آیا حجامت در سلامتی بدن موثر است

عده ای توصیه به انجام حجامت از ۵ ۴ سالگی به بالا می كنند همه افراد بشر در شرایط عادی از بدو تولد تا پایان سن رشد برای تامین رشد و نمو و سلامتی بدنی و روحی بیش از سنین دیگر احتیاج مبرم به انواع مواد غذایی, ویتامین ها, املاح, آنزیم ها و دارند تا رشد اندام ها و ارگان ها و استخوان ها و اعصاب و روان به طور كامل و صحیح صورت گیرد

در دوره‌های كهن كلیه امكانات درمانی بشر محدود بود به تعدادی داروهای گیاهی مثل عناب، ترنجبین و غیره. حال متخصصان اعجازگر با پنجه‌های طلایی خود و با یاری خداوند اعمالی مثل پیوند قلب و كبد و كلیه و مغز استخوان و كاشت عدسی مصنوعی در درون كره چشم را به سادگی انجام می‌دهند.

از قرن‌ها قبل عمل حجامت مرسوم بوده است بدون شك در زمان خود و با شرایط آن دوره و محدودیت علم و آگاهی و فقدان امكانات فعلی، حجامت در آن روزگاران اقدامی مفید و به نسبت كارساز بوده است، ولی با كسب علم و معرفت از بارگاه باری تعالی و پیشرفت‌های پزشكی اعجاب‌انگیز و فراهم شدن تجهیزات و امكانات و وسایل جدید، در زمان حال دیگر حجامت جایگاه چندانی ندارد. به فرمایش مولای مومنان فرزند را مطابق روز خودش بار بیاورید. هم اكنون بیماری‌هایی مثل تومور مغزی كه در دوران قدیم با گل زرد و جوشانده درمان می‌شد (كه نمی‌شد) حال در عرض چند ساعت و به دست توانای جراح، جمجمه باز شده و تومور خارج می‌شود و عمر دوباره سلامتی به مخلوق خدا برمی‌گردد و این چیزی نیست جز خواست خدای مهربان. اطلاعاتی در زمینه حجامت در بدن زنده، خون وریدی در سراسر بدن با غلظت كاملا یك‌سان در جریان است و ما در بدن محلی نداریم كه خون غلیظ‌تر از سایر جاها داشته باشد.

برخلاف نظر بعضی‌ها، خارج كردن ۲۰ تا ۷۰ سی‌سی خون وریدی اصلا اثری در تقویت سیستم ایمنی بدن ندارد. این سیستم كه خود دنیای گسترده و پیچیده‌ای است مربوط به علم شناخته شده تخصصی ایمنی‌شناسی است و ارتباطی به گرفتن خون ندارد.

همه خون بدن در كلیه‌ وریدها و شریان‌ها در سراسر بدن كاملا سالم و حتی استریل و بدون میكروب و فاقد عفونت است. در تمامی وریدها تراكم همه مواد تشكیل‌دهنده خون یكسان است لذا، ‌در محدوده‌ای خاص از بدن خون غیرسالم یا كثیف یا غلیظ‌تر نداریم. بعضی‌ها معتقدند كه حجامت ده‌ها بلكه صدها بیماری را درمان می‌كند. اولا كدام منبع مستند جهانی علمی،‌ دانشگاهی، وزارتی یا دولتی و رسمی این تعداد را تایید كرده و ارایه كرده‌اند،‌ ثانیا اگر چنین باشد پس چه بهتر عوامل وزارتی و دولتی هزینه‌های گزاف اداره بیمارستان‌ها، اتاق عمل، درمانگاه، لیزر،‌ فیزیوتراپی و تخصص‌های ]مختلف[ را متوقف، همه را تعطیل و انواع بیماران را به مراكز حجامت هدایت كنند.

بعضی‌ها مدعی‌اند كه با حجامت خون كثیف و آلوده و مانده را كه در پشت جمع است خارج می‌كنند، برای اطلاع این عزیزان باید گفت كه از نظر علوم پزشكی، هماتولوژی، فیزیولوژی، پاتولوژی و آناتومی این ادعا درست نیست و ما در كل بدن خون كثیف و مانده دریك محل خاص نداریم. جریان خون به طور دایمی، مستمر و شبانه‌روزی، در خواب و بیداری، در بیهوشی و از بدو تولد (حتی قبل از تولد) تا لحظه مرگ بدون توقف یا تجمع در محلی و به طور یك‌سان و یك‌پارچه در چرخش و گردش است.

برخلاف تصور، بعضی كسانی كه بیماری دیابت یا چربی بالا دارند هرگز با گرفتن ۲۰ تا ۴۰ سی سی خون از ۵۰۰۰ سی‌سی خون، آن‌ها درمان نمی‌شوند. مشكل این افراد در سیستم متابولیكی قند یا چربی است و فقط نتیجه و تظاهر این مشكل در خون نشان داده می‌شود، لذا خود جریان خون در این موضوع دخالتی ندارد. به احتمال بسیار زیاد تاثیر مفید حجامت چه در قدیم و چه در زمان حال برای بعضی بیماران، به طور عمده جنبه روانی و اعتقادی و وابستگی روحی به آن دارد. در واقع برای معدود بیماری‌هایی با منشا روحی و روانی مثل بعضی سردردهای میگرنی و یا نادری از افسردگی‌ها جنبه روان‌درمانی دارد البته به شرط این‌كه بیمار خود معتقد و متقاضی این نوع درمان باشد، ولی بر اساس مبانی مستند جهانی علوم پزشكی، حجامت هیچ‌گونه اثر درمانی روی بیماری‌های فیزیكی و اندامی و بدنی (غیرروحی و غیرروانی) ندارد و تازه درمان بیماری‌های روانی هم با متد و متخصصان جدید بسیار ساده و بدون دردسر بوده و موثر است.

ادعای درمان جوش‌های صورت با حجامت یك فرمایش واهی است. جوش‌های صورت نتیجه مشكلات هورمونی و یا عفونت‌های باكتریال موضعی پوستی است. با كدام دلیل عقل‌پسند گرفتن ۱۵ تا ۵۰ سی‌سی خون آن را درمان می‌كند؟

عده‌ای حجامت را درمان درد سیاتیك می‌دانند. درد سیاتیك بر اثر تورم یا جابجایی صفحات غضروفی، بین مهره‌های كمری و در نتیجه فشار بر روی رشته‌های عصبی عبور كننده از آن محل مصدوم منجله روی رشته‌های عصبی سیاتیك (این عصب را همه انسان‌ها دارند) است و این مشكل می‌تواند در همه افراد چه كم خون و چه پر خون، چاق یا لاغر بروز كند و اصلا ربطی به گرفتن خون ندارد. بعضی از عزیزان آن را درمان واریس می‌دانند. واریس یعنی ضعیف شدن و اشكال در دیواره وریدها توام با انشعابات آن‌ها. این موضوع در تمام بدن حتی در مغز و چشم ممكن است به وجود آید و به هیچ وجه مربوط به خون گرفتن نیست. بواسیر در واقع یك نوع واریس وریدها در قسمت تحتانی انتهایی راست روده است وریدها به طور موضعی گشاد و منشعب می‌شوند. این مشكل چگونه با حجامت درمان می‌شود؟

اعتیاد یعنی وابستگی شدید و احساس نیاز بدن به بعضی مواد شیمیایی یا دارویی. در مواقع پایین افتادن سطح غلظت آن ماده در بدن از حد مشخص موجب بروز مشكلات می‌شود و اصلا ربطی به حجامت ندارد. بیشتر افرادی كه تابع سنت‌های گذشته و عادات قدیمی و عرف پیشینیان هستند و آگاهی یا تمایلی به ترقیات جدید ندارند و بیشتر در جوامع غیر شهری و با افكار قدیمی هستند، هنوز معتقد به روش‌های كهنه و قدیمی زندگی از جمله حجامت‌اند و بیشتر این افراد به صورت تعصب و عادت به این موضوع نگاه می‌كنند نه بر مبنای دلایل علمی و عقلی مستند. بنا به فرمایش پیشوایان دین ما، هر گاه تعصب وارد می‌شود عقل از پنجره بیرون می‌رود و بالعكس.

عده‌ای توصیه به انجام حجامت از ۵-۴ سالگی به بالا می‌كنند. همه افراد بشر در شرایط عادی از بدو تولد تا پایان سن رشد برای تامین رشد و نمو و سلامتی بدنی و روحی بیش از سنین دیگر احتیاج مبرم به انواع مواد غذایی، ویتامین‌ها، املاح، آنزیم‌ها و ... دارند تا رشد اندام‌ها و ارگان‌ها و استخوان‌ها و اعصاب و روان به طور كامل و صحیح صورت گیرد. هم در علم پزشكی و هم در عرف عامیانه در این دوره سنی به هیچ وجه توصیه به از دست دادن خون نمی‌كنند، بلكه موكداً منع هم می‌كنند. از طرفی چنانچه كودك به دلیل باور‌های بی‌پایه در دوران كودكی كه بسیار حساس و شكننده است با روح لطیف خود در برابر عمل ترسناك و وحشت‌آور حجامت از سوی چند نفر به زور و جبر چهار دست و پای او را بگیرند آیا می‌دانید چه ضربه مهلك و شدید روانی به این بچه بی‌گناه وارد می‌شود و آیا می‌دانید عواقب شوم این صدمات روحی تا آخر عمر از او یك انسان مجنون ناقص می‌سازد. در دستورالعمل‌های مدون سازمان‌های انتقال خون، حجامت جزو فهرست رفتار پر خطر است كه موجب عدم پذیرش فرد برای اهدای خون می‌شود.

درست مشابه خالكوبی و سابقه یرقان ویروسی زیرا احتمال انتقال ایدز و هپاتیت به گیرنده خون وجود دارد. در جریان اهدای خون، فرد در محیط تمیز و بهداشتی، بدون درد، در جو آرامش روانی و سكون، راحت خوابیده، بدون تغییر در پوشش لباس، بدون مشاهده خون‌ریزی از بدن و بدون ایجاد زخم و بدون مشاهده ابزاری مثل تیغ و بدون نیاز به مراقبت بهداشتی و درمانی محلی از بدن برای حداقل یك هفته یا بیشتر است در حالی كه حجامت یك عمل تهاجمی، خشن و توام با تیغ و ترس و دلهره، مشاهده خونریزی از بدن، رنج ایجاد زخم، نیاز به مراقبت و درمان آن است. هر چه قدر از نظر بهداشتی دقت شود چون مساحتی از پوست به صورت زخم باز و گسترده در می‌آید همیشه و به احتمال زیاد خطر بروز عفونت و چرك چه حین عمل و چه روز‌های بعد وجود دارد و باید توجه به هپاتیت و ایدز هم داشته باشیم.

نتیجه كلی این كه بیشتر فواید حجامت در زمان قدیم با شرایط امكانات ضعیف آن دوره مورد تایید و مؤثر بود، ولی هم اكنون این كار به صورت اهدای خون بر اساس مستندات علمی، فنی، بهداشتی، سریع، بدون درد، بدون ترس و عفونت، منطبق با معیار‌های بدن، در اندازه كافی، با بصیرت و كنترل كامل، با دو هدف الهی و مقدس اول تامین سلامتی و شادابی و طول عمر اهدا كننده، دوم حیات بخشی به بیماران نیازمند و این خود عبادتی عظیم در حد مطلوب و رضای خالق و با پاداش معنوی است.

در اسلام از زمان رسول اكرم و نیز بعد از او و طبق فرمایشات ائمه اطهار و معصومین همیشه سفارش به یادگیری و عمل به علوم دانش‌های جدید و فراگیری و بهره‌گیری از اكتشافات و اختراعات نو كرده‌اند به طوری كه مركب قلم دانشمندان را برتر از خون شهیدان دانسته‌اند و بشدت با تحجر و سكون و توقف و وابستگی به روش‌های زندگی كهن قدیمی و ناكارای دوران گذشته مبارزه كرده‌اند. پس به رغم بعضی دوستان ارتباط دادن حجامت با مبانی پر نور و هدایتگر و نجات دهنده دینی كه پیشرفت و تعالی را سرلوحه كار خود دارد كاری غلط و یك نوع فریبكاری برای افراد ساده لوح است و كسانی كه این كار را می‌كنند یا پی به مفهوم بنیادی اصلی اسلام مترقی نبرده‌اند و یا فرصت‌طلبانی هستند كه از سادگی و لطافت روح و فكر عده‌ای بنا به مصلحت‌هایی استفاده می‌كنند.