انرژی های انتخاباتی

در نظام‌های سیاسی مردمسالار برای ارتقای بهره‌وری سازو کار انتخابات به‌عنوان فعال‌ترین مکانیسم برای مشارکت شهروندان در امور سیاسی و اجتماعی جامعه راهکارهایی برای کنترل انرژی های انتخاباتی طراحی شده است. مثلا در آمریکا،‌فرانسه ،‌کانادا و ... از طریق فعال سازی کمپین‌های رقابتی احزاب ،‌مناظره‌های انتخاباتی، برگزاری رای گیری مقدماتی در ایالت‌های مختلف ، گردش کارناوال‌های حزبی،‌اجتماعات نخبگی و مواردی از این قبیل، فضای سیاسی و روانی آماده و مبسوطی برای افکار عمومی ایجاد می‌شود تا حزب موفق در مسیر کسب اعتماد عمومی و ارائه جذابیت‌های مورد نظر پیروز میدان رقابتی شود که از بیش از یکسال قبل از روز برگزاری انتخابات آغاز شده است.

یکی ازضعف‌های عمده برگزاری انتخابات در کشور ما که در حقیقت ناشی از عدم بلوغ احزاب و جریانات سیاسی است به نحوه آغاز تا پایان فرایند انتخابات مربوط می‌شود. به عبارت دیگر از لحاظ شکلی و زمانبندی فرایند انتخابات نتوانسته‌ایم بستری را مهیا سازیم تا انرژی‌های انتخاباتی را که موتور محرک یک ملت برای حساسیت در قبال سرنوشت حال و آینده کشورشان است مدیریت کنیم. به همین دلیل مثلا در یک مقطع حداکثر ۲ الی ۳ ماهه که به روز انتخاب منتهی می‌شود یک باره همه رسانه‌ها و احزاب و محافل تلاش می‌کنند موجی فراگیر و فعال به راه اندازند واز تمام شیوه‌های تبلیغاتی و تهییجی( اعم از تاکید بر احساسات ملی وناسیونالیستی ، تکلیف شرعی، بلوغ فکری اشخاص و عباراتی از این دست) بهره جویند تا آ‌حاد جامعه را به مشارکت پذیری تشویق وترغیب کنند. بنابراین اولا از لحاظ زمانی انتخابات در یک مقطع فشرده و ناکافی برگزار می‌شود و ثانیا فضای سیاسی و رقابتی انتخابات بیش از حد تبلیغاتی و هیجانی می‌شود. از همین روست که بعضا آفاتی چون رقابت منفی ، آرای شناور و احساسی ، بی‌تصمیمی رای دهندگان ،نادرستی نظرسنجی‌ها و عدم دقت افکار سنجی‌ها مبتلا به برگزاری فرایند انتخابات در کشورمان است. گذشته از اینها چندان برنامه‌ریزی صحیح وعالمانه‌ای برای تبدیل انرژی متراکم انتخابات به یک موج فعال و اثرگذار سیاسی صورت نمی‌پذیرد. مسئله‌ای که ممکن است در بلند مدت ،افت محسوس نرخ مشارکت را هم در پی داشته با شد...

در حال حاضر ۱۰ ماه تا انتخابات دهم ریاست جمهوری در خرداد ۱۳۸۸ باقی مانده است. بسیار مناسب است از هم اینک به منظور تعمیق جریان مشارکت مردم در تمام مراحل انتخابات و همچنین ارتقای شور وشعور جمعی ضمن معرفی کاندیداها و اعلام برنامه‌ها و سیاست‌های مختلف در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی،‌اجتماعی و سیاسی لایه‌های متنوع جامعه به این عرصه سوق داده شوند. برگزاری مناظره‌های انتخاباتی نامزدها و احزاب متبوع ایشان اگر از ساحت سیاست‌زدگی و افراط کاری و تخریب فاصله بگیرد خواهد توانست سطح شناخت و بصیرت انتخاب کنندگان را به نقطه مطلوبی برساند. نکته پایانی اینکه چنین اقدامی در حقیقت حرکت بر مدار خردورزی و مردم محوری است و کارسازترین مجرای شناسایی مطالبات اصیل جامعه و نیازمندی‌های مردم به شمار می‌آید.

محمدمهدی انصاری