تلاش برای عبور از سقف شیشه ای

نیویورك ۸ مارس علی رغم انتخابات سال ۲۰۰۵ كه منجر به انتخاب سه زن رئیس جمهور و نخست وزیر در كشورهای شیلی, آلمان و لیبریا شده است, پیشرفت در امر ورود زنان به عرصه رهبری و تصمیم گیری در سراسر دنیا بسیار آهسته و كند است

راش مایانجا مشاور ویژه دبیركل درمورد مسائل جنسیتی در یك كنفرانس مطبوعاتی كه به منظور بزرگداشت روزجهانی زن برگزارشده بود اعلام كرد: در ۱۰ سال گذشته ما شاهد سریع ترین رشد تعداد زنان نماینده مجلس و پارلمان بودیم، اما حتی با این روند سریع نیز تا سال ۲۰۴۰ فاصله بین تعداد زنان و مردان نماینده ازبین نخواهدرفت.

در سایر فعالیت های اجتماعی مانند تجارت، آموزش، مشاغل غیرنظامی، رسانه ها و قضاوت روند رشد این فرایند آهسته تر است.

راش مایانجا اظهارمی دارد: حضور زنان در این زمینه ها كمرنگ تر و صدای ایشان كمتر شنیده می شود.

گزارش سازمان ملل حاكی از این است كه حتی در مناطق و كشورهایی كه تعداد زنان فعال در جامعه افزایش پیداكرده است، هم نمی توان اطمینان حاصل كرد كه فرایندهای جریانات سیاسی به طور خودكار به مسائل برابری جنسیتی توجه پیداكرده اند.

برای جلب مشاركت مفید زنان باید به روش های مختلف از آنان حمایت شود:

بین رهبران مرد و حامیان و منتقدین فعال فعالیت زنان پیوستگی و اتحاد ایجاد شود.

دسترسی زنان به ساختارهای حساس اجتماعی، نظیر كمیته های قدرتمند و مشاغل وزارتی به ویژه امورخارجه، دفاع، مالی، دادگستری، بازرگانی و صنایع آسان تر شود و مقدمات حضور اثربخش زنان در تخصیص بودجه و نظارت بر هزینه ها فراهم گردد.

اصلاحات لازم در قوانین موجود به جهت دستیابی به دموكراسی و صلح انجام پذیرد.

با وجود اینكه حضور زنان در مشاغل وكالت، پزشكی و مهندسی در كشورهای پیشرفته، رشد چشمگیری داشته است، مشاركت آنها در سطح تصمیم گیری اندك است.

براساس گزارشی كه ازطرف زنان حقوقدان دانشگاه یل منتشرشد، مشخص شده است كه با وجود رشد ۲۵ تا ۳۵ درصدی تعداد زنان حقوقدان، فقط تعداد محدودی از آنان (۵ تا ۱۵ درصد) در شركت ها مشغول به كارند. در سراسر دنیا تعدادزنانی كه به كارهای عادی و یا رده پایین مشغولند، بیشتر از مردان است و در مقایسه با مردان، تعداد كمی از زنان صاحب كار بوده و یا صاحب شركت و كارخانه هستند.

براساس اطلاعات و آمار كمیسیون اقتصادی اروپا، از سال ۲۰۰۱ به بعد، حتی در كشورهای توسعه یافته ای چون هلند، فنلاند و كانادا زنان كمتر از یك سوم از كل افراد شاغل در این كشورها را تشكیل می دهند.

●زنان و سیاست

▪دستاوردهای بین المللی در مشاغل دولتی

درحال حاضر ۱۶‎/۳ درصد از نمایندگان مجلس در سراسر دنیا زن هستند كه نسبت به سال ۱۹۷۵ كه

۱۰‎/۹ درصد بود رشد اندكی داشته است.

امسال زنان روز جهانی زن را در شرایطی جشن می گیرند كه موضوع همكاری زنان در امر تصمیم گیری فرصت مناسبی به وجود آورده تا چگونگی شركت زنان در پارلمان ها، دادگاهها و دانشگاهها مشخص شود.

●نگاهی كوتاه به شرایط جهانی زنان

▪زنان و تجارت

پیشرفت دراین زمینه شغلی، با پست های مدیریتی برابری نمی كند.

علی رغم پیشرفت های آموزشی زنان در سراسر دنیا، اشتغال زنان در مشاغل سطح بالای تصمیم گیری اقتصادی، حتی در كشورهای پیشرفته بسیار محدود است. براساس اطلاعات حاصل از پژوهش های سازمان جهانی كار كه در ۶۳ كشور انجام پذیرفت، طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۱ در ۴۸ كشور مشاركت و اشتغال زنان در مشاغل مدیریتی فقط ۲۰ تا ۴۰ درصد بوده است.

با وجود اینكه زنان در كشورهای عرب عملاً نقش اندكی داشته اند _ میانگین درصد مشاركت منطقه ای زنان در مجلس شورای ملی كشورها ۸‎/۲ درصد است. این درصد مشاركت در ۸ سال گذشته دوبرابر شده كه عمدتاً به دلیل اشتغال زنان در مشاغل مختلف در كشورهایی نظیر جیبوتی، اردن، عراق، مراكش و تونس است. درطی ۱۰ سال گذشته، بیشترین و چشمگیرترین رشد اشتغال زنان در آفریقا و آمریكای لاتین مشاهده شده است، دراین مناطق به طور میانگین درصد اشتغال زنان بیش از ۵ درصد افزایش پیداكرده است. (جدول شماره۱)

در تعدادی از كشورها، پس ازخاتمه جنگ، مشاركت زنان در سطوح قانونگذاری ۲۵ تا ۳۰ درصدافزایش پیداكرده است. در سال ۲۰۰۳ كشور رواندا با ۴۸‎/۸ درصد نماینده زن در پارلمان به بالاترین درصد زنان شاغل در پارلمان دست یافت. (جدول شماره۲)

●زنان و رسانه ها

▪زنان خبرنگار، مردان سردبیر

با وجود افزایش تعداد زنان شاغل در سطوح پایین و میانی سازمان های رسانه ای در دهه گذشته، هنوز تعداد زنان شاغل در سطوح تصمیم گیری در رسانه های سنتی مانند رادیو، تلویزیون و بخش های ارتباطی جدید چون رسانه های چندگانه و پست الكترونیكی اندك است.

در پژوهشی كه ازطرف فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران انجام گرفت، مشخص شد كه با وجود اینكه یك سوم از كل روزنامه نگاران جهان زن هستند، تنها ۳ درصد از مدیران اجرایی كل و تصمیم گیرندگان زن هستند.

اطلاعات و آمار منتشره ازسوی اتحادیه اروپا درمورد زنان شاغل تصمیم گیری نشان می دهد كه در سال ۲۰۰۱ فقط ۹ درصد از پست های مدیریت ارشد در صنایع ارتباطی اروپا توسط زنان هدایت و رهبری می شود.

براساس گزارش رسانه ای درباره زنان كه توسط اتحادیه پژوهش در امر ارتباطات آمریكا منتشرشد، ۱۷ درصد از مدیران تولید، تولیدكننده، كارگردان، نویسنده، فیلمبردار ۲۵۰ فیلم تولیدشده در آمریكا زنان هستند كه از سال ۱۹۹۸ به بعد تغییری نكرده است و اگر فقط ۱۰۰ فیلم را درنظر بگیریم این تعداد تا ۱۵ درصد كاهش پیدامی كند. از هر ۱۰ فیلم، ۹ فیلم توسط مردان تهیه و كارگردانی می شود.

●زنان و آموزش

دسترسی به شادی در هیأت های آموزش دانشگاهی بعید به نظرمی رسد. با وجود اینكه تعداد زنانی كه وارد دانشگاه می شوند و اغلب نسبت به مردان با نمرات بالاتری فارغ التحصیل می شوند افزایش یافته است، هنوز زنان نتوانسته اند در بخش آموزش عالی شغل ثابت و مطمئنی در دانشگاه به دست بیاورند و همانند مردان از حمایت های مالی برای انجام پژوهش های موردنظر استفاده كنند. علاوه بر این تعدادزنان شاغل در سطوح بالای تصمیم گیری ازجمله ریاست دانشگاه بسیارمحدود است. جدول زیر مشخص می كند كه در سوئد، علی رغم مشاركت چشمگیر زنان در پارلمان، خدمات ملی و دولتی، در بخش ریاست دانشگاه، زنان حضور فعالی نداشته اند.

منبع: مركز اطلاع رسانی سازمان ملل متحد

برگردان از: معصومه پیروزبخت