آیا آنجلینا جولی تصمیم درستی گرفت

نزدیک به دو دهه است که می دانیم حاملان ژن BRCA۱ با احتمال بیشتری نسبت به زنان دیگر به سرطان سینه و تخمدان مبتلا می شوند اما آیا عمل ماستکتومی که آنجلینا جولی انتخاب کرد تنها گزینه ممکن برای زنان دیگر است

یکی دو روز گذشته آنجلینا جولی تجربه سخت خود را به عنوان یکی از حاملان جهش ژنتیکی BRCA۱ که مداخله پزشکی پیش از موعد علیه این ژن معیوب را انتخاب کرده، با رسانه‌ها در میان گذاشت تا شیوه‌ای را که برای نجات خود از خطر ابتلای بالا به سرطان مهاجم سینه انتخاب کرده، با دیگران نیز به اشتراک بگذارد. به همین مناسبت نیوساینتیست به سراغ آلیسون کوریان، متخصص سرطان سینه از دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا رفته تا از او بخواهد در مورد ابزارهایی که توسعه داده تا به زنان کمک کنند از میان شیوه‌های کاهش ابتلا به این شکل از سرطان، معالجه خاص خود را انتخاب کنند، صحبت کند.

برای حاملان ژن BRCA۱ شانس ابتلا به سرطان مهاجم سینه حدود ۶۵درصد است. چطور به چنین عددی رسیده‌ایم؟

این درصد مبتنی بر مطالعه‌ای بسیارگسترده روی هزاران زن است. ما وقتی به آنها مشاوره می‌دهیم، تلاش می‌کنیم میانگین‌ها را در اختیار آنها بگذاریم. این شیوه‌ای بسیار مؤثر است.

خانم جولی احتمال ابتلای خود به این سرطان را ۸۷درصد اعلام کرده، چطور به این درصد بالا رسیده است؟

شانس ۸۷درصدی ابتلا به سرطان در مطالعاتی مطرح شده که پیش از ما انجام شده‌اند. ژن‌هایBRCA۱ وBRCA۲در اواسط دهه ۱۹۹۰/۱۳۷۰ شناخته شدند و پزشکان از آنجا که در اغلب زنان خویشاوندی که به آنها مراجعه می‌کردند، شاهد ابتلا به سرطان بودند این عدد را اعلام کردند. البته مطالعات گسترده‌تر نشان داد که میانگین احتمال ابتلا به مراتب پایین‌تر است.

می‌توانیم بگوییم شانس ابتلای خانم جولی هم به این سرطان ۸۷درصد نبوده است؟

من درگیر پرونده ایشان نبودم؛ اما بعید به‌نظر می‌رسد این عدد یک اعلام شخصی باشد. تا جایی که من می‌دانم ۸۷درصد به مطالعات قدیمی برمی‌گردد که نمونه‌های مطالعاتی کمتری داشته‌اند. اغلب ما پزشکان سعی می‌کنیم در محاسبه ریسک بیماری از اعداد و آمار تازه انتشاریافته استفاده کنیم.

در بین کسانی که حامل ژن BRCA۱ هستند و شانس ۶۵درصدی ابتلا به سرطان را دارند، چه چیزی احتمال ابتلای آنها را به بالاتر از سطح میانگین یا پایین‌تر از آن می‌کشاند؟

این یک پرسش چندمیلیون دلاری است. بسیاری از ما پزشکان می‌خواهیم بدانیم چه چیزی باعث می‌شود عده‌ای از حامل‌های این ژن در سال‌های دهه چهارم زندگی خود به سرطان مبتلا شوند و گروه دیگری تا پایان عمر اصلا با این بیماری دست‌وپنجه نرم نکنند.

با این حال به عنوان یک پزشک همیشه بیشتر نگران زنی هستم که حامل ژن BRCA۱ است و در خویشاوندان نزدیک خود شاهد ابتلای زودهنگام به سرطان سینه بوده است تا زنی که حامل این ژن است؛ اما به هر دلیل نزدیکان او چندان درگیر این بیماری نشده‌اند.

آیا راهی وجود دارد که بتواند با دقت بالا شانس ابتلای هر فرد به سرطان بدخیم سینه را طی سال‌های عمر او به ما نشان بدهد؟

هنوز به این مرحله از پیشرفت نرسیده‌ایم. دستگاه BRCA تنها می‌تواند با بررسی گسترده احتمال تقریبی ابتلای هر فرد به سرطان را مشخص کند و در حال حاضر امن‌ترین شیوه ممکن است.

در مرحله بعد این ابزار گزینه‌های احتمالی را که هر فرد می‌تواند انتخاب کند با یکدیگر مقایسه خواهد کرد و ممکن است محتمل‌ترین این گزینه‌ها ماستکتومی (انتخاب خانم جولی) یا استفاده مرتب و فشرده از شیوه‌های تشخیصی باشد. ابزار ساخت ما به مقایسه این روش‌ها با یکدیگر و در نهایت انتخاب یکی از آنها برای افزایش شانس زندگی و حفظ شرایط مساعد برای ادامه حیات فرد کمک خواهد کرد.

خانم جولی برای نیویورک‌تایمز این‌طور نوشته که ماستکتومی دو مرحله‌ای به او کمک کرده شانس ابتلا به سرطان سینه را در خود به ۵درصد کاهش دهد. آیا این مورد برای تمامی زنانی که این عمل جراحی ر انتخاب می‌کنند، صادق است؟

باید همین‌طور باشد. بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند با این عمل جراحی می‌توان شانس ابتلای فرد به سرطان سینه را ۹۰ تا ۹۵درصد کاهش داد و اگر احتمال ابتلای ایشان به سرطان سینه را ۶۵درصد در نظر بگیریم، تقریبا به چنین عددی خواهیم رسید.

می‌دانیم که زنان بسیاری به این دستگاه دسترسی ندارند یا از پس هزینه‌های سنگین آزمون آن برنمی‌آیند. فکر نمی‌کنید باید این ابزار در اختیار تمامی آنها قرار بگیرد؟

با اینکه امیدوارم امکان دسترسی به تمامی امکانات پزشکی برای تمام انسان‌ها فراهم شود، فکر نمی‌کنم استفاده از این ابزار برای تمامی زنان ایده خوبی باشد. تعداد حاملان این ژن معیوب کم است و به طور متوسط از هر ۴۰۰ نفر یکی ممکن است حامل BRCA۱ باشد. از سوی دیگر معتقدم وقتی فرد در خانواده خود زنانی را دارد که در سن پایین به سرطان سینه مبتلا شده‌اند، چندین نفر از نزدیکان او مبتلا به این سرطان یا سرطان تخمدان هستند و در خانواده مردی وجود دارد که به سرطان سینه مبتلا شده، انجام این تست برای او الزامی است.

به عنوان یک متخصص ژنتیک که همزمان درگیر مطالعه روی سرطان سینه است، آیا از اینکه یک زن حامل ژن BRCA۱ تجربه خود برای کاهش شانس ابتلا به سرطان سینه را با دیگران به اشتراک گذاشته، خوشحال هستید؟

قطعا! باید شجاعت او را تحسین کنیم. او با حرف زدن در مورد تجربه‌اش این شانس را به ما می‌دهد که احتمال ابتلای زنان دیگر به این بیماری را بررسی کنیم و با مداخله پزشکی پیش از ظهور بیماری شانس طول عمر و زندگی کم‌رنج‌تری را به آنها بدهیم. به اشتراک گذاشتن این تجربه بسیارسخاوتمندانه است.

محبوبه عمیدی