خطرناک ترین کشور جهان

خشونت در عراق کاهش یافته اما علت آن افزایش نیروهای آمریکا نیست اگر عراقی ها و آمریکاییان کمتری در عراق کشته می شوند فقط برای این است که جامعه شیعه و ایران به اوضاع عراق تسلط دارند

خشونت در عراق کاهش یافته اما علت آن افزایش نیروهای آمریکا نیست. اگر عراقی‌ها و آمریکاییان کمتری در عراق کشته می‌شوند فقط برای این است که جامعه شیعه و ایران به اوضاع عراق تسلط دارند.

ژنرال دیوید پترائوس ،فرمانده نیروهای آمریکا در عراق که این هفته این کشور را ترک می‌کند درباره اوضاع آمریکا در عراق بسیار کمتر از جان مک کین، نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ،خوش‌بین است.

ژنرال پترائوس می‌گوید «اوضاع آمریکا در عراق شکننده و ناپایدار است، دستاوردهای امنیتی اخیر غیرقابل برگشت نیستند و اینجا از آن نبردها نیست که تپه‌ای را به دست می‌آورید، پرچم کشورتان را در آنجا به اهتزاز در می آورید و با رژه پیروزی به کشورتان برمی‌گردید... این جنگی با یک شعار ساده نیست.»

این حرف‌های ژنرال را با نظر سارا پالین (معاون مک کین) که می‌گوید: «پیروزی در عراق کاملا در دسترس است» و انتقاد او از باراک اوباما که چرا از کلمه «پیروزی» استفاده نمی‌کند، مقایسه کنید.

جمهوریخواهان این ادعاها رابه افزایش نیروهای آمریکا در سال گذشته در عراق ربط می‌دهند اگر چه این امر به حضور نیروهای بیشتری از آمریکا در عراق ،یعنی ۱۳۸ هزار نفر، منجرشده است. معیار دیگر برای سنجش اوضاع امنیتی واقعی در عراق، ناتوانی ۷/۴ میلیون آواره عراقی برای بازگشت به خانه‌هایشان است (یک نفر از هر ۶ عراقی برای نجات جان خود در داخل و خارج این کشور آواره شده‌اند.)

آری! خشونت در عراق کاهش یافته اما عراق همچنان خطرناک‌ترین کشور جهان است. روز جمعه یک خودرو بمب‌گذاری شده در شهر دوجیل در شمال بغداد ۳۲نفر را کشت و ۴۳ نفر را مجروح کرد.

حسین الدوجیلی گفت: «خانه ام پر از دود شده بود و شیشه‌های بعضی از پنجره‌ها شکست. بیرون رفتم. ۲جسد براثر انفجار جلوی در خانه‌ام افتاده بود. بعضی‌ها ترسیده و عده‌ای نیز گریه می‌کردند.» دولت‌های آمریکا و عراق با کوچک جلوه‌ دادن چنین کشتارهایی به تلاش تبلیغاتی موفقیت‌آمیزی برای متقاعد کردن جهان دست زده‌اند که اوضاع در عراق بهتر شده و زندگی دارد به حال عادی باز می‌گردد.

یک روزنامه نگار عراقی انتشار این خبر که قرار است بزرگ‌ترین چرخ فلک جهان در بغداد ساخته شود را مسخره خواند و گفت این شهر معمولا هر روز فقط ۲ ساعت برق دارد.

زندگی در بغداد قطعا اکنون از ۱۸ ماه پیش بهتر است که هر صبح بین ۶۰ تا ۱۰۰ جسد درکنار جاده‌ها پیدا می‌شد، اجساد کسانی که قربانی قصابی فرقه‌ای بین شیعیان وسنی‌ها بودند. دلیل اصلی خاتمه آن قصابی این بود که شیعیان نبرد بغداد را در سال‌های ۷ - ۲۰۰۶ بردند. شیعیانی که حالا سه چهارم بغداد را کنترل می‌کنند.

این تغییرات جمعیتی، دائمی به نظر می‌رسد. دولت عراق در موصل، سومین شهر بزرگ عراق، با ۸/۱ میلیون نفر جمعیت، تا چند ماه پیش دم از موفقیت خود می‌زد و می‌گفت توانسته القاعده را از این شهر بیرون کند و آمریکا اعلام کرد تعداد حملات در این شهر از ۱۳۰ مورد درهر هفته به ۳۰ مورد درهر هفته در ژوئیه کاهش یافته است. اما امروز تعداد حملات در این شهر به ۶۰ تا ۷۰ مورد در هفته می‌رسد. ۲ هفته پیش چیزی نمانده بود که شورشیان با انفجار بمبی در کنار جاده ای ژنرال ریاض جلال توفیق را در استان نینوا، که موصل مرکز آن است، به قتل برسانند.

بخشی از این توهم در آمریکا که خشونت‌ها در عراق کاهش یافته، به علت تغییر در نگرش و شیوه کار رسانه‌های خارجی و مخصوصا آمریکایی است. جنگ عراق اکنون ۵ ساله،و طولانی‌تر از جنگ جهانی اول شده و دنیا از آن به ستوه آمده است.

شبکه‌های تلویزیونی آمریکا دفاتر عظیمی در بغداد دارند اما بخش بسیار کمی از آنچه تولید می‌کنند از تلویزیون هاپخش می‌شود و وقتی هم پخش می‌شود، مردم تلویزیون را خاموش می‌کنند. از تعداد دفاتر روزنامه‌های آمریکایی در عراق مدام کاسته می‌شود.

نتیجه این وضع آن است که رای‌دهندگان آمریکایی کمتر درباره خشونت در عراق می‌شنوند و می‌توانند تصور کنند که ماجراجویی نظامی آمریکا در آنجا دارد پایانی خوب پیدا می‌کند.

یک دلیل مهم برای این خوش‌بینی کاهش تعداد تلفات نظامیان آمریکایی است (به ۳۰ هزار نظامی مجروح شده آمریکا در عراق به ندرت اشاره می‌شود.) علت کاهش تلفات نظامیان آمریکایی این است که جنگ جامعه سنی عراق - ۲۰ درصد از جمعیت عراق که در زمان صدام تمام عراق را کنترل می‌کردند - با آمریکا تا حد زیادی خاتمه یافته است.

جنگ سنی‌ها با آمریکایی‌ها خاتمه یافت زیرا سنی‌ها شکست خوردند، البته نه به وسیله ارتش آمریکا بلکه به وسیله دولت شیعه و شبه نظامیان شیعه عراق. رهبران شورشی سنی که از ملی گراها یا بعثی‌ها بودند متوجه شدند دشمنان بسیاری دارند. نه تنها القاعده می‌کوشید قدرت را از رهبران قبیله‌ای سنی بگیرد بلکه کشتار سنی‌هایی که با دولت همکاری می‌کردند نیز جریان داشت.

جنبش بیداری مبارزان سنی نخستین بار اواخر سال ۲۰۰۶ در استان انبار تشکیل شد اماآنان متحد آمریکا بودند نه دولت عراق. به این دلیل است که، با وجود فشار ژنرال پترائوس، دولت عراق مصمم است از اول اکتبر که کنترل ۹۹ هزار عضو جنبش بیداری را در دست می‌گیرد و قرار است شروع به دادن حقوق به آنان بکند، به آنان مشاغل مهم در نیروهای امنیتی واگذار نکند.

اگر مک کین در انتخابات نوامبر پیروز شود، عدم درک او از اوضاع جاری عراق می‌تواند باعث شروع مناقشات تازه شود. این که گفته می‌شود افزایش نیروهای آمریکا باعث موفقیت نظامی شد، برای این است که این کار به طور ضمنی به شکست سیاسی آمریکا در عراق مهر تایید زد.

علت تصمیم جورج بوش برای حمله به عراق و سرنگون کردن صدام درسال ۲۰۰۳ هر چه بود به قدرت رساندن احزاب اسلامی شیعه و افزایش نفوذ ایران در این کشور نبود. اما این دقیقاهمان چیزی است که اکنون رخ داده است.

افزایش نیروهای آمریکا موفقیت نسبی داشت چون ایران، که نقشی حیاتی در رسیدن نوری‌المالکی به نخست وزیری عراق در سال ۲۰۰۶ داشت، تصمیم به حمایت کامل از دولت او گرفت. ایران درباره آتش‌بس بین دولت عراق و جنبش نیرومند مقتدا صدردر بصره، مذاکره کرد.

صدر را تشویق کرد نیروهای خود را در مارس از خیابان‌های بصره و دو ماه بعد از شهرک صدر در حومه بغداد، خارج کند. کاملا آشکار است که آمریکا در هفته‌های اخیر تا حد زیادی از انتقاد از ایران دست برداشته است.

علت بخشی از این امر پرداختن آمریکا به روسیه از زمان شروع جنگ در گرجستان درماه اوت است، اما علت دیگر آن شناسایی ضمنی این امر است که امنیت آمریکا در عراق تا حد زیادی به اقدامات ایران بستگی دارد.

ژنرال پترائوس در عراق تا حدی موفق بوده است و علت اصلی آن نه مهارت‌های نظامی او بلکه این امر بوده که او از معدود رهبران آمریکایی است که تا حدی با اوضاع سیاسی عراق آشنا است. ژانویه ۲۰۰۴ که او فرمانده لشکر ۱۰۱ هوابرد در موصل بود، از او خواستم مهم‌ترین توصیه‌ای که برای جانشین خوددارد، به من بگوید.

او گفت: «زیاد با یک گروه قومی، حزب سیاسی، قبیله، گروه مذهبی یا عنصر اجتماعی نزدیک و متحد نشود.» اما امروز آمریکا چاره‌‌ای جز حمایت از مالکی و دولت شیعه او، و کنار آمدن با نقش ایران در عراق ندارد. اگر مک کین خیال کند آمریکا به پیروزی نظامی دست یافته، ودر مقام ریاست جمهوری (احتمالی) چنان عمل کند که پیروزی نظامی واقعیت دارد، در آن صورت زمینه را برای جنگی جدید آماده خواهد کرد.

پاتریک کالبرن - ایندپندنت

مترجم: علی کسمایی‌