صنعت پرورش میگو در چین

صنعت پرورش میگو در چین در دهه ی ۱۹۸۰ آغاز شد در ده سال گذشته این صنعت پیوسته توسعه ی سریعی داشته است گسترش مزارع پرورش میگو به گونه یی انجام شد که در سال ۲۰۰۳ با سطح زیرکشت ۲۴۳ هزار هکتار, ۴۹۳ هزار تن میگو تولید گردید دراین سال مراکزتکثیر ۳ ۲۴۱ میلیارد پست لارو میگو تولید کردند محصولات پرورشی ۴ درصد از تولید آبزیان پرورشی چین بوده و برآورد می شود که ۳۰ درصد تولیدجهانی میگوی پرورشی مربوط به چین باشد

۱- تولید میگوی پرورشی:

صنعت پرورش میگو در چین در دهه ی ۱۹۸۰ آغاز شد. در ده سال گذشته این صنعت پیوسته توسعه ی سریعی داشته است . گسترش مزارع پرورش میگو به گونه یی انجام شد که در سال ۲۰۰۳ با سطح زیرکشت ۲۴۳ هزار هکتار، ۴۹۳ هزار تن میگو تولید گردید . دراین سال مراکزتکثیر ۳/۲۴۱ میلیارد پست لارو میگو تولید کردند . محصولات پرورشی ۴ درصد از تولید آبزیان پرورشی چین بوده و برآورد می شود که ۳۰ درصد تولیدجهانی میگوی پرورشی مربوط به چین باشد . خدمات پشتیبانی تولید میگو نظیر تولید غذا ، فرآوری ، حمل ونقل وبازاریابی نیز توسعه یافته اند. این صنعت نقش مهمی درتوسعه ی اقتصاد روستایی مناطق ساحلی چین ایفا می کند. در جدول (۱) سطح زیر کشت ، مقدار تولید PL و محصول نهایی در سال های گذشته آورده شده است.

۲- روش پرورش میگو:

سطح زیرکشت میگو در چین هرساله افزایش می یابد . کشت نیمه متراکم ۹ درصد سطح زیرکشت نهایی را شامل می شود. در سال های اخیر کشت متراکم درمزارع کوچک تر (کمتر از ۱ هکتار در سطح) توسعه یافته است. پرورش میگو در همه ی استان های ساحلی چین گسترش داده شده است . به دلیل اختلاف زیاد شرایط آب وهوایی درمناطق شمالی وجنوبی چین، روش کشت وبازدهی آن متفاوت است . دراستان های شمالی شاندونگ ولیااوینگ که هوا سرد است روش کشت عمده در مزارع بزرگ تر کشت نیمه متراکم با متوسط تولید یک تن درهکتار است . در آن مناطق سالی یک کشت انجام می شود. در صورتی که در استان های جنوبی گوانگ دونگ، گوانگ زی وهای نان که هوا گرم است سالی دوبار کشت شده و روش کشت درمزارع کوچک تر کشت متراکم ودر مزارع بزرگتر کشت نیمه متراکم وگسترده با تولید متوسط ۵/۴-۳ تن در هکتار است . در ضمن در سال های اخیر به فن‌آوری کشت سنتی توام نظیر کشت میگو با خیار دریایی وسخت پوستان دریایی ویا کشت میگوبا ماهی یا خرچنگ نیز توجه شده است.

۳- گونه های میگوی پرورشی:

مهم ترین گونه های پرورش میگو درسال های اخیر عبارتند از:

درسال ۲۰۰۰ :

(۶۰%) Litopenaeus Vannamei Penaeus monodon (۸%) ,

Marsupenaeus japonicus (۱۵%) , Fenneropenaeus chinensis (۱۵%) و سایرگونه ها (%۲)

درسال ۲۰۰۳: Litopenaeus vannamei (۶۳%), Penaeus momodon (۱۲%)

و سایرگونه ها ۵% Fenneropenaeus chinnsis (۱۲%) Marsupenaeus japonicus (۸%)

درسال ۲۰۰۴ :

Litopenaeus vannamei (۸۲%) Penaeus momodon (۶%) Fenneropenaeus chinensis (شش درصد) و سایرگونه ها Marjupenaeus japonicus (۵%)

سایرگونه های پرورشی شامل:

Fenneropenaeus penicillatus, Fenneropenaeus Merguiensis, Litopenaeus Stylirostris. و غیره است.

۴- بیماری میگو:

در دهه ی ۱۹۹۰ پرورش میگو درمناطق ساحلی چین به شدت به بیماری های مختلف به خصوص به ویروس بیماری لکه سفید آلوده شد. طبق آمار فقط در سال ۱۹۹۳ ، ۷۶ درصداز مناطق پرورش میگو به این بیماری آلوده شدند .این مهم باعث کاهش تولید میگو از ۲۰۰ هزار تن (درسال ۱۹۹۲) به ۶۰ هزار تن (درسال ۱۹۹۴) و افت اقتصادی پرورش میگو و نیزکاهش اقتصاد ملی شد. در حال حاضر مزارع پرورش میگو اغلب درهرسال تحت تاثیر بیماری قرار می گیرند. سه بیماری عمده که عبارتند از WSSV (که در همه ی گونه های میگو مشاهده می شود) TSV (به طور عمده در Litopenaeus vannamei مشاهده می شود) و MBV به طور عمده در Penaeus mnodon مشاهده می شود ؛ منجر به افت یک سوم از تولید نهایی میگو وکاهش اقتصاد ملی شده است.

۵- کنترل بیماری میگو:

صنعت پرورش میگو در چین که در دهه ی ۱۹۹۰ توسط بیماری لکه سفید آسیب های فراوانی دید به طور سریع توسعه یافت و اکنون تولید کل میگو از مقدار تولیدمیگو پیش ازشیوع بیماری بیشتر شده است .

۱-۵- معرفی وگسترش کشت میگوی سفید غربی

میگوی سفید غربی(Litopenaus Vannamie ) دارای اختصاصاتی نظیر رشد سریع، سازگاری باتراکم بالا درکشت ، سازگاری زیاد با کاهش شوری ، پرورش آسان مولدین در شرایط مصنوعی، تغذیه با غذاهای با پروتئین کم در مرحله ی رشد، مقاومت به بیماری لکه سفید در مقایسه با گونه های chinensis Fenneropenaeus و Penaeus monodon در شرایط کشت مشابه است . میگوی سفید غربی درسال ۱۹۸۸ به چین وارد و در سال ۱۹۹۲ به طور مصنوعی پرورش داده شد . تولید PL میگوی سفید غربی درسال ۱۹۹۴ انجام گردید. در سال ۱۹۹۴ برای تولید تجاری مولدین و PL ، میگوی سفید غربی درمقادیری زیاد به چین وارد شد. به واسطه ی وجود مولدین میگوی سفید غربی و قیمت ارزان PL ، کشت این گونه از سال ۲۰۰۰ روبه افزایش داشته است . از سال ۲۰۰۰ کشت این گونه هم درمناطق ساحلی وهم درمناطق غیرساحلی (آب های داخلی )گسترش یافت .

۲-۵- نتایج تحقیقات بر روی ویروس بیماری لکه سفید

بر روی ویروس بیماری لکه سفید تحقیقات زیادی شامل بیماری شناسی و زیست شناسی ، اکولوژی ویروس، آزمایش بیماری زایی وکنترل بیماری انجام شده است .در این تحقیقات روش شیوع بیماری تعیین گردید . ویروس درابتدا مولدین را آلوده می کند واز طریق تکثیر میگو افزایش می یابد . آزمایش PCR روش استاندارد شناسایی سریع ودقیق ویروس لکه سفید است. فنون آزمایش وشناسایی سایر ویروس های بیماری زا نیز تعیین شده اند.

۳-۵- استانداردسازی مدیریت بهداشتی میگو و کنترل بیماری

بیماری لکه سفید را می توان به طور موثری با مدیریت بهداشتی کنترل کرد. استانداردهای فنی و کاربردی درمدیریت بهداشتی میگوی پرورشی را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد :

استفاده سریع از روش های حساس و دقیق تشخیص ویروس ، استفاده از PL سالم ، پرورش میگو درمزارع کوچک تر، محدود کردن تعویض آب، استفاده از هواده ، حفظ کیفیت آب واستفاده از پروبیوتیک برای کنترل گونه ومقدار جلبک های مزرعه و بهبود پایداری عناصر در محیط آبی ، استفاده از غذاهای مرغوب و با کیفیت بالا و استفاده از افزودنی ها به غذا برای افزایش مقاومت میگو به استرس وتقویت سیستم ایمنی آن استفاده از پروبیوتیک ها برای رفع آلودگی آب وکنترل باکتری های بیماری زا در آب استخر و کلیه ی آب استخر بعد از تصفیه آن.

۴-۵- توسعه ی روش کشت با نگاه بر امنیت زیستی (Biosecurity )

روش های عمده ی پرورش براساس مدل امنیت زیستی شامل موارد زیراست :

تدوین برنامه آزمایش دقیق وسریع ویروس ها ، انتخاب و پرورش پست لاروهای سالم وعاری از میکروارگانیزم های بیماری زا ، ساخت استخرهای کوچک تر (۵۰۰۰-۲۰۰ مترمربع سطح و ۵/۲-۲ متر عمق) ، تخلیه ی آب استخر براساس شیب زمین ، ذخیره سازی مناسب آب واطمینان از عدم نشست آب به بیرون (در صورت وجود نشتی کف ودیواره های استخر را باید با پلاستیک پوشاند) ، محدود کردن تعویض آب واتخاذ اقدام های سخت گیرانه برای گندزدایی و مدیریت بهداشتی با هدف کنترل تراکم و گسترش ویروس ، ساخت استخرهای ذخیره سازی آب وتصفیه و گندزدایی آن ، بازیافت آب خروجی استخرها (یعنی جمع آوری آب خروجی استخرها در استخر ذخیره سازی برای رسوب دادن مواد جام ومعلق موجود در آب ، گندزدایی واضافه کردن مجدد آن به استخر) ، تخلیه ی آب استخرها بعد از تصفیه ی فیزیکی ، شیمیایی، زیستی پساب براساس وضعیت آلودگی آن .

۵-۵- انجام تحقیقات برای پرورش گونه های جدید میگو

برای رفع معضلات مربوط به بیماری های میگوی Fenneropenaeus Chinensis در سال ۲۰۰۳ نسل جدیدی از این گونه بعد از سال ها تحقیق و پژوهش تولید شد . این نژاد جدید در مقایسه با نژاد قبلی در تراکم های مشابه دارای سرعت رشد بیش تر ومقاومت به بیماری است . درصد بقای نژاد جدید بیش از ۹۰درصد است ؛ در حالی که نژاد قبلی در تراکم مشابه دارای درصد بقای ۷۰ -۶۰ درصد است .

از سال ۲۰۰۴ این نژاد جدید در شمال چین پرورش داده می شود. برای تولید نژادهای جدید Penaeas Monodon و Litopenaeus Vannamei که دارای سرعت رشد بیش تر و مقاومت بیش تر در برابر بیماری باشند تحقیقات زیادی درحال انجام است .

۶- موانع پرورش میگو

علیرغم دست یابی به فرآیندهای کنترل بیماری ، ویروس بیماری لکه سفید به دلایل زیر مهمترین مانع در تولید میگو است :

۱-۶- میزبان ویروس بیماری لکه سفید سخت پوستانی هستند که در آب های طبیعی از جمله آب هایی که میگو در آن زندگی می کند زیست می کنند . در سال های اخیر مولدانی که از آب های دور از ساحل برداشت شده اند دارای مقدار زیادی ویروس بوده اند (۵-۳ درصد موارد آزمایشی) از این رو خطر گسترش بیماری در مراحل رشد افزایش داشته است زیرا مولدان و پست لاروها حامل این ویروس هستند.

۲-۶- محیط پرورش تحت تاثیر شدید شرایط متنوع آب وهوایی است . با تغییر آب وهوا ، میگوی پرورشی دچار استرس شده و این عامل در شیوع بیماری موثراست.

۷-برنامه های آینده برای توسعه ی صنعت پرورش میگو

برای توسعه ی صنعت پرورش میگو برنامه های زیر باید در نظر گرفته شوند :

الف- تاکید بر انجام تحقیقات لازم برای تولید نژاد جدید میگوی پرورشی؛

ب- ترویج محدود کردن تعویض آب در دوره ی پرورش میگو با هدف امنیت زیستی ؛

پ- ارتقای آبزی پروری مسوولانه برای اجرایی کردن استانداردهای پرورش میگو

ت- توسعه سیستم های آبزی پروری یکپارچه با استفاده از روش های پرورش متراکم .

مترجم: غلامرضا شویک لو / کارشناس اداره ی کل تکثیر و پرورش میگو و سایر آبزیان

Reference:Suisheng Bao et.al , ۲۰۰۵ ,Shrimp Farming Industry in China , China fisheries Association , Beijing, August ۲۰۰۵