بالاترین بودجه نظامی تاریخ آمریکا

کاخ سفید لایحه بودجه ۱ ۳ تریلیون دلاری آمریکا برای سال آینده میلادی را به کنگره تحویل نموده است سهم دیوانسالاری نظامی آمریکا از این بودجه ۵۱۵ ۴۰۰ میلیارد دلار پیش بینی شده که اگر عینا و بدون کاهش تصویب شود بالاترین رقم بودجه نظامی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم خواهد بود

کاخ سفید لایحه بودجه ۱ ۳ تریلیون دلاری آمریکا برای سال آینده میلادی را به کنگره تحویل نموده است . سهم دیوانسالاری نظامی آمریکا از این بودجه ۵۱۵ ۴۰۰ میلیارد دلار پیش بینی شده که اگر عینا و بدون کاهش تصویب شود بالاترین رقم بودجه نظامی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم خواهد بود.

بودجه پیشنهادی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون ) صرفا برای عملیات متعارف هزینه های جاری ارتش و سایر نیروهای مسلح آمریکا در نظر گرفته شده و هزینه های جانبی مخارج تکمیلی و سلاحهای اتمی آمریکا را در برنمی گیرد. سطح پیشنهادی بودجه بدون در نظر گرفتن تغییرات احتمالی حدودا ۵ در صد بیش از بودجه های مصوب سال جاری است و در عین حال با افزایش ۳۰ در صدی هزینه های پایه در نیروهای مسلح ارقام تازه ای در بودجه منظور گردیده که دست نظامیان برای اقدامات جدید را باز می گذارد.

دلایل متعددی وجود دارد که احتمال چالش میان کاخ سفید و کنگره بر سر اجزا بودجه را بیشتر می کند. رکود اقتصادی آمریکا از یکطرف و ناکامیهای سیاسی ـ نظامی در عراق و افغانستان قاعدتا بایستی مانع دست و دلبازی کاخ سفید می شد ولی ارتقا سطح بودجه توسط بوش و دستیارانش بدین معنی است که آنها خود را برای زورآزمائی باکنگره آماده کرده اند و حاضرند به هر قیمت ممکن برای جلب موافقت کنگره به رویاروئی مستقیم با رقبای سیاسی خود بپردازند.

آنچه حساسیت بودجه در شرایط کنونی را بیشتر کرده در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری است که طبیعتا به التهاب سیاسی ـ اجتماعی دامن زده و به حساسیت های افکار عمومی نسبت به تحولات سیاسی اقتصادی ابعاد تازه ای بخشیده است .

موضوع مهم دیگری که موجب نگرانی کنگره شده و بدبینی ها را تشدید کرده رفتار کاخ سفید و بودجه نویسان برای پنهانکاری های فنی ـ تخصصی در ارائه ارقام واقعی بودجه است . پنتاگون هزینه های جنگ در عراق و افغانستان را در این بودجه قید نکرده بلکه در فهرست های جداگانه و مجزا خواستار ۶۰ میلیارد دلار دیگر برای ادامه جنگ در خاورمیانه شده است . بدین ترتیب فقط جنگ عراق به تنهائی برای این دوره ۵ ساله دستکم ۷۰۰ میلیارد دلار هزینه در برداشته و حال آنکه در ارزیابی های اولیه فقط ۵۰ میلیارد دلار برای جنگ در عراق پیش بینی شده بود.

نباید از نظر دور داشت که بوش کوچک در هفته های اخیر بطور رسمی اعلام کرده است که ارتش آمریکا دستکم برای ۱۰ سال دیگر در عراق باقی خواهد ماند.

حتی اگر ابعاد هزینه های نظامی سالانه در عراق به نصف رقم کنونی هم کاهش یابد این بدان معنی است که رای دهندگان امریکائی ناچارند تاوان برنامه های پنتاگون در عراق را به میزان ۱ ۴ تریلیون دلار برای کل این دوره ۱۵ ساله متحمل شوند . با اینهمه نه تنها افکار عمومی آمریکا که حتی سیاستمداران و نظامیان ارشد از جناح جنگ افروز نو محافظه کاران می پرسند که دستاوردهای این سرمایه گذاریهای نجومی در عراق و افغانستان چه بوده و در آینده چه خواهد بود البته « هیلاری کلینتون » نامزد دمکراتها در انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرده است که به محض پیروزی در انتخابات نخستین اولویت وی پایان دادن به جنگ در عراق خواهد بود ولی شواهد و قرائن موجود نشان می دهد که دمکراتها هم برای تداوم حضور نظامی آمریکا در عراق تحت پوشش تبلیغاتی جدید چندان هم بی میل نیستند.

بدین ترتیب حتی اگر به حضور نظامی مستقیم آمریکا تحت عنوان « اشغالگر » خاتمه داده شود از آن پس آمریکا بعنوان یک نیروی نظامی شناخته خواهد شد که به دعوت دولت عراق در این کشور حضور خواهد داشت تا حافظ صلح و امنیت و ثبات این دولت باشد! این بدان معنی است که بخش اعظم رجزخوانیهای رقبای بوش در چارچوب شگردهای تبلیغات انتخاباتی ارزیابی می شود و دیدگاه هر دو جناح در قبال اهداف استراتژیک آمریکا در عراق و خاورمیانه تقریبا یکسان است .

بوش و دستیارانش با آگاهی از همین مسائل پشت پرده است که نسبت به دستکاری کنگره در محتوای بودجه های نظامی نگرانی چندانی ندارند و صرفنظر از لفاظی های ظاهری دمکراتها که جنبه « مصرف انتخاباتی » دارد مشکل عمده ای در راه تصویب ارقام پیشنهادی کاخ سفید به چشم نمی خورد.

صرفنظر از این مسائل که به تقابل سیاسی جناحهای رقیب در کنگره باز می گردد هر دو جناح و همچنین ژنرالها و سیاستمداران به اثرات سیاسی اجتماعی هزینه های سرسام آور دیوانسالاری نظامی آمریکا می اندیشند و نگرانند که مبادا رشد نظامی گری آمریکا به انزوای سیاسی حکومت در داخل و خارج آمریکا منجر شود. جامعه شناسان و محافل دانشگاهی آمریکا بارها نسبت به عواقب اجتماعی ناشی از نظامی گری لجام گسیخته هشدار داده اند و پیش بینی می کنند که همانند سالهای پس از جنگ ویتنام جامعه آمریکا و حتی کنگره دچار نوعی درون گرائی و سرخوردگی سیاسی شود و در مسیر درون گرائی قدم بردارد.

آمار و ارقام در این زمینه بسیار تکاندهنده به نظر می رسد . سهم پنتاگون از بودجه های سالانه در طول جنگ ویتنام ۹ در صد و در جنگ کره ۱۴ در صد بوده و این در حالیست که برخی ارقام هزینه ها در پوشش سایر اقلام بودجه پنهانکاری شده تا آنکه تعمدا سهم پنتاگون کمتر بنظر برسد .

بعلاوه در مقطع کنونی سهم سلاحهای اتمی و جنگی تکمیلی حدود ۴ در صد از اقتصاد ملی و سهم مخارج جاری پنتاگون به تنهائی ۳ ۴ در صد از هزینه ناخالص داخلی را تشکیل می دهد . اثرات تورمی و باز خورد اقتصادی این ارقام بخوبی با توجه به رکود اقتصادی کنونی آمریکا در حدی است که حتی دستیاران نزدیک بوش نیز نسبت به عواقب غیر قابل پیش بینی آن هشدار می دهند ولی نو محافظه کاران بدون توجه به پیچیدگی اوضاع .

سعی دارند از آخرین فرصتهای باقیمانده برای تحقق اهدافی استفاده کنند که شاید هیچگاه تا این اندازه بادست باز به آن نپرداخته بودند و چه بسا که در آینده هم چنین شانسی در اختیارشان قرار نگیرد.

خشم رقبای بوش و کارشناسان بیطرف از اینست که علیرغم صرف هزینه های سنگین نظامی چشم انداز روشنی از دستاوردهای این سرمایه گذاریهای بدفرجام نظامی وجود ندارد.

از یکطرف متحدین اروپائی آمریکا در مسیر واگرائی قرار گرفته اند و سعی دارند کمتر به طرحهای واشنگتن تمکین کنند از طرف دیگر مسکو به همکاریهای استراتژیک خود با غرب بویژه آمریکا پایان داده و راه پاسخگوئی و تقابل نظامی و حتی تهدید اتمی را در پیش گرفته است بعلاوه مسئله اینست که ناتو هم دچار تزلزل و تردید شده و بستر مناسبی برای تحقق طرحهای واشنگتن به نظر نمی رسد.

شکست سیاستهای مبتنی بر نظامی گری آمریکا نه تنها به دشمنی علیه آمریکا در خاورمیانه و دنیای اسلام دامن زده که حتی شکست واشنگتن در خاورمیانه مورد اعتراف نزدیکترین متحدان بوش از جمله « تونی بلر » نخست وزیر سابق انگلیس هم قرار گرفته است .

امروزه « گوردون براون » نخست وزیر انگلیس برای حفظ اعتبار داخلی خود سعی دارد نوعی « واگرائی محسوس » نسبت به واشنگتن را در صحنه مناسبات دو سوی آتلانتیک بنمایش بگذارد و دنباله روی از سیاستهای بوش را کمتر علنی سازد. شاید این یکی از جدی ترین علل و عوامل موثر در افزایش بودجه های نظامی آمریکا باشد که واشنگتن وارد مرحله ای شده که با تقلیل جاذبه هایش مجبور است مرتبا به همه و حتی به متحدانش هم چنگ و دندان نشان دهد.

اعضای اروپائی « ناتو » این اواخر تمایل کمتری به ادامه حضور نظامی در افغانستان نشان می دهند و سارکوزی رئیس جمهور فرانسه در روزهای اخیر واشنگتن را برای خروج نظامی از عراق تشویق کرده و آنرا « اقدامی عاقلانه و منطقی » خوانده است . این پدیده در تاریخ مناسبات امریکا باناتو سابقه نداشته است .

جمع بندی این فضای جهنمی برای آمریکا حتی با خوشبینانه ترین تحلیل های ممکن هم به منزله اثرات معکوس نظامی گری آمریکا ارزیابی می شود. بوش و دستیارانش دیگر آن الفاظی های سیاسی اولیه درباره اهداف لشکرکشی به عراق را کنار گذاشته اند و دیگر کسی از « صدور دمکراسی » آمریکائی به عراق و تبدیل عراق به بهشت دمکراسی خاورمیانه سخن نمی گوید. دیگر بوش از ساختن افغانستان مدرن مطابق الگوی ژاپنی صحبت نمی کند. دیگر از ماه عسل مسکو ـ واشنگتن خبری نیست و با پرواز جنگنده بمب افکن های استراتژیک روسیه در پشت مرزهای ناتو پوتین سعی دارد به بوش چنگ و دندان نشان دهد و ثابت کند که خشمگین است .

اصرار جنون آمیز « کاندالیزا رایس » و « رابرت گیتس » وزرای خارجه و دفاع آمریکا برای نصب رادارهای جاسوسی آمریکا و سپر دفاع موشکی ناتو در چک و لهستان زنگهای خطر را در کرملین به صدا درآورده و کرملین هم دست ژنرالهایش را برای تهدید متقابل « ناتو » باز گذاشته است .

در چنین شرایطی اگر چه ممکن است تهدید اتمی علیه ناتو بهترین گزینه برای کرملین باشد ولی بهترین فرصت برای طلایه داران نظامی گری آمریکا نیز محسوب می شود تا به همین بهانه از کنگره آمریکا بودجه های نظامی و باز هم بیشتری را مطالبه کنند. دقیقا به همین دلایل است که « گیتس » برای افزایش بودجه نظامی آمریکا و تقویت حضور نظامی « ناتو » در افغانستان اصرار می ورزد.

واقعیت اینست که نو محافظه کاران با اصرار جنون آمیز خود برای حفظ حضور نظامی ناتو درافغانستان و بویژه اعزام نیروهای چند ملیتی ارتشهای ناتو به جنوب افغانستان سعی دارند زمینه های حضور دائمی ارتشهای ناتو در افغانستان را فراهم سازند.

الگوی مورد نظر محافظه کاران اینست که ارتشهای ناتو در پشت مرزهای روسیه چین هند و ایران پایگاه نظامی دائمی داشته باشند و اهرمهای جاسوسی اطلاعاتی خود را در پشت مرزهای این ۴ کشور به کار بگیرند تا در صورت تحقق یک « دنیای چند قطبی » از این ابزارها برای انجام عملیات جاسوسی و استراق سمع علیه قطبهای جدید قدرت جهانی بهره مند شوند.

اینکه چنین ابزارهائی در شرایط حساس و حیاتی تا چه اندازه می تواند کار آمد و موثر باشد سئوال مهمی است که پنتاگون پاسخ روشنی برای آن ندارد ولی با دامن زدن به مسابقات تسلیحاتی سعی دارد شرایطی را بوجود آورد تا بلکه رقبای واشنگتن پیشاپیش احساس کنند که عقب مانده اند!

البته این اصرار بدون منطق آمریکا برای تقویت حضور نظامی در افغانستان تاثیرات منفی به همراه داشته و تا همین مرحله برخی از متحدان اروپائی از جمله آلمان به این دعوتها پاسخ « رد » داده اند. بعلاوه کانادا هم با بی میلی آشکاری به پیشنهاد اعزام نیرو به جنوب افغانستان پاسخ منفی داده است .

تصادفی نیست که « رابرت گیتس » وزیر دفاع آمریکا در کنفرانس سالانه امنیتی مونیخ نسبت به عواقب تغییر در سیاستهای ناتو در افغانستان هشدار داد و آنرا امتیازی برای افراطیون در سراسر دنیا معرفی کرد. اما آنچه تعجب آور است انزوای مطلق واشنگتن در این اجلاس بود که بصورت عدم تمایل صریح و آشکار متحدان واشنگتن برای ماجراجوئیهای بیشتر در افغانستان بنمایش درآمد.

شاید اصلی ترین دلیل متحدان آمریکا برای تردید در این مسائل آنست که طالبان و « القاعده » توسط آمریکا ایجاد شدند و امروزه آمریکا همین پدیده ها را بعنوان « خطری برای امنیت اروپا و جهان » به رخ می کشد و خواستار مهار آنها است ! بعبارت بهتر امروزه حتی متحدان آمریکا هم در صداقت رهبران واشنگتن تردیدهای جدی دارند ومایل نیستند در طرحهای بدفرجام نو محافظه کاران سرمایه گذاری کنند و با طناب آنها به عمق چاه حوادث خاورمیانه و افغانستان سقوط کنند.

آمریکا در حوادث عراق و افغانستان دست و پا می زند و برای جنایاتش به دنبال شریک جرم می گردد. این بهترین دلیل برای متحدان آمریکاست که حساب خود را از حساب واشنگتن جدا کنند.

بودجه های پیشنهادی کاخ سفید و پنتاگون که اخیرا به کنگره آمریکا تقدیم شد در حدی است که اگر بدون کاهش تصویب شود بالاترین رقم بودجه نظامی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم خواهد بود

بوش در سفر اخیر به منطقه تصریح کرد که آمریکا دستکم ۱۰ سال دیگر در عراق خواهد ماند . حتی اگر ابعاد هزینه های نظامی در عراق به نصف رقم کنونی کاهش یابد این بدان معنی است که رای دهندگان آمریکائی ناچارند ۱ ۴ تریلیون دلار برای کل این دوره ۱۵ ساله را متحمل شوند

رکود اقتصادی آمریکا و ناکامیهای سیاسی ـ نظامی دولت بوش در عراق و افغانستان جائی برای دست و دلبازی در بودجه های نظامی نمی گذارد ولی بنظر میرسد که بوش و دستیارانش در آخرین فرصتها برای زورآزمائی با کنگره وسوسه شده اند

بوش و دستیارانش نسبت به دیدگاه کنگره به مسائل نظامی و هزینه های آن نگرانی چندانی ندارند. چرا که صرفنظر از لفاظی های ظاهری دمکراتها که جنبه « مصرف انتخاباتی » دارد مشکل عمده ای در راه تصویب ارقام پیشنهادی پنتاگون به چشم نمی خورد

اثرات تورمی و باز خورد اقتصادی این ارقام نجومی در حدی است که حتی دستیاران بوش نسبت به عواقب غیرقابل پیش بینی آن بویژه در شرایط رکود اقتصادی آمریکا هشدار داده اند

خشم رقبای بوش و عناصر بیطرف از اینست که علیرغم صرف هزینه های سنگین نظامی چشم انداز روشنی از دستاوردهای این سرمایه گذاریهای بدفرجام نظامی وجود دارد

مسئله اینست که شکست سیاستهای مبتنی بر نظامی گری دولت بوش نه تنها به دشمنی علیه آمریکا دامن زده بلکه این شکست و ناکامی در خاورمیانه مورد اعتراف نزدیکترین متحدین بوش از جمله « تونی بلر » نخست وزیر سابق انگلیس هم قرار گرفته است

یکی از جدی ترین علل و عوامل موثر درافزایش بودجه نظامی آمریکا اینست که واشنگتن در موقعیت شکننده ای قرار گرفته و با تقلیل جاذبه هایش مجبور است مرتبا به همه و حتی به متحدینش هم چنگ و دندان نشان دهد

الگوی مورد نظر نو محافظه کاران اینست که ارتشهای ناتو پشت مرزهای روسیه چین هند و ایران پایگاه نظامی دائمی داشته باشند و اهرمهای جاسوسی اطلاعاتی خود را علیه آنها به کار بگیرند

حتی متحدان آمریکا هم در صداقت رهبران واشنگتن تردید جدی دارند و مایل نیستند بازنده اصلی در طرحهای نافرجام نو محافظه کاران باشند. بوش و دستیارانش به دنبال « شریک جرم » می گردند و این را متحدان آمریکا هم فهمیده اند!