فساد مالی در افغانستان فقیر

رئیس جمهور افغانستان, در کنفرانس پاریس خواستار همکاری جامعه جهانی برای مبارزه با فساد مالی حاکم بر کشورش شد این در حالی است که بسیاری منابع, خود دولت را, به دست داشتن در فساد متهم می کنند این اتهامات ریشه در کجا دارد

رئیس جمهور افغانستان، در کنفرانس پاریس خواستار همکاری جامعه جهانی برای مبارزه با فساد مالی حاکم بر کشورش شد. این در حالی است که بسیاری منابع، خود دولت را، به دست داشتن در فساد متهم می کنند. این اتهامات ریشه در کجا دارد ؟ فساد مالی حاکم بر افغانستان امروز، ریشه در ساختارهای قبیله ای، حضور نیروهای خارجی و ضعف دولت مرکزی دارد. کنفرانس پاریس، وعده ۲۰ میلیارد دلار کمک به افغانستان داد. کنفرانس پیشین، در سال ۲۰۰۶ نیز ۱۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار به بازسازی افغانستان اختصاص داده بود. اما ناظران بین المللی و محلی می گویند که حتی ۵۰ درصد این کمک ها نیز به مصرف بازسازی و بهبود سطح زندگی مردم نمی رسد. به گزارش دویچه وله درباره دلایل دخالت نهادهای دولتی در فساد مالی، «شامل آهنگ» روزنامه نگار افغانی می گوید: « فساد مالی بزرگترین مشکل موجود افغانستان است و حکومت در آن نقش دارد. رئیس جمهور افغانستان بارها گفته است که فساد بین ماموران بلندپایه دولت وجود دارد. اما حکومت چنان ضعیف است که نمی تواند با این وضعیت برخورد قانونی کند. عامل بخش مهمی از فساد هم، جنگ سالارانی هستند که دارای نیروی مسلح شخصی هستند و دولت توان مقابله با آنان را ندارد». جایی که پلیس دزد می شود در آستانه سال ۲۰۰۷ میلادی، وزارتخانه های دفاع و کشور آمریکا، در گزارش مشترکی به کنگره ادعا کردند که نیمی از تجهیزاتی که آمریکا برای پلیس افغانستان ارسال کرده، به وسیله مقامات پلیس دزدیده شده است.

شامل آهنگ، معتقد است که نمی توان درصد دزدی ها را تعیین کرد،اما تردیدی نیست که فساد در دستگاه پلیس افغانستان وجود دارد. وی اظهار می دارد: « نظر به گزارش هایی که هر روز به ما می رسد، نمی توانیم به دقت بگوییم که چند درصد از تجهیزات پلیس به یغما می رود. اما این موضوع را می توانیم تأیید کنیم که تاکنون بارها پیش آمده که ماموران پلیس یا سربازان، با جنگ افزارهایی که در اختیارشان قرار گرفته به دشمن پیوسته یا جنگ افزارشان را فروخته اند». روزنامه نگار افغانی می افزاید: « موضوع دیگری که آمریکایی ها به آن اشاره نمی کنند این است که آن ها جنگ افزارهای فرسوده بازمانده از جنگ جهانی دوم را در اختیار ارتش و پلیس افغانستان گذاشته اند و به این دلیل، افراد ارتش و پلیس، توان جنگیدن با طالبان را ندارند زیرا طالبان به مدرنترین جنگ افزارها مجهز شده است».

سرقت لوازم ساختمانی و سوخت

همزمان با تسلیم گزارش مشترک وزارتخانه های دفاع و کشور آمریکا به کنگره، یک مقام پنتاگون به ساندی تایمز گفته بود: « هزاران موتورسیکلت و خودرو در میان تجهیزات مسروقه هستند که یا به عنوان وسیله شخصی مورد استفاده قرار گرفته و یا در بازار سیاه فروخته شده اند».علاوه بر این اعتراف ها، نیروهای ناتو در جنوب افغانستان نیز، تاکنون بارها هشدار داده اند که رهبران قومی و محلی افغانستان، بخش قابل توجهی از کالاهایی را که برای بازسازی مناطق محروم روانه افغانستان می شود به نفع خود مصادره می کنند و بعد در بازار سیاه می فروشند. شامل آهنگ، روزنامه نگار افغانی بر این نظر است که: « حکومت بر مناطق شرقی و جنوبی افغانستان کنترل چندانی ندارد. بر این اساس، سران قبایل و جنگ سالارانی که دارای نفوظ محلی هستند، هرکاری که دلشان بخواهد انجام می دهند. از طرف دیگر، افغانستان به شدت فقیر است. دولت نمی تواند سوخت و مصالح ساختمانی را به صورت مساوی به همه جا برساند. پس مردم برای زنده ماندن، به هرچیزی که در دسترس داشته باشند چنگ می اندازند». با گذشت هفت سال از سرنگونی طالبان، عدم هماهنگی میان نیروهای خارجی و دولت، در کنار فساد ویرانگر حاکم بر افغانستان، سبب شده است که به استثنای ساکنان مناطق مرکزی و تجاری کابل، سایر مردم اثری از بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی نیابند و در نتیجه از روند فعلی نومید شوند. این وضعیت بیش از همه، به سود نیروهای طالبان تمام می شود. آن ها که در کوههای شمال پاکستان سنگر گرفته اند، تبلیغ می کنند که حضور سربازان و امدادگران خارجی، زمینه ساز تیره روزی مردم است و باید علیه آنان جنگید.

● کمک به افغانستان ریشه کن کردن فقر است

«فقر، یکی ازمشکلات اساسی و بزرگ در افغانستان است. هر کنفرانسی که در زمینه کمک به افغانستان برگزار می شود باید قبل از هر چیز برنامه های ریشه کن کردن ارتشاء و همین طور دستیابی مردم افغانستان به کمک های ارسالی به این کشور را در راس برنامه های خود قرار دهد.»در دویچه وله با اشاره به کنفرانس اخیر کمک کنندگان به افغانستان، در پاریس آمده است: «آیا کنفرانس های بین المللی قادر خواهند بود افغانستان را نجات دهند ؟ ! » ناظران بین المللی ا ی که چنین سؤالاتی را مطرح می کنند بیشتر از نتایج ناکافی این گونه کنفرانس ها ابراز نارضایتی می کنند. بنا به این تحلیل درحالی که مقامات بین المللی مرتباً در پی برگزاری کنفرانس های بین المللی برای کمک به افغانستان هستند، فقر در این کشوراز زمان کنفرانس لندن یعنی دو سال گذشته نه تنها کاهش نیافته است که در برخی شهرها شاهد افزایش طبقه کارگر که هیچ گونه امیدواری نسبت به آینده کاری خود ندارند،هستیم. علاوه براین، اظهارات شهروندان افغان در برخی استان های این کشور نیز حاکی از رویارویی این شهروندان با مشکلات بی شمار در برخی استان ها است. در برخی استان های افغانستان همچون بامیان وضعیت صلح و آرامش مخدوش شده است و گفته های شهروندان افغانستان گواه این واقعیت است که کمک های ارسالی به افغانستان، قبل ازهرجای دیگر بیشتر متوجه جنوب و شرق این کشور یعنی مناطقی که اکثر نیروهای ناتو حضور دارند، می شود.

آیا موقع آن فرا نرسیده است که سازمان های کمک دهنده بین المللی در سیاست های خود جهت ارسال کمک به افغانستان شفاف سازی کنند ؟ این حق مسلم مردم افغانستان است که بدانند کمک های ۴۰۰ یورویی که به ازای هر افغان به این کشور سرازیر شده در اختیار چه کسانی قرار گرفته است. طبق نتایج بررسی های اخیر انجام شده در این زمینه، تنها یک سوم افغان ها کمک های بین المللی به افغانستان را جدی و در راستای کمک به بازسازی این کشور می دانند. بنابر این تحقیق تنها در شرایطی که اولویت های جمعیت افغانستان و دولت این کشور جدی گرفته شود، اجتماع غیر نظامیان افغان رشد خواهد کرد. از آنجا که تاکنون افغانستان فاقد دولتی کارآمد بوده است حقوق و وظایف بین دولت و شهروندان این کشور به درستی تعریف نشده بنا به این تحلیل بسیاری از کمک های بین المللی به افغانستان نه تنها در راستای آبادانی این کشور نبوده است که برخی از این پروژه ها زمینه های وابستگی جدیدی را برای این کشور ایجاد کرده است.

آیا موقع آن فرا رسیده که موسسات بین المللی کمک رسان به افغانستان نهایتاً برنامه همیشگی به اصطلاح کمک به این کشور را پایان دهند و تغییر نگرش در سیاست های اشتباه خود را جایگزین سرازیر کردن سیل سربازان و نیروهای نظامی به این کشور کنند ؟ رشد قارچ گونه پروژه های به اصطلاح کمک رسان به افغانستان بیش از آن که مردم این کشور را مستقل نموده و آن ها را برای رقابت در بازارهای بین المللی آماده کند، بیش از پیش زمینه وابستگی مردم این کشور را فراهم آورده است. بسیاری از کشاورزان افغان به دلیل سیاست های غلط و تحمیلی خارجیان سرمایه گذار در این کشورهرگونه انگیزه خود را برای بهبود کاری خود از دست داده اند. مساله کلیدی دیگر در میان بحران های این کشور، مساله آموزش در افغانستان است که رفع این مشکل نیز در کشوری همچون افغانستان که بیش از نیمی از جمعیت آن جوانان کمتر از ۱۸ سال هستند نیازمند سیاست های درست سازمان های کمک دهنده برای تأمین نیروی آموزشی و ساخت مدرسه در این کشور است.