اینترنت, آنچه هست و آنچه ما داریم

این روزها اختلالات موجود در ارتباطات اینترنتی و کیفیت نامناسب پهنای باند اینترنت به ویژه در ساعات اوج مصرف از یک سو و برگزاری مزایده VoIP از سوی دیگر, صنف فناوری اطلاعات را به تکاپو واداشته تا نسبت به تغییر شرایط موجود تمام امکانات خود را به کار گیرند و تحلیل ها و نظرات خود را از طریق رسانه منتقل کنند

این روزها اختلالات موجود در ارتباطات اینترنتی و کیفیت نامناسب پهنای باند اینترنت به ویژه در ساعات اوج مصرف از یک سو و برگزاری مزایده VoIP از سوی دیگر، صنف فناوری اطلاعات را به تکاپو واداشته تا نسبت به تغییر شرایط موجود تمام امکانات خود را به کار گیرند و تحلیل‌ها و نظرات خود را از طریق رسانه منتقل کنند.

آنچه می‌خوانید مطلبی است از پیام کرباسی، رییس زیرکمیسیون VoIP کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه در خصوص مسایلی که صنعت اینترنت کشور این روزها با آن روبه‌رو است.

در پی قطعی فیبر نوری در یکی از مسیرهای ارتباطی کشورمان با سنگاپور در روز دوشنبه هفته ششم خرداد ماه که ارتباط اینترنتی کشور را تا اواسط روز چهارشنبه با اختلالات فراوانی مواجه کرد، یکی از اعضای هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت با تایید این خبر، تصریح کرد: ظرفیت ما در حالت عادی نزدیک به ۳۰ درصد بیش‌تر از نیاز است و در واقع می‌توان گفت در ساعاتی که پیک ترافیک داریم بیش‌تر از ظرفیت برای ما ترافیک نمی‌آید.

آنچه مسلم است، کل کشور طی قریب به ۸ ماه گذشته، با نابسامانی در کیفیت پهنای باند ارتباطی با شبکه اینترنت مواجه بوده به نحوی که شرکت‌های اینترنتی به غیر از روزهای تعطیل رسمی، دیگر هرگز شاهد کیفیتی عاری از اختلالات و نوسانات وافر، نبوده‌اند. اگر به فرمایشات این عضو هیات مدیره که در جایگاه مسوول روابط عمومی شرکت زیرساخت به اطلاع‌رسانی پرداخته اندک توجهی کارشناسی داشته باشیم، با توجه به عدم امکان بهره برداری از تمامی باند خریداری شده توسط شرکت‌هایی که مشتری پهنای باند اینترنت شرکت زیرساخت هستند، به نظر می‌رسد در حالتی خوش‌بینانه، ضعف اجرایی در واحد فنی این شرکت، مدیران محترم را در این تصور اشتباه که دیگر ترافیکی بیش از ظرفیت فعلی برای ایشان ارسال نمی‌شود، قرار داده است. پر واضح است که اکثر کارشناسان و تکنسین‌های پشتیبانی این شرکت، به مشکلات فنی داخلی خود آگاه بوده و در پی تماس‌های مکرر با امور پشتیبانی فنی، همواره اذعان دارند که در ساعات اوج مصرف (از حدود ساعت ۹ صبح تا ۱۷ عصر)، اصطلاحا "ظرفیت گیت وی‌ها و روترهای مخابرات تکمیل است و کاری از دست ما ساخته نیست ...!". البته صحت کلام و صدق گفتار این مهندسان زحمتکش را ارج می‌نهیم ولی در تکذیب اخبار مرتبط با "کمبود پهنای باند اینترنتی کشور" و "مشکلات کیفی ارتباطات اینترنتی کشور در ساعات اوج مصرف" که توسط مدیران ارشد شرکت‌ها و ادارات مختلف وابسته به مخابرات دولتی صورت می‌پذیرد، همواره در تعجبیم.

به راستی، آیا خیلی دشوار است که از نظر فنی کارشناسی کرده و صحت دو ادعای "عدم ارسال ترافیک بیش از میزان ظرفیت فعلی (در ساعات اوج مصرف) برای مخابرات" و یا "عدم توان ارایه خدمات به میزان فروخته شده" را تشخیص داده، معمای پهنای باند اینترنتی کشور را حل کرد؟

به راستی، آیا آنچه ما از آن به نام "اینترنت" یاد می‌کنیم، باید چنین باشد؟ ما تقریبا فراموش کرده‌ایم که اینترنتی با کیفیت مطلوب و منطبق با استانداردهای جهانی چیست و چه تاثیری بر مجموعه خدمات مرتبط ما شامل تلفن اینترنتی و یا گشت و گذاری ساده در شبکه جهانی اینترنت دارد. حتی کاربران ما نیز این مهم را که کاملا محق دریافت آن هستند، فراموش کرده‌اند. بسیاری، مصارف حرفه‌ای تر خود از اینترنت را به ساعاتی پیش و یا پس از ساعات اوج مصرف منتقل می‌کنند، حال آنکه با توجه به نرخ گران اینترنت در کشور، وجود چنین مزاحمت‌هایی برای یک شهروند ایرانی، از نگاه قانونی و یا عرفی، جایگاهی ندارد.

به راستی، آیا نباید برای پایش کیفیت و کمیت ارایه پهنای باند ارتباط با اینترنت که در حال حاضر کماکان تنها به صورت انحصاری توسط مخابرات دولتی تامین می‌شود، نهادهای نظارتی و سازمان‌های بازرسی، از نزدیک روند لحظه به لحظه ارایه این خدمات را بررسی، آسیب شناسی و با نگرشی کاربر محور، چالش‌های پیش روی این قشر از جامعه را که همواره در اسناد چشم انداز ۲۰ ساله کشور و مصالح ملی، درصدد بهبود وضعیت و افزایش ضریب نفوذ آن در کشور هستیم، ارزیابی کنیم؟ آیا شناسایی گلوگاه‌ها یا موانع فنی و میزان صحت اظهار نظرات مقامات مسوول دولتی در این خصوص، به سادگی امکان‌پذیر نیست؟

آنچه که برگرفته از تدبیر صحیح مدیریت سازمان رگولاتوری است، حمایت از ایجاد بازاری منطقی و رقابتی است به نحوی که در عین اجرای سیاست‌های کلان اصل ۴۴ قانون اساسی، مبارزه با انحصار خصوصی نیز از طریق صدور پروانه‌های اپراتوری صورت پذیرد. در حقیقت بیان صریح رییس سازمان تنظیم مقررات حکایت از مدیریت منطقی ایشان در هدایت موضوع اخیر مزایده شرکت ارتباطات زیرساخت به سمت روالی بین المللی است که در حقیقت جزیی از وظایف سازمان رگولاتوری نیز به شمار می‌آید. اما تاخیر در اعلام همگانی چنین تدبیری، حکایت از چالش‌ها، نشست‌ها و رایزنی‌های متعدد در این خصوص دارد. آنچه در فضای فناوری اطلاعات ضروری به نظر می‌رسد، اجرا و هماهنگی کامل با اصول قانون همزمان با نیم نگاهی به کشورهای توسعه یافته و موفق در عرصه این فناوری است. طبیعی است که تکرار مسیر اشتباه برخی دیگر از کشورها نیز، برای کشوری غنی همچون کشورمان به مثابه مصیبتی جبران ناپذیر است.

اکنون و در این مقطع از زمان، بخش خصوصی، دولتی و به طور کلی تمامی مدیرانی که در انتظار اجرای صحیح و منطقی اصل ۴۴ هستند، انتظاری مشترک دارند. ایشان معتقدند که به دلیل پاره‌ای ملاحظات شرکتی و سازمانی در درون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تنها یک فرمان از مقام ریاست محترم جمهوری مبنی بر توقف مزایده شرکت زیرساخت، می‌تواند به موج جنجالی حاصل از اقدامی برخلاف مصالح ملی، پایان دهد. فرمانی که بخش خصوصی از آن مقام محترم تقاضا داشته و می‌تواند از روال اخیر به وجود آمده در بخش خصوصی نیز جلوگیری به عمل آورد. در حقیقت برخی از سهامداران شرکت‌های خصوصی که بیش از ۸ سال سرمایه‌های خود را در ارایه خدمات مکالمات تلفنی به مردم کشور صرف کرده اند، امروز نسبت به جمع آوری شرکت‌های خود اقدام و بسته شدن هر شرکت خصوصی در این حوزه، لطماتی جبران ناپذیر را بر پیکره توسعه عرصه فناوری‌های نوین در کشور می‌زند.

ما همه از حضور دکتر احمدی نژاد تقاضا داریم که با دستور صریح خود، بخش خصوصی را از ناکامی، ناامیدی و بحران‌های سنگین اخیر آزاد کرده و از بروز بیکاری تعدادی از متخصصان فناوری اطلاعات کشور و تشکیل بازارهای سیاه و قاچاق، جلوگیری به عمل آورده، این فرمان تاریخی را در اذهان اهل فن، هک کنند. بخش خصوصی نیز همه تلاش خود را به کار خواهد بست تا در کنار مدیریت ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور، نسبت به تدوین طرحی جامع در خصوص نحوه ارایه پروانه‌های فعالیت در این حوزه، از هیچ اقدام و همکاری کوتاهی نداشته باشد. بدیهی است مصالح ملی، مصالح صنفی و ملاحظات اقتصادی یا امنیتی کشور، همه در یک راستا و قابل تامل خواهند بود.