند خورشیدگرفتگی ها به چشم می آید. آنها متوجه شدند که خورشیدگرفتگی ها در دوره منظم به نام ساروس، که معادل ۱۸ سال و ۱۱ روز است، تکرار می شوند. منشا دایره البروج، برجهای دوازده گانه منطقه البروج و تعدادی از صورت های فلکی که امروزه کاربرد دارند، به تمدن بابل باز می گردد. رصدگران ابتدایی بابل بیش تر طالع بین و نسبت به حوادث طبیعی حساس بودند. اگر به فرض حادثه نجومی غیرمنتظره ای پیش می آمد، طالع آن را به پادشاه و مردم اطلاع می دادند و برای جلوگیری از مصیبت و بلا، آیین های دینی خاصی برپا میکردند. تقویم بابلی هاقمری بود اما طول سال شمسی دقیقا با دوازده ماه قمری تطبیق ندارد و حدود ده روز از آن بیش تر است. بابلی ها در حدود ۵ قرن پیش از میلاد برای تطبیق تقویم قمری با سال شمسی روش کبیسه گیری دقیقی را ابداع کردند. بابل تا سال ۳۳۱ ق.م که به تسخیر اسکندر درآمد، از مهم ترین شهرهای تحت سیطره هخامنشیان بود و بابلی ها به دستاورد های بسیاری در اخترشناسی نایل شده بودند. پس از حضور لشکریان اسکندر در بابل و تسخیر سراسر ایران، به سبب ارتباط میان تمدن بابلی و یونانی، نجوم بابلی به یونان راه یافت.

برگرفته از کتاب تاریخ نجوم در ایران