درباره "سلول درمانی" چیزی شنیده اید؟

به سلول هایی که دو ویژگی تکثیر و تبدیل به سایر سلول ها را با هم دارند، سلول های بنیادی گفته میشود.

سلول درمانی یا سل تراپی

سلول درمانی شاخه ای از پزشکی ترمیمی است که در آن از تزریق سلول های فرآوری شده در خارج از بدن برای ترمیم بافت و یا اعضای بیمار استفاده می گردد. در این روش که سابقه آن به بیش از دویست سال پیش، زمانی که برای ترمیم بافت خونی از تزریق گلبول های قرمز استفاده می شد برمیگردد، ممکن است سلول ها قبل از تزریق کشت و یا جداسازی نیز شوند.

کشف و معرفی سلول های بنیادی و همچنین سلول های پیش ساز به خصوص سلول های بنیادی خون ساز این روش را تبدیل به یک روش درمانی موثردر درمان بسیاری از سرطان ها و نارسایی های تولید سلول های خونی در مغز استخوان نموده است. نزدیک به ۵۰ سال است که پزشکان بعد از انجام شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان که منجر به از بین رفتن سلول های خون ساز میشود، از پیوند سلول های بنیادی خون ساز ازمنشا خود بیمار و یا دهنده غیرخودی استفاده میکنند. اما مطالعات صورت گرفته اخیر نشان می دهد که از سلول درمانی نه تنها در بیماری های خونی بلکه در سایر بیماری هایی که علت اصلی آن ها از دست دادن بخشی از عملکرد بافتی است نیز میتوان استفاده کرد. در این روش درمانی بعد از مشخص شدن منبع سلولی که ممکن است مغز استخوان، قلب، بافت عصبی و یا سایر بافت ها باشد، ابتدا یک نمونه از بافت مورد نظر تهیه شده و سپس سلول های درمان کننده آن جدا شده و با توجه به نیاز بیمار و همچنین سلول های بدست آمده ممکن است که در نهایت سلول ها با یا بدون کشت در غضروف مورد نظر تزریق شوند تا موجب ترمیم و افزایش عملکرد بافت آسیب دیده گردد.

برای تزریق سلول ممکن است که لازم باشد از مواد حامل و یا حتی از داربست های سه بعدی استفاده شود که به این روش در برخی متون، مهندسی بافت نیز گفته میشود که یکی از روش های مورد استفاده از پزشکی ترمیمی است.

تعاریف

سلول های بنیادی: به سلول هایی که دو ویژگی تکثیر و تبدیل به سایر سلول ها را با هم دارند، سلول های بنیادی گفته میشود که عمده ترین منابع آن ها در حال حاضر عبارتند از:

سلول های بنیادی جنین که از جنین های آزمایشگاهی (۱۰تا ۱۲ روز) قبل از مرحله لانه گزینی جدا شده و به دست می آیند.

سلول های بنیادی جنین سقط شده که از جنین های ۶ تا ۱۰ هفته ای که به دلیل غیر از بیماری سقط می شوند به دست می آید.

سلول های بنیادی جفت که از ضمائم جفت بعد از تولید جدا شده و تکثیر می آیند.

سلول های بنیادی خون بند ناف که از خون بندناف که بعد از تولد در بافت های بند ناف جریان دارد جدا شده و ذخیره میگردد.

سلول های بنیادی ویژه بافت که بعد از تولد از هر بافت دارای قدرت ترمیم و به طور عمده مغز استخوان جدا می شود.

سلول های خودی: در صورتی که سلول تزریق شده از خود بیمار بدست آمده باشد به آن سلول خودی یا اتولوگ گفته میشود.

سلول های غیر خودی: درصورتی که سلول تزریق شده از یک فرد دهنده به غیر از خود بیمار بدست آمده باشد به آن سلول غیرخودی یا آلوژن گفته میشود.