گسترش فرهنگ و توسعه زیرساخت ها, راه حل مبارزه با تروریسم

مردم می گویند

تروریسم، بمب‌گذاری در شهرها، منهدم کردن ساختمان‌ها، از بین رفتن افراد بی‌گناه با هدف ایجاد رعب و وحشت و سلب امنیت در کشور و منطقه ... این عبارات چه معنایی را در ذهن شما متجلی می‌کند.

اقدام اخیر گروهک تروریستی ریگی در سیستان و بلوچستان که منجر به شهادت جمعی از هموطنان شیعه و سنی و سرداران سپاه از جمله سردار شوشتری و سردار محمدزاده در یک جلسه وحدت‌آفرینی شد، نشان می‌دهد ایران یکی از قربانیان جدی تروریسم است.

این اولین و آخرین مورد حمله تروریستی در ایران نبوده است، ایران در ابتدای پیروزی انقلاب با پدیده تروریسم دست و پنجه نرم کرده است.

حملات تروریستی منافقین و ترور شخصیت‌های برجسته نظام و حتی مردم بی‌دفاع، وجود گروه پژاک به عنوان گروهک تروریستی دیگری در کوهستان‌های قندیل عراق که با حمایت پ.ک.ک در شمال‌غربی ایران دست به ترور می‌زند و هدف خود را پایگاه‌های نظامی سپاه، نیروی انتظامی و مردم قرار داده و در نهایت گروه موسوم به جندالله به رهبری عبدالمالک ریگی که در جنوب‌شرقی کشور فعال است و از وزیرستان پاکستان به عنوان پناهگاه استفاده می‌کند و هدفش ناامن کردن کشور و از بین رفتن مردم است، نشان می‌دهد ایران با وجود این سه گروه، یکی از مصادیق بارز قربانیان حملات تروریستی است.

نگاهی کوتاه به اقدامات تروریستی که تنها از سوی این سه گروه برای برهم زدن نظم، اختلاف میان اقوام و ادیان و ... صورت گرفته، این پرسش را پیش می کشد که سرمنشأ چنین رفتارهایی از کجا نشات می‌گیرد؟

در حالی که همه روزه شاهد شعارها و سخنرانی‌ها در مذمت ترور و تروریسم هستیم و آمریکایی‌ها به عنوان نمادی از مبارزه‌کنندگان با این معضل سرطانی، اسلحه بر دوش گرفته‌اند و از آن طرف دنیا به عراق و افغانستان لشکر کشیده‌اند، اما همین ابرقدرت، یکی از اصلی‌ترین حمایت‌کنندگان اقدامات تروریستی است.

حمایت از گروهک منافقین از سوی آمریکا و شماری از دول غربی و پشتیبانی از گروه تروریستی عبدالمالک ریگی و ... همگی نشان از حمایت آشکار از رفتارهای تروریستی از سوی این کشورها دارد، چرا که در بسیاری از موارد اقدامات تروریستی ابزار اقدامات سیاسی کشورهای قدرتمند محسوب می شود و به عبارتی تروریست‌های دست‌نشانده به نوعی تفسیری از زورگویی به سبک مدرن هستند.

● تروریسم در تاریخ ایران

عمر ترور و تروریسم را نمی‌توان تخمین زد، اما با نگاه به تاریخ می‌توان دریافت که ریشه‌های کهن در میان اقوام، طوایف و ملل دارد. در تمام قاره‌ها و آیین‌ها به صورت آشکار و نهان وجود داشته و بر زندگی مردم سایه انداخته است.

پدیده تروریسم برای ما ایرانیان که از قربانیان آن هستیم، مساله‌ای آشناست چون همواره در اقدامات مکرر استکبار جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران، کشور ما آماج این رفتارهای شوم قرار گرفته، اما استکبار برای رسیدن به اهداف شوم خود، نام تروریست را بر ایران گذاشته و قصد دارد برای پرده‌پوشی از چهره زشت خود، موجودیت خود را با اتهام‌زنی به کشور دیگری مخفی کند.

اختلاف‌افکنی میان اقوام، تفرقه میان ادیان و از بین بردن نیروهای اصلی نظام از طرح‌های اصلی دشمن برای ایجاد خلا‡های جدی در ارکان حساس کشور و ضربه به جمهوری اسلامی ایران است.

دو اتفاق جدید تروریستی در کردستان که به شهادت دو تن از روحانیون اهل تسنن منجر شد و حمله اخیر در سیستان و بلوچستان که شهادت هموطنان شیعه و سنی و جمعی از فرماندهان نظام را رقم زد، گواه روشنی است بر اینکه یکی از اهداف جدی استکبار جهانی ایجاد اختلاف در میان اقوام است. در حالی که توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد صلح، امنیت و آسایش از اهداف جدی نظام در هر منطقه محسوب می‌شود و تلاش‌های زیادی برای اتحاد اقوام در رسیدن به سندی مشترک برای توسعه و رسیدن به افق‌های بالاتر شده است. استکبار جهانی قصد دارد با چنین روش‌هایی، یک بار دیگر اقدامات شوم خود را در کشور فعال کند.

یکی از اهداف مورد توجه دولت‌های استعماری در تشکیل گروه‌های تروریستی، جلوگیری از توسعه‌یافتگی، ایجاد تعصب قومی و ایجاد تفرقه در میان خانواده‌هایی است که بشدت از مشکل فقر در رنج هستند.

با توجه به این که در استان‌های مرزی کشور تمام شرایط برای اهداف مدنظر، فراهم است و کندی توسعه و بیکاری از مشکلات اساسی این منطقه محسوب می‌شود، لذا شرایط برای ایجاد هرگونه رفتارهای اختلاف‌افکنانه برای دولت‌های استعماری در جهت ایجاد تفرقه و برهم‌زدن نظم عمومی خواه‌ناخواه فراهم می‌شود.

ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی، توجه به حل مشکل و معضل بیکاری، توجه به افزایش سطح فرهنگی، بالا بردن سطح سواد و افزایش مراکز آموزش عالی و در نهایت اقدامات موثر در نزدیکی میان اقوام و ادیان قطعا باعث می‌شود تلاش دشمنان برای رسیدن به اهداف استعماری خود تا حد زیادی ناکام بماند.در این گزارش، با توجه به حملات اخیر تروریستی در غرب و جنوب شرقی کشور که منجر به شهادت جمعی از هموطنانمان شده است به میان مردم رفتیم تا بپرسیم که به نظر شما برای حل معضل گروه‌های تروریستی در کشور بخصوص حل ریشه‌ای آن در مناطقی که مورد سوءاستفاده قدرت‌های بزرگ قرار گرفته‌اند، دولت باید چه چاره‌ای بیندیشد. نظرات مختلفی که اقشار مختلف مردم بیان کردند، همگی بر یک نکته تاکید اساسی داشتند که ایجاد اشتغال و وحدت میان اقوام از اساسی‌ترین مسائل درحل این معضل است.

● مردم می‌گویند

احسان آبیار، دانشجوی سال سوم رشته مدیریت مالی با تاکید بر این که تاکنون تدابیر امنیتی خوبی در مناطق مرزی کشور وجود داشته می‌گوید: متاسفانه اقدامات امنیتی در مناطق جنوب شرقی کشور مانند شمال غربی جدی نبوده است.این دانشجو با اشاره به این که بهتر است از نیروهای سپاه به جای نیروی انتظامی در این مناطق بهره‌گرفته شود عقیده دارد که استفاده از نیروهای بومی منطقه به عنوان حافظان شهر و استان یکی از بهترین راه‌ها در ایجاد امنیت است که علاوه بر ایجاد اشتغال، می‌تواند مانع از جذب نیروهای فعال منطقه در گروه‌های تروریستی شود.

محبوبه عبدالمالکی، دانشجوی سال آخر رشته مددکاری نیز با توجه به رشته تحصیلی‌اش تاکید دارد که حمایت از خانواده‌های فقیر و قرار دادن آنها زیر چتر حمایتی باعث می‌شود که افراد برای رهایی از فقر ناچار نشوند به هر فعالیت سودآوری تن دهند.

وی با اشاره به این که مناطق مرزی کشور، مستعد شغل کاذب قاچاق است می‌گوید: اگر شغل آبرومندی در مناطق مرزی و بخصوص منطقه سیستان و بلوچستان که از شرایط آب و هوایی مساعدی برخوردار نیست ایجاد شود، دیگر شاهد این قبیل خشونت ها نخواهیم بود.

مریم اینانلو، دیپلمه و خانه‌دار نظر دیگری را مطرح می‌کند و عقیده دارد که ریشه تمام حوادث تروریستی در مناطق مرزی بخصوص سیستان و بلوچستان، تلاش‌ برای تفرقه میان دو مذهب شیعه و سنی است.

وی با اشاره به این که باید با کار فرهنگی و همکاری رسانه‌ها در ایجاد وحدت تلاش شود، این مذاهب را مکمل یکدیگر می‌داند و می‌افزاید: در حال حاضر در برخی مناطق اقوام از دو مذهب شیعه و سنی همدیگر را دشمنان خود می‌دانند. لذا بهتر است با کار فرهنگی و رسانه‌ای و بالا بردن سطح آگاهی‌ها، بر وحدت میان ادیان تاکید شود.

این زن خانه‌دار، بهره‌گیری از نیروهای بومی در ایجاد امنیت را یکی از بهترین روش‌ها در از بین بردن تروریسم می‌داند.

● لزوم دوستی میان دولت‌ها

سید محسن جمالی، تکنسین برق صنعتی با اشاره به گستردگی مرزهای شرقی کشور ما و وجود طالبان و گروه‌هایی چون عبدالمالک ریگی تاکید دارد که با همکاری با کشورهای همسایه می‌توان ریشه گروه‌های تروریستی را خشکاند. وی با اشاره به این که اگر ایران و پاکستان همکاری تنگاتنگی داشته باشند، نیروهای ایرانی می‌توانند در یک اقدام ضربتی وارد منطقه شوند و چنین گروه‌های تروریستی را از بین ببرند، عقیده دارد که دوستی دولت‌ها از مهم‌ترین دلیل برای از بین رفتن گروه‌های محارب است.

این تکنسین برق همچنین بهره‌گیری از نیروهای نظامی حرفه‌ای را راه‌ چاره‌ای برای ایجاد امنیت در منطقه می‌داند و می‌گوید: با سربازهای وظیفه نمی‌شود امنیت را برقرار کرد چون این نیروها فصلی هستند.

وی در ادامه می‌افزاید: وقتی مجرم بداند که نیروی حرفه‌ای در مناطق مرزی حضور دارند، قطعا می‌فهمد با افرادی طرف است که با روش‌های مختلف می‌توانند امنیت را برقرار کنند. این تکنسین برق توجه به شهرهای دور از مرکز و بها دادن به ایجاد امکانات و پیدا کردن راهکاری برای ایجاد اشتغال را زمینه‌ساز از بین‌رفتن تروریسم می‌داند.

● فقر، ریشه رفتارهای ضدقانون

محمد خان‌بیگی، دانشجوی کارشناسی ارشد ریخته‌گری وحدت میان اقوام و قبیله‌ها را چاره‌ای برای از بین رفتن همه مشکلات می‌داند و فقر را ریشه همه رفتارهای ضدقانون عنوان می‌کند. وی با اشاره به سفرهای متعددی که به مناطق مرزی و حتی خوزستان داشته می‌افزاید: وقتی مردم از مباحث اقتصادی راضی نباشند و احساس کنند مورد توجه قرار نمی‌گیرند و تبعیض میان آنها و مردم مناطق مرکزی موجود است، زمینه برای جذب افراد در گروه‌های سودجو فراهم می‌شود. این دانشجوی کارشناسی ارشد بهره‌گیری از مسوولان منطقه‌ای که آشنایی با اقوام و دین همان حوزه را دارند چاره‌ای برای چالش‌های موجود می‌داند و می‌گوید: باید به جد به این مساله توجه کنیم که تغییرات در سیستم مدیریتی در ایجاد امنیت در کشور و بسترسازی برای حضور مدیران باتجربه دیگر اجازه نمی‌دهد افرادی چون عبدالمالک ریگی رشد کنند.

● تقابل مدرنیته و سنت

مهدی نورمحمدی، دانشجوی دکترای ارتباطات از منظر دیگری به مساله نگاه می‌کند و تاکید دارد تمام اقدامات تروریستی در دنیا ناشی از تقابل مدرنیته و سنت است.

وی می‌گوید: رفتارهای سنتی برخی از حاکمان در دنیای مدرن باعث شده تضاد ذهنی برای مردم ایجاد شود و وقتی فردی در ذهن خود این تضاد را حس کند، دست به اقداماتی می‌زند که به آن ترور می‌گویند.

وی عقیده دارد که البته هر اقدام تروریستی در دنیا منشعب از این مساله نیست، بلکه برخی از حاکمان قدرت رسانه‌ای نیز برای این که فضای جامعه را ملتهب جلوه دهند، فضای جامعه را به سمت و سویی سوق می‌دهند که منجر به اقدامات تروریستی شود.

این دانشجو با اشاره به این که صاحبان قدرت که منشا تمام رفتارهای تروریستی هستند سعی دارند جهان سوم را منشا این اقدامات بدانند می‌افزاید: دلیل این صحبت، مجموعه عکس‌هایی است که از خبرگزاری‌های خارجی منعکس می‌شود. وی آگاهی‌رسانی به مردم را عمده‌ترین رمز موفقیت در مبارزه با تروریسم می‌داند و می‌گوید: وقتی مردم عامل و معلول را نمی‌شناسند هر اتفاقی امکان روی دادن پیدا می‌کند.

وی در ادامه توسعه زیرساخت‌ها، ایجاد اشتغال فعال، سرمایه‌گذاری کلان در مناطق محروم و بهره‌گیری از نیروهای بومی و آموزش عالی را از راه‌های حل مشکلات مناطق محروم و کور شدن چشم تروریسم در این نواحی می‌داند.سیدروح‌الله لطیفی، مدیر پایگاه اطلاع‌رسانی قربانیان ترور نیز به عنوان مدیر یک انجمن غیردولتی مردم‌محور، عدم توسعه یافتگی که منجر به رکود اقتصادی می‌شود را عامل اساسی در ایجاد پدیده تروریسم در مناطق محروم می‌داند و عقیده دارد که تعصب قومی و فقر خانواده‌ها نیز از دیگر موارد کمک‌کننده به این پدیده شوم است.

وی می‌افزاید: وقتی فقر با تعصب گره می‌خورد، گروه‌های افراطی که به بیراهه می‌روند: با بهره‌گیری از خانواده‌های فقیر و سلاح ، خشونت را به داخل جامعه سوق می‌دهند که همین مساله بداخلاقی و تغییرات اساسی را در سطح منطقه منجر می‌شود.

وی نبودن چتر فرهنگی در تحت پوشش قرار دادن خرده‌فرهنگ‌ها را از دیگر عوامل ایجاد رفتارهای خشونت‌آمیز می‌داند و می‌گوید: وقتی فرهنگ اقوام زیر یک چتر قرار نگیرد، خرده‌فرهنگ‌ها خود را سرتر از یکدیگر می‌دانند و مباحث مربوط به مسائل ایدئولوژیکی را نیز چاشنی آن می‌کنند که همین مساله باعث تشکیل گروه‌های تروریستی شده که در آن تعصبات دینی، فرهنگی و مذهبی نقش اساسی را بازی می‌کند.

وی با اشاره به منطقه سیستان و بلوچستان که دارای پیشینه فرهنگی بالا و به عبارتی زادگاه رستم و زال است و نقش موثری بر عنوان چهارراه فرهنگی با شبه‌قاره هند بازی می‌کند، می‌گوید: متاسفانه مسوولان فرهنگی کشور با توجه به شرایط، توجه جدی به این منطقه نداشته‌اند. لطیفی مشکلات اقتصادی در مناطق مرزی ازجمله سیستان و بلوچستان را مدنظر قرار می‌دهد و می‌افزاید: نبود زیرساخت‌ها و بیکاری منجر به توسعه فقر شده و خواه ناخواه مردم را به سمت مشاغل کاذبی چون قاچاق کالا، مواد مخدر و... سوق داده است.

وی نزدیکی ناخواسته و گستردگی مرزهای شرقی با پاکستان و افغانستان را که خودشان نیز از بیکاری و فقر در رنج هستند، زمینه‌ای برای حرکت ناخواسته مردم مرزی به این مناطق ذکر می‌کند و می‌افزاید: جغرافیای گسترده بیابانی یا کوهستانی نیز باعث شده گروه‌های تروریستی در میان دو مرز فعالیت چشمگیری داشته باشند و بتوانند برخی از جوانان فقیر را تحت حمایت خود قرار دهند و از نیروهای جوان سوءاستفاده کنند. وی تقویت مدیریت استان و مشارکت قومیت‌های مختلف در مسوولیت‌های استانی را از عوامل بازدارنده در تشکیل گروه‌های تروریستی می‌داند و می‌‌افزاید: چنانچه با توسعه زیرساخت‌های مناطقی چون سیستان و بلوچستان که مستعد ارتباط با شبه‌قاره هند است بتوان قطب اقتصادی را در این نواحی تاسیس کرد و به دنبال رونق اقتصادی بود، قطعا امنیت نیز خواه ناخواه مستقر خواهد شد.

فاطمه امیری