همسری و مادری زیباترین مسئولیتهای یک زن

زن , اشتغال و خانواده از دیدگاه اسلام

اگرچه از نظر انسانی، هیچ تفاوتی میان زن و مرد نیست و زنان به مانند مردان، یک انسان تمام عیار، مستقل و مؤثر و ارزشمند هستند و در این زمینه، هیچگونه برتری و امتیازی بر همدیگر ندارند، اما با این وجود، دست توانمند آفرینش، با ایجاد یک سلسله خصوصیات و ویژگی های جسمی و روحی در زنان، وظایف و مسئولیت های خاصی را از آنها انتظار دارد و خداوند بزرگ برای ایجاد یک نظام احسن و اتم، وظایف خاصی را برای زنان تعریف و مشخص کرده است.

همانطور که می دانیم زنان از نظر جسمی، ظریف تر و لطیف تر از مردان هستند و از نظر روحی، دارای احساسات و عواطف سرشار و فراوانی هستند، خشونت و صلابت مردان با لطافت و ملایمت زنان، تعدیل و تکمیل می شود و زنان نسبت به مردان، محتاط تر، صبورتر و مذهبی تر هستند و علاقه آنها به خانواده و تدبیر امور منزل بیش از مردان است. کارهایی که نیاز به تفکر و تمرکز و توانایی جسمی زیاد دارد، زنان را خسته می کند و از عهده و توان آنها خارج است و بدون شک می توان گفت که بهترین و مهمترین نقش زنان درجامعه بشری با توجه به این ویژگی ها و براساس آموزه های دینی، همانا نقش همسری و مادری است و به جرأت می توان گفت که خداوند آنها را برای ایفای این دو نقش آفریده است و زنان می توانند با ایفای این دو نقش نه تنها به بالاترین قله کمال و قرب حق تعالی برسند، بلکه می توانند بهترین، مؤثرترین و ارزشمندترین خدمت را به جامعه بشری ارائه دهند.

همسری و مادری تا جایی مهم است که پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت علیهم السلام، جهاد زنان را درراه خدا، خوب شوهرداری کردن ] و تربیت فرزند) می دانند (۱۷) و حضرت زهرا (سلام الله علیها) که بهترین الگوی زنان مسلمان است از اینکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) کارهای داخلی منزل را به او واگذار کردند و کارهای خارج از منزل را به عهده امیرمومنان علی علیه السلام گذاشتند، بسیار خرسند و خوشحال شدند. (۱۸)

مردان در قرآن کریم به دلیل توانمندی های بیشتر جسمی و عقلی، سرپرست و نگهبان زنان برشمرده شده اند.(۱۹) و به زنان پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) که الگوی زنان جامعه هستند، توصیه شده است که درخانه های خود بمانند و از هرگونه جلوه گری ناپسند وآشکار کردن زینت های خود درجامعه بپرهیزند.(۲۰) همچنین خداوند در قرآن کریم می فرماید: زنان برای شما لباس هستند و شما برای زنان، لباس هستید. (۲۱) یعنی همچنانکه لباس، باعث زینت و پوشش انسان در برابر سرما و گرما می شود و عیوب انسان را می پوشاند، زن و مرد باید باعث زینت یکدیگر شوند و ضمن اینکه عیوب یکدیگر را می پوشانند، همدیگر را حفظ وصیانت کنند.

یکی ازبهترین و مناسب ترین، تعبیرات قرآن از زنان، این است که زنان به مانند کشتزاری می مانند که باعث بقاء نوع بشر و تربیت نسل آینده هستند. (۲۲) نه وسیله ای برای هوسرانی و اطفاء شهوات.

در روایات اسلامی نیز به زیباترین شکل، وظایف و مسئولیت های ارزشمند زنان، اشاره شده است. دراحادیث وارد شده است که زنان به مانند گل، لطیف و ظریف هستند ولی قهرمان نیستند ] که بتوانند کارهای سخت و خارج از توان خود را انجام دهند.(۲۳)[ درآموزه های دینی ما، گفتن اذان و اقامه، رفتن به جماعت و جمعه و حضور در تشییع جنازه، بلند گفتن تلبیه و... قضاوت کردن، از زنان، برداشته شده است و به ما توصیه شده است که ولایت و مدیریت ها به زنان سپرده نشود و در تصمیمات مهم، نباید با زنان مشورت کرد زیرا نظرات آنها استوار نیست. (۲۴) مگر زنانی که کمال عقلی آنها، ثابت شده باشد.

در روایت دیگری، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: مردانی که خود را شبیه زنان می کنند و زنانی که خود را به شکل مردان درمی آورند و کارهای مردانه انجام می دهند، ملعون و از رحمت خدا به دور هستند. (۲۵) البته آیات و روایات دیگری در این زمینه وجود دارد که به جهت انحصار از آنها صرف نظر می کنیم.

ملاحظه می کنید که رسیدگی زنان به امور خانه داری، شوهرداری، تربیت و فرزند تا چه اندازه از قداست و ارزش معنوی برخوردار است و مهمترین رسالت و وظیفه زنان در آفرینش، همین است. زیرا خداوند که سازنده و خالق زنان است، بهتر از هرکس می داند که چه وظایف و مسئولیت هایی از عهده و توان زنان برمی آید.

متاسفانه برخی از زنان جامعه ما به دلیل ناآگاهی از ارزش و قداست وظایف خانوادگی و رسالت مادری و عدم شناخت مبانی دینی، به دنبال اشتغال و کارهای اجتماعی بدون قید و بند هستند و هدفشان از تحصیلات، به دست آوردن شغل و کاری برای کسب درآمد است و حاضرند که تن به هر کار و فعالیت اقتصادی و اجتماعی در خارج از منزل بدهند اگرچه درآمد ناچیزی داشته باشد اشتغال را برای خود یک ارزش و کمال می دانند و کارها و وظایف همسری و مادری را نوعی تحجر و عقب ماندگی برای زن محسوب می کنند. تاسف بالاتر این است که برخی از مسئولان و مدیران کشور و متولیان امور فرهنگی جامعه از صدا و سیما به این تفکر وعقیده باطل دامن می زنند و آن را تشویق و تبلیغ می کنند.

هیچ کس در توانائی ها و خدمات ارزشمند زنان در جامعه و تاریخ شک ندارد. آنها در برخی از صحنه ها حتی از مردان نیز جلوتر هستند، ولی بی ارزش کردن و بهاء ندادن به امور خانواده و تربیت فرزندان و کشاندن زنان به جامعه و محول کردن کارها و مشاغلی که برعهده مردان است، آنهم با دستمزدهای ناچیز، واقعاً نوعی تجاوز به حقوق زنان و بیگاری کشیدن از آنان است که مفاسد و لطمات جبران ناپذیری را به خود زنان و به جامعه و کانون خانواده ها وارد می سازد.

جالب است بدانیم موضوع دفاع از حقوق زن در غرب در زمانی شدت گرفت که کارخانه ها به دنبال انقلاب صنعتی، نیاز شدیدی به نیروی کار ارزان قیمت داشتند که در این رابطه، زنان به عنوان نیروی کار با دستمزد ناچیز شناخته شدند.

خانم کلیور السون روانشناس معروف می گوید:

«تحقیقات نشان می دهد که زنان علاقه مند هستند که تحت نظر اشخاص دیگری کار کنند و از مرئوس بودن و تحت نظر دیگران کار کردن بیشتر خوششان می آید. خانم ها بیشتر تابع احساساتند و آقایان تابع عقل و منطق. بسیار دیده شده است که خانم ها از نظر هوشی بالاتر از مردان هستند ولی نقطه ضعف آنها احساسات شدید آنان است. مردان همیشه عملی تر فکر می کنند و بهتر قضاوت می کنند و سازمان دهنده بهتری هستند و بهتر از زنان هدایت و رهبری می کنند و برتری روحی مردان بر زنان چیزی است که خداوند، طراح آن بوده است و هرچقدر خانم ها بخواهند با این واقعیت مبارزه کنند، بی فایده است. خانم ها به خاطر اینکه حساس ترند باید قبول کنند که به نظارت آقایان در زندگی نیاز دارند. کارهایی که به تفکر مدام و تصمیم گیری های دقیق نیاز دارد، زن راخسته و ناتوان می کند. بزرگترین هدف خانم ها در زندگی، تامین شدن است و وقتی به این هدف رسیدند، دست از فعالیت می کشند.»۲۶

اکنون این سؤال مطرح است که با آن همه سفارشات دینی و اعترافات روانشناسان غربی، آیا صحیح است که زنان بی قید و شرط، به مشاغل اجتماعی وارد شوند و مدیریت های اجتماعی خصوصاً مدیریت های کلان به آنها واگذار شود؟!!

زنان می توانند به وسیله ایفای درست نقش همسری و مادری نه تنها به بالاترین مقامات و کمالات معنوی دست یابند بلکه بهترین و موثرترین خدمت را به جامعه و تاریخ بشریت خواهند کرد.

هم اکنون در کشور ما صدها هزار شغل به تصرف بانوان درآمده است، شغل هایی که باید در اختیار مردان بیکار قرار می گرفت. آمار دختران و پسران تحصیل کرده ای که به دنبال شغل و کار هستند، رشد فزاینده ای به خود گرفته است و از آنجا که دختران، به حقوق و دستمزد ناچیزی قناعت می کنند و مطیع تر و فرمانبردارتر از مردان هستند، از شانس بیشتری برای اشتغال به کار برخوردارند و واقعا زنان و دختران جویای کار یا شاغل، به عنوان یکی از عوامل بیکار ماندن مردان و پسران بیکار محسوب می شوند.

از سوی دیگر درصد ورودی های دختران به دانشگاه ها بیشتر از پسران شده است و دختران می توانند تقریبا در تمام رشته های تحصیلی شرکت کنند، رشته هایی که هیچ گونه سنخیتی با توانایی ها و روحیات زن و فرهنگ و باورهای ملی و مذهبی ما ندارد؟

طبیعی است که پیامد چنین وضعی، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش سطح انتظارات دختران، رشد فزاینده آمار طلاق، افزایش روابط جنسی نامشروع و سست شدن بنیان خانواده ها و اختلافات خانوادگی و محروم ماندن بسیاری از فرزندان از محبت مادری خواهد بود.

اگر این وضع و روند به همین شکل، ادامه و افزایش یابد، قطعا جامعه اسلامی ما را با یک بحران اجتماعی و بی هویتی فرهنگی دچار خواهد کرد، بحرانی که پیامدها و خسارت های جبران ناپذیری را به عصر ما و نسل ما وارد خواهد ساخت.

امید است که متولیان فرهنگی کشور به وسیله بالا بردن فرهنگ ملی و دینی و آگاه ساختن نسل جوان از خطرات فرهنگ منحط غرب، جامعه اسلامی را به سوی تعادل و عدالت بیشتر هدایت نمایند.

مجید محمدیان

۲۳- الکافی، ج ۵، ص .۵۱۰

۲۴- بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص .۲۵۵

۲۵- بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص .۲۵۸

۲۶- نظام حقوق زن در اسلام، صفحه ۱۸۵ به نقل از مجله زن روز شماره .۱۰۱

۱۷- بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص .۲۵۵

۱۸- همان، ج ۴۳، ص .۲۴

۱۹- سوره نساء: .۳۴

۲۰- سوره احزاب: .۳۳

۲۱- سوره بقره: .۱۸۷

۲۲- سوره بقره: .۲۲۳