روسیه این بار با پوتین در تهران

نگاهی به سفر اخیر ولادیمیر پوتین به جمهوری اسلامی ایران

‌سارکوزی از سوی ایالات متحده آمریکا ماموریت داشت تا پوتین را در راستای ادامه تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران تشویق و ترغیب نماید اما رئیس جمهور فرانسه در این راه ناکام ماند

غرئیس جمهور روسیه در حالی به تهران سفر کرده است که در جریان سفر اخیر رایس و گیتس به مسکو اختلافات میان کاخ سفید و کاخ کرملین بر سر استقرار سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در خاک اروپا شدت یافته است

اشاره:ولادیمیر پوتین جهت شرکت در نشست سران کشورهای ساحلی خزر به تهران سفر کرده است‌.سفر رئیس جمهور روسیه به ایران از ابعاد مختلفی دارای اهمیت است.تدوین رژیم حقوقی خزر و رایزنی بر سر فعالیتهای هسته ای ایران از نکاتی هستند که در این سفر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

● انتظار جامعه جهانی از مسکو

پوتین را می توان مرد اول کاخ کرملین نامید.وی پس از اینکه قدرت را از بوریس یلتسین تحویل گرفت در راستای احیای قطبیت مسکو وارد معادلات نظام بین الملل شد.اما اتکا به برخی فرمولهای محتاطانه سبب تضعیف موقعیت سیاسی روسیه و دور شدن مسکو از قطبیت شده است.حضور موثر روسیه در اجلاس شانگهای و مخالفت صریح پوتین و لاوروف با مسئله استقرار سیستم دفاع ضدموشکی ایالات متحده آمریکا در چک و لهستان سبب شده است تا نقاط اختلاف میان کاخ سفید و کاخ کرملین پررنگ تر شود.آنچه جامعه جهانی از پوتین و روسیه انتظار دارد،ایستادگی در برابر واشنگتن و بازگشت به ماهیت آمریکا ستیزانه این کشور است.مسلما حضور رئیس جمهور روسیه در تهران بهترین فرصت جهت بازتعریف روسیه در معادلات نظام بین الملل اشت.مدتهاست که مسکو از عدم چنین بازتعریفی رنج می برد.

● پوتین و مسئله هسته ای ایران

مشارکت روسیه و چین در صدور دو قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه فعالیتهای صلح آمیز هسته ای کشورمان از سوی ملت ایران قابل توجیه نیست.مسکو و پکن نیز به این سبب از سوی جامعه جهانی و خصوصا ملتهای آگاه مورد بازخواست قرار گرفته اند.از این رو رئیس جمهور روسیه و مقامات روسی باید در راستای جبران وضعیت بوجودآمده گام بردارند.روسیه طی ماههای اخیر حمایت خود را از فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی ایران اعلام نموده و نسبت به عدم انحراف این فعالیتها و لزوم ادامه همکاریهای تهران و آژانس تاکید نموده است.اما این رویکرد باید انعکاس خود را در شورای امنیت سازمان ملل متحد نشان دهد.درگیری لفظی اخیر رایس و لاوروف بر سر پرونده هسته ای ایران نشان می دهد که مواضع کاخ سفید و کاخ کرملین در خصوص این پرونده بایکدیگر تطابقی ندارد.از سوی دیگر،مطابق یک نوع نگاه کلان بین المللی جامعه جهانی در انتظار تقویت نقش روسیه در تقابل با واشنگتن است.مسکو نباید جامعه جهانی را بیش از این در انتظار بگذارد.

● “نه”پوتین به کاخ الیزه

در جریان دیدار اخیر ولادیمیر پوتین و نیکولاسارکوزی شاهد بودیم که رئیس جمهور تازه وارد و البته جنجال آفرین فرانسه سهی داشت مواضع مسکو و پاریس را در خصوص تحریم جمهوری اسلامی ایران به یکدیگر نزدیک نماید اما پوتین در مقابل این درخواست سارکوزی تسلیم نشد. رئیس جمهوری فرانسه درحالی به دیدار رسمی از مسکو پایان داد که نتوانست هیچ نرمشی را در موضع “ولادیمیر پوتین” همتای روسی خود درقبال موضوعات داغ بین‌المللی و درراس آنها پرونده هسته‌ای ایران ایجاد کند. پوتین در این دیدار خاطر نشان کرده است ، هیچ دلیلی وجود ندارد که نشان دهد ایران قصد تولید سلاح اتمی دارد. “نیکلا سارکوزی” در نخستین واکنش به‌وجود اختلاف برداشت و ارزیابی در این‌باره اعتراف کرد.

سارکوزی از سوی ایالات متحده آمریکا ماموریت داشت تا پوتین را در راستای ادامه تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران تشویق و ترغیب نماید اما رئیس جمهور فرانسه در این راه ناکام ماند.

● پوتین و ادامه اختلافات با آمریکا

رئیس جمهور روسیه در حالی به تهران سفر کرده است که در جریان سفر اخیر رایس و گیتس به مسکو اختلافات میان کاخ سفید و کاخ کرملین بر سر استقرار سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در خاک اروپا شدت یافته است.ولادیمیر پوتین در جریان مذاکراتش با کاندولیزا رایس با تهدید مبنی بر خروج از معاهده‌ی موشک‌های هسته‌یی میانبرد )INF(، از واشنگتن خواست تا برنامه‌های خود را برای ایجاد سپر دفاع ضد موشکی در اروپا متوقف کند.

این هشدار روسیه پس از آن صورت گرفت که مذاکرات کاندولیزا رایس و لاوروف، وزیران امور خارجه آمریکا و روسیه درباره برنامه دفاع موشکی واشنگتن در اروپا در فضایی پرتنش و بدون هیچ پیشرفتی پایان یافت و آمریکا درخواست روسیه برای توقف برنامه موشکی‌اش در اروپا را نپذیرفت. رییس جمهور روسیه، طی سخنرانی خود در آغاز مذاکرات با کاندولیزا رایس وزیر خارجه‌ و رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا اظهار داشت که معاهده‌ی موشک‌های هسته‌یی )INF( که به دوران جنگ سرد تعلق داشته و آمریکا و روسیه را در استفاده از موشک‌های کوتاه و میان برد محدود می‌کند، دیگر قدیمی شده‌ است زیرا سایر کشورها در حال دستیابی به چنین سلاح‌هایی هستند.

پوتین همچنین در گفت‌وگو با فرستادگان آمریکا که برای رسیدگی به تنش‌های روز افزون میان آمریکا و روسیه به مسکو آمده‌اند، از آنها خواست تا برنامه‌ی استقرار سیستم دفاع موشکی خود در کشورهای لهستان و جمهوری چک - اعضای جدید ناتو - را “به زور” به انجام نرساند.

رایسو گیتس اخیرا در حالی روسیه را ترک کردند که نتوانستند مقامات روسی را در خصوص ماجراجویی های موشکی خود در اروپا قانع نمایند.همین مسئله سبب شده است تا مسکو و واشنگتن نگاه تهدید محور خود نسبت به یکدیگر را حفظ نمایند.

● سفر پوتین به تهران

سفر ولادیمیر پوتین به تهران برای هر دو طرف ایرانی و روسی حکم یک فرصت را دارد.فرصتی که طرفین باید از آن نهایت استفاده را ببرند.روسیه در قالب این سفر می تواند تصویری که از خود در نشست شانگهای ترسیم نموده است را پررنگ تر نماید.همچنین کاخ کرملین می تواند وجهه ضد آمریکایی وخود را در این سفر بیش از پیش به فعلیت برساند.از سوی دیگر،جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند خواستار بررسی پرونده هسته ای خود در قالبی حقوقی و منصفانه، در قالب خروج پرونده خود از شورای امنیت سازمان ملل متحد شود.

سفر رئیس جمهور روسیه به جمهوری اسلامی ایران می تواند در تحکیم مناسبات دوطرفه تهران-مسکو نیز نقشی اساسی داشته باشد.مسلما پوتین به خوبی می داند که جمهوری اسلامی ایران حکم قدرت اول خاورمیانه دارد.قدرتی که روز به روز بر اقتدار منطقه ای و فرامنطقه ای آن افزوده می شود.از این رو رئیس جمهور روسیه نباید فرصت بوجود آمده در جهت دیدار با مقامات ایرانی را به راحتی از دست بدهد.مسئله ای که به درایت پوتین و دیگر مقامات کاخ کرملین بستگی دارد.

سحاب فاطمی