قلب های ما ضعیف تر شده است

امروزه میلیون ها نفر در سراسر دنیا از بیماری های قلبی عروقی رنج می برند اما آنچه باعث به صدا درآمدن زنگ های خطر شده است پیوستن شمار زیادی جوان به این گروه از بیماری هاست

امروزه میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا از بیماری‌های قلبی-‌عروقی رنج می‌برند اما آنچه باعث به صدا درآمدن زنگ‌های خطر شده است پیوستن شمار زیادی جوان به این گروه از بیماری‌هاست...

در مورد علل ابتلا به بیماری‌های قلبی نظریه‌های زیادی مطرح شده است. برای بررسی بیشتر با دکتر ماه‌منیر محمدی، متخصص قلب و عروق و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی در‌این‌باره گفت‌وگو کرده‌ایم.

▪ خانم دکتر! شایع‌ترین بیماری‌های قلبی کدامند؟

- شایع‌ترین بیماری‌های قلبی در ۳ گروه قرار می‌گیرند. بیماری‌های قلبی مادرزادی، روماتیسمی و عروقی. ۲ گروه اول تقریبا قابل پیشگیری هستند. بیماری‌ مادرزادی قلبی نقصی است که نوزاد از ابتدا با آن متولد می‌شود ولی با ارتقای سطح مراقبت‌های بهداشتی مادران باردار این ناهنجاری‌ها کاهش یافته‌اند. مادران در طول دوره‌ بارداری باید به این نکات توجه کنند:

۱) از مصرف دارو بدون تجویز پزشک اجتناب کنند.

۲) از کشیدن سیگار، قلیان و هرگونه موادمخدر و نوشیدن الکل در طول بارداری شدیدا پرهیز کنند.

۳) زنان باردار باید از تماس با افرادی که به بیماری‌های ویروسی مثل آبله‌مرغان و سرخجه مبتلا هستند اجتناب کنند و حتی‌الامکان از آنها دوری گزینند.

۴) قرار گرفتن در معرض اشعه X یا سایر پرتوها برای جنین خطرناک است پس در صورت مراجعه به پزشک حتما او را از بارداری خود مطلع کنند.

۵)نظریه‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه بهتر است زنان در طول دوران بارداری کمتر از تلفن‌همراه یا مایکروفر استفاده کنند.

▪ و اما دو گروه بعد؟

- گروه دوم بیماری‌های روماتیسمی قلبی هستند. روماتیسم‌قلبی در اثر گلودرد که با میکروب استرپتوکوکی است پدید می‌آید. افرادی که به گلودرد مبتلا می‌شوند به‌خصوص اگر در سنین کودکی و جوانی باشد حتما باید به پزشک مراجعه کنند زیرا ورود میکروب به خون، می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به بیماری قلبی فرد در آینده باشد. با درمان به موقع و مناسب می‌توان از ایجاد بیماری روماتیسم قلبی جلوگیری کرد. گروه سوم بیماری‌های عروقی-قلبی هستند که از علل مهم مرگ‌ومیر در سراسر دنیا محسوب می‌شوند و هر روزه بر تعداد این گروه بیماران افزوده می‌شود. در گذشته افزایش فشارخون شریانی،‌ افزایش قندخون (دیابت) و انسداد شریان قلب و مغز کلیه‌ها و پاها را بیشتر در سالمندان مشاهده می‌کردیم و سکته‌های قلبی و مغزی به این صورت شایع نبود ولی در حال حاضر بیماران افراد جوان‌تری هستند.

▪ در دو گروه اول پزشکان موفق بوده‌اند و توانسته‌اند میزان شیوع را کاهش دهند. چرا بیماری‌های قلبی-‌عروقی همچنان از علل مهم مرگ‌ومیر هستند؟

- برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به نکته‌هایی اشاره کنم. رگ‌های بدن ۳ نوع هستند؛ سرخرگ (شریان)، مویرگ و سیاهرگ. سرخرگ‌ها حاوی مواد مغذی و اکسیژن هستند. هر سرخرگ در انتها شاخه‌شاخه شده و به مویرگ تبدیل می‌شود. مویرگ‌ها خون را به سلول‌ها می‌رسانند و دوباره به هم پیوسته و خون حاوی دی‌اکسیدکربن و مواد زائد باقی را می‌گیرند و به سیاهرگ‌های کوچک و درنهایت به دو سیاهرگ بزرگ انتقال می‌دهند. این دو سیاهرگ به قلب راه می‌یابند و از راه قلب به ریه‌ها می‌روند تا اکسیژن کافی دریافت کنند. خون غنی از اکسیژن به آئورت برمی‌گردد. این چرخه باید به‌طور متوسط ۶۰ تا ۱۰۰ بار در هر دقیقه تکرار شود تا نیاز تک‌تک سلول‌های بدن تامین شود. سرخرگ‌های کوچکی به نام کرونر هم در قلب وجود دارد که وظیفه خونرسانی به عضله قلب را بر عهده دارند.

▪ مشکل از کجا شروع می?شود؟

- تمام سرخرگ‌های بدن با گذشت زمان و افزایش سن ممکن است دچار تنگی در بعضی از نقاط خود شوند ولی مشکل وقتی آغاز می‌شود که تنگی آنقدر زیاد است که خونرسانی محدود ‌شود و عوارض ایجاد شده با توجه به نوع تنگی در نواحی مختلف متفاوت خواهد بود. اگر تنگی ایجادشده در سرخرگ کرونر باشد و خونرسانی به عضله قلب به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر متوقف شود، فرد دچار انفارکتوس یا سکته قلبی می‌شود یا اگر تنگی در سرخرگی که به مغز یا به پا می‌رود باشد به ترتیب باعث سکته مغزی یا درد و لنگیدن هنگام راه‌رفتن می‌شود. در سالمندان بیماری دیگری نیز دیده می‌شود و آن سخت‌شدن جدار سرخرگ‌های بدن است که عامل بالا‌رفتن فشارخون است. فشارخون نیز بیماری جدی‌ای است و در صورت عدم درمان و کنترل دقیق صدمه‌هایی به مغز،‌ قلب، چشم و کلیه وارد می‌آید.

۲ پدیده سخت‌شدن جدار و تنگی شریان فقط به بالا‌بودن سن بستگی ندارد زیرا بیماری به سنین پایین‌تر رسیده است و عوامل مهمی در آن نقش دارند.

▪ مهم‌ترین نکاتی که باید برای داشتن زندگی سالم‌تر در نظر بگیریم، کدامند؟

- بیماری‌های قلبی در حاشیه دریای مدیترانه کمتر از سایر نقاط دنیا دیده می‌شوند زیرا رژیم آنها سرشار از میوه‌ها و سبزی‌های تازه،‌ زیتون، ماهی و غذاهای دریایی است و کلسترول و تری‌گلسیرید کمتری هم دارد. ما هم تا جایی که برایمان مقدور هست باید رژیم غذایی‌مان را به رژیم غذایی نواحی مدیترانه‌ای نزدیک‌تر کنیم. باید از مصرف دخانیات، نمک، قند، شکر و روغن اجتناب و مصرف لبنیات پرچرب و گوشت قرمز را محدودتر کنیم و فعالیت بدنی روزانه و آشتی با طبیعت را مدنظر قرار دهیم.

پرنیان پناهی