التهاب مخاط بینی؛ انواع و اقسام

علایم شایع التهاب مخاط بینی یا «رینیت» عبارتند از گرفتگی و آبریزش بینی، ترشح پشت حلق (خلط)، خارش درون بینی و حلق و کاهش بویایی. اولین عامل زمینه‌ساز این مشکل، بیماری‌های ویروسی …

علایم شایع التهاب مخاط بینی یا «رینیت» عبارتند از گرفتگی و آبریزش بینی، ترشح پشت حلق (خلط)، خارش درون بینی و حلق و کاهش بویایی. اولین عامل زمینه‌ساز این مشکل، بیماری‌های ویروسی یا همان سرماخوردگی‌های معمولی است که اگر تعدادش از حد معینی در سال تجاوز بکند، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد سینوزیت مزمن شود.

مساله دوم، محرک‌های محیطی مانند آلودگی‌های هوا است که در شهرهای بزرگ، زیاد است. سوم، دود سیگار است که باعث فلج‌ مژک‌های داخل راه‌های هوایی می‌شود. افرادی که در سنین کودکی در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند، بسیار مستعد ابتلا به رینیت و سینوزیت هستند. در این یادداشت، قصد دارم با بیان حقایقی در این باره یاری‌تان کنم تا این علایم را چه برای خودتان و چه برای کودکان‌تان جدی بگیرید و به متخصص مراجعه کنید.

گرفتگی یا احتقان بینی، اگر کوتاه‌مدت یا موقتی باشد (زیر ۷ تا ۱۰ روز) معمولا شایع‌ترین علتش، بیماری‌های ویروسی یا همان سرماخوردگی‌های معمولی است؛ اما اگر این علایم بیش از ۱۰ روز طول بکشد یا زیاد تکرار شود، نیاز به مراجعه به پزشک دارد. پزشک با معاینه می‌تواند انواع رینیت‌ها را از هم جدا ‌کند.

مخاط بینی در امتداد مخاط سینوس‌هاست؛ یعنی اینکه در فاز حاد سرماخوردگی، شما علاوه بر اینکه مبتلا به رینیت می‌شوید، مخاط سینوس‌هایتان نیز ملتهب می‌شود و همین‌طور شخصی که دچار آلرژی است، در فاز حاد آلرژی، مخاط سینوس‌هایش هم درگیر می‌شود؛ یعنی این علایم هم‌پوشانی دارند و به همین دلیل جدا کردن اینها از هم به‌صورت دقیق امکان‌پذیر نیست و پزشک جهت اطمینان از تشخیص درست باید از سینوس‌ها تصویربرداری ‌کند یا برخی تست‌های پوستی را انجام ‌دهد. طبقه‌بندی رینیت‌ها بسیار مهم است و تا علت رینیت معلوم نباشد درمان مناسب صورت نمی‌گیرد. درنتیجه، مشکل اصلی بر جا می‌ماند و مزمن می‌شود.

به‌عنوان نمونه، رینیت آلرژیک از رینیت‌های شایع محسوب می‌شود که یکی از علت‌های آن ژنتیک است. نوع دیگری از رینیت که آلوده‌کننده‌های محیطی یا مصرف برخی داروها باعث ایجاد آن می‌شود نیز وجود دارد که با وجود شایع بودن، خیلی شناخته‌شده نیست و معمولا برای این بیماران، متاسفانه درمان رینیت آلرژیک در نظر گرفته می‌شود که خیلی هم موثر نیست یا یکی از عوامل موثر در ایجاد آن که گاهی اوقات شناخته نمی‌شود، برگشت اسیدمعده است. وقتی که حالت‌های رینیت به درمان‌های عمومی‌ ما جواب نمی‌دهد، باید به برگشت اسیدمعده هم توجه کنیم. به علاوه، در کودکان باید به این نکته توجه کرد که یکی از عوامل بروز رینیت نقص ایمنی است. با اینکه این حالت شایع نیست اما اگر کودکی دچار رینیت‌های مکرر شود و به درمان‌های عادی و آنتی‌بیوتیک‌های معمول جواب ندهد و همراه با آن عفونت‌ سایر نواحی نیز دیده ‌شود، ممکن است سطح ایمنی‌اش پایین باشد. امیدوارم متوجه حساسیت موضوع شده باشید و به موقع جهت تشخیص صحیح و درمان مراجعه کنید.

دکتر علیرضا محبی

متخصص گوش و حلق و بینی و سر و گردن

عضو هیات علمی‌دانشگاه علوم پزشکی ایران